Sanayileşme ve çağıl değişen teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan çevre problemlerinden birisi de ses kirliliğidir. Gürültü de denilen se...
Sanayileşme ve çağıl değişen teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan çevre problemlerinden birisi de ses kirliliğidir. Gürültü de denilen ses kirliliği, istenmeyen ve dinleyene bir mana ifade etmeyen sesler ya da insanı rahatsız eden düzensiz ve yüksek seslerdir.
Ses kirliliğini yaratan mühim etmenler
Sanayileşme
Plansız kentleşme
Süratli nüfus artışı
Ekonomik yetersizlikler
İnsanlara, gürültü ve gürültünün yaratacağı neticeleri mevzusunda kafi ve etkili eğitimin verilmemiş olmasıdır.
Ses kirliliği, insan üstünde çok mühim negatif etkisinde bırakır yaratır. Bu tesirleri alt taraftaki benzer biçimde sıralayabiliriz.
Ses Kirliliğinin İşitme Sistemine Tesirleri
Ses kirliliği işitme sistemi üstünde, geçici ve kalıcı etkisinde bırakır olmak suretiyle iki tür tesir yapar. Ses kirliliğinin geçici tesiri, duyma yorulması olarak da malum işitme duyarlılığındaki geçici kayıplar şeklinde olur. Duyma yorulması düzelmeden yine gürültüden etkilenilmesi ve etkileşmenin oldukça fazla olması durumunda işitme kaybı kalıcı olur.
Ses Kirliliğinin Fizyolojik Tesirleri
İnsanlarda görülen stresin mühim bir membaı ses kirliliğidir. Birdenbire olarak oluşan gürültü insanoğlunun kalp atışlarında (nabzında), kan basıncında (tansiyonunda), solunum hızında, metabolizmasında, görme vakasında bozulmalar yaratır. Bunların sonucunda uykusuzluk, migren, ülser, kalp krizi benzer biçimde negatif durumlar ortaya çıkar. Fakat en mühim olumsuzluk kulakta yapmış olduğu tahribattır.
Ses Kirliliğinin Ruhsal Tesirleri
Belli başlı bir sınırı aşan gürültünün tesirinde kalan kişiler, sinirli, rahatsız ve tedirgin olmaktadır. Bu olumsuzluklar, gürültünün tesiri ortadan kalktıktan sonrasında da sürebilmektedir.
Ses Kirliliğinin İş Yapabilme Kabiliyetine Tesirleri
Bilhassa beklenmeyen zamanlarda ortaya çıkan ses kirliliği, iş veriminin düşmesi, kendini işine verememe ve hareketlerin engellenmesi şeklinde performansı düşürücü etkisinde bırakır yapar. Gürültünün öğrenmeyi ve sıhhatli düşünmeyi de engellediği deneylerle saptanmıştır.
Devletimizde, insanları gürültünün zararı dokunan etkilerinden korumak için lüzumlu önlemleri içeren ve çevre yasasına gore hazırlanmış olan "Gürültü denetim yönetmeliği" uygulanmaktadır. Fakat yönetmeleğin hedeflerine ulaşabilmesi için insanların bu mevzuda eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri gerekir.
Ses kirliliğinin saptanmasında ses sertliğini ölçmek için birim olarak desibel (dB) kullanılır. İnsan için 35-65 dB sesler normaldir. 65-90 dB sesler, devamlı işitildiğinde zarar verebilecek kadar risklidir. 90 dB'in üstündeki sesler tehlikelidir.
Ses Kirliliği Nasıl Önlenebilir
Otomobil kullanımını azaltacak önlemler alınmalıdır.
Ev ve iş yerlerinde ses geçirmeyen camlar (ısıcam benzer biçimde) kullanılmalıdır.
Eğlence bölgeleri vb. ortamlarda yüksek sesle müzik çalınması engellenmelidir.
Gürültü icra eden kuruluşlar, şehirlerin haricinde kurulmalıdır.
Ses Kirliliğinin Sebepleri
Gürültü kirliliğinin en yaygın biçimlerinden birisi, bilhassa motorlu araçların niçin olduğu kirliliktir.
Dünya genelinde en yaygın gürültü türü ulaşım sistemlerinden doğar. Motorlu araçların yanısıra tayyare ve demiryolu araçlarının yarattığı gürültü de mühim bir yer meblağ. Şžehir planlamacılığında hatalar yapılması endüstri ve yerleşim alanlarının birbirine bitişmesine niçin olabilir ve netice olarak endüstri alanının yarattığı gürültü kirliği komşu yerleşim birimlerinde yaşayanların sağlığı üstünde negatif etkisinde bırakır yaratabilir. Gürültü kirliği yaratan başka etmenler içinde otomobil alarmları, acil vaziyet sirenleri, türlü ak eşyalar ile ev âletleri, yapınak makineleri, yapım ve onarım emek harcamaları, ses çıkaran hayvanlar, ses sistemleri, hoparlörler ve konuşmakta olan insanoğlu sayılabilir.
İnsan Sağlığına Tesirleri
Gürültünün insan sağlığı üstündeki tesirleri hem sağlıksal hem davranışsal yönde ortaya çıkabilir. Genel olarak, "gürültü" diye adlandırılan her türlü ses insan sağlığını fizyolojik ve ruhsal olarak etkisinde bırakır. İstenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık, hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları benzer biçimde bir çok netice doğurabilir.
Bu sonuçlar içinde, stres ve hipertansiyon kararlı sıhhat problemlerine kapı açabilirken, kulak çınlamaları ve uğuldamaları unutkanlığa, kararlı ruhsal bunalımlara ve kimi süre ürkü ataklara niçin olabilir.
Örnek:
* Ruhsal dengesizlikler ortaya çıkar.
* Dikkat dağılır, iş verimi düşer.
* Sinir sistemi bozulur.
* Kafa ağrısı-sancısı ve kafa dönmesi olur.
* Yüksek sesle konuşma alışkanlığı oluşur.
YORUMLAR