SERYUM a. (fr. cârium; mitolojik a. Ceres'ten). Anorg. kim. Lantanitler grubundan metal. (Simgesi Ce olan kimyasal element.) * s...
SERYUM a. (fr. cârium; mitolojik a. Ceres'ten). Anorg. kim. Lantanitler grubundan metal. (Simgesi Ce olan kimyasal element.)
* sıf. Anorg. kim. Seryum III, Ce203 formülünde bir oksit ile üçdeğerli seryum tuzları için kullanılır. || Seryum IV, formülü Ce02 olan oksit ile dörtdeğerli seryum tuzları için kullanılır.
*ANSİKL. Seryum, lantanitler grubunun en fazla tanınan bir metalidir. Oksidini Ber- zelius 1814'te buldu. Metal olarak tek başına Muthmann tarafınca elde edildi. Demir görünümünde sert bir metaldir. Havada kolayca yükseltgenir, suyu yavaş yavaş ayrıştırır, seyreltik asitlerde çözünür.
Doğada lantanitler serisinden diğeri metallerle karışık olarak bulunur. Belli başlı cevherleri birer silikat olan gadolinit, şerit ve bilhassa bir seryum fosfat olan mona- zittir; monazidin bileşiminde lantan ve neodimyumun yanı sıra azca oranda toryum da bulunur. Bu metaller sülfürik asitle tepkimeye sokularak ayrılır. Uzun ve karmaşık olan bu işlem sonunda seryum IV oksit (Ce02) elde edilir; arı seryum ise klorüründen elektroliz kanalıyla hazırlanmış olur.
* Seryum bileşikleri. Seryumun kimyası, kalsiyumun kimyasıyla kimi benzerlikler gösterir. Bununla beraber seryum, renksiz seryum III tuzları ile turuncu ya da sarı renkli seryum IV tuzları verebilir.
Seryum III oksit, (Ce2Ö3) uçuk sarı renkli bir tozdur; 1 700 °C'ta erir, havada ısıtıldığında yükseltgenir; seryum IV oksidin daha kolay ve yalın hale getirilmesi sonunda elde edilir Seryum III oksit, seryum klorür (CeCI3) şeklinde seryum III tuzlarının bazik bir oksididir.
Seryum IV oksit (Ceö2) susuzken beyazdır; buna denk düşen tuzları, seryum IV tuzlan ile bilhassa seryum sülfattır [Ce(SÖ4)2],
* Kullanım alanları. Auer beklerinin akkor manşonlarında parlaklığı artırdığı için bileşiminde % 1-2 oranında seryum IV oksit katılan torya (ThÖ2) kullanılır. Seryum IV sülfat fotoğrafçılıkta işe yarar. Ana bileşeni demir ve seryum olan bir başka alaşımı (ferroseryum), çakmaktaşı yapımında kullanılır.
* sıf. Anorg. kim. Seryum III, Ce203 formülünde bir oksit ile üçdeğerli seryum tuzları için kullanılır. || Seryum IV, formülü Ce02 olan oksit ile dörtdeğerli seryum tuzları için kullanılır.
*ANSİKL. Seryum, lantanitler grubunun en fazla tanınan bir metalidir. Oksidini Ber- zelius 1814'te buldu. Metal olarak tek başına Muthmann tarafınca elde edildi. Demir görünümünde sert bir metaldir. Havada kolayca yükseltgenir, suyu yavaş yavaş ayrıştırır, seyreltik asitlerde çözünür.
Doğada lantanitler serisinden diğeri metallerle karışık olarak bulunur. Belli başlı cevherleri birer silikat olan gadolinit, şerit ve bilhassa bir seryum fosfat olan mona- zittir; monazidin bileşiminde lantan ve neodimyumun yanı sıra azca oranda toryum da bulunur. Bu metaller sülfürik asitle tepkimeye sokularak ayrılır. Uzun ve karmaşık olan bu işlem sonunda seryum IV oksit (Ce02) elde edilir; arı seryum ise klorüründen elektroliz kanalıyla hazırlanmış olur.
* Seryum bileşikleri. Seryumun kimyası, kalsiyumun kimyasıyla kimi benzerlikler gösterir. Bununla beraber seryum, renksiz seryum III tuzları ile turuncu ya da sarı renkli seryum IV tuzları verebilir.
Seryum III oksit, (Ce2Ö3) uçuk sarı renkli bir tozdur; 1 700 °C'ta erir, havada ısıtıldığında yükseltgenir; seryum IV oksidin daha kolay ve yalın hale getirilmesi sonunda elde edilir Seryum III oksit, seryum klorür (CeCI3) şeklinde seryum III tuzlarının bazik bir oksididir.
Seryum IV oksit (Ceö2) susuzken beyazdır; buna denk düşen tuzları, seryum IV tuzlan ile bilhassa seryum sülfattır [Ce(SÖ4)2],
* Kullanım alanları. Auer beklerinin akkor manşonlarında parlaklığı artırdığı için bileşiminde % 1-2 oranında seryum IV oksit katılan torya (ThÖ2) kullanılır. Seryum IV sülfat fotoğrafçılıkta işe yarar. Ana bileşeni demir ve seryum olan bir başka alaşımı (ferroseryum), çakmaktaşı yapımında kullanılır.
Kaynak: Büyük Larousse
Elementler - Seryum
YORUMLAR