* Yılanı gören at aniden şaha kalktı. * Mutfaktaki pislikleri çöpe at . * Al bayrağıma sarılı cansız bedenimi al . * Gül : â Gül .â de...
* Yılanı gören at aniden şaha kalktı.
* Mutfaktaki pislikleri çöpe at.
* Al bayrağıma sarılı cansız bedenimi al.
* Gül: âGül.â dedi, bülbüle.
* Kalem bu şekilde çalınmıştır yazıma
Yazım kışıma uymaz, kışım yazıma
* Kırda yaptığımız piknikte yanımıza kır saçlı bir yaşlanmış geldi.
* Adresimi derhal bir kenara yaz.
Bu yaz yurtdışına çıkmayı düşünüyorum.
* Depodaki bidonlar ağzına kadar dolu.
Bu mevsimde buralarda dolu yağar.
* Ben, sizinle gelmek istemiyorum.
Çenesinde ufak bir ben vardı.
* Yaralı yolcu, çok kan kaybediyor.
Güler yüzüne, tatlı sözlerine kandım.
* Küçücük bir kara parçası için cenk çıkacaktı.
Senin kara gözlerin aklımı başımdan aldı.
* Kadının sol eli kapıya sıkışmış.
El sözüne kanıp da yuvanı yıkma.
* Düğün evine hangi yoldan gideceğiz?
Sinirinden annesinin saçını yolmuş.
* Çiftlikteki atların bakımıyla kim ilgileniyor?
Canı bir şeye sıkıldığında suya taş atar.
* Okulunuzda kaç tane bilgisayar var?
Yaylaya gece yarısı varmışlar.
* Köylü hanımlar çayın kenarında çamaşır yıkıyorlar.
Yemeğin üstüne bir bardak demli çay iyi gider.
* Altınlarını sandığın içine saklamış.
Terli terli buzlu su içmiş, sonrasında da hastalanmış.
* Minik bir salla karşı kıyıya geçtik.
Evladı derhal bakkala sal, kahve ile şeker alsın.
UYARI: Bir sözcüğün mecaz ya da yan anlamıyla sesteş anlamlılık karıştırılmamalıdır.
* Bu sözler bazılarına çok dokunacak. ( mecaz mana )
* Omzuma bir el dokundu. ( gerçek mana )
* Bu yaz, bir mektup yaz. ( sesteş )
NOT: Sesteş sözcükler çoğu zaman halk edebiyatında cinaslı manilerde kullanılır.Sesteş Nedir ?
Yazılışı ve okunuşu aynı olduğu hâlde anlamları değişik olan kelimelerdir. Bu tür şeyler yalın hâlde olabildikleri şeklinde ek almış hâlde de olabilirler. Şiirde cinas olarak kullanılır ve cinaslı kafiye yapılır.
Örnekler:
Gül: 1. çiçek, 2. gülmekten komut
Kır: 1. kırsal alan, 2. kırmaktan komut, 3. ak
Yazma: 1. kafa örtüsü, 2. yazmaktan negatif komut, 3. yazma işi
Ek almış kelimelerle, ek almış ve almamış kelimeler içinde da eş seslilik söz mevzusudur. Bu ekler görevce değişik ekler de olabilir:
Örnek:
Siyah anlamındaki âkaraâ ile âkar-aâ (-a: yönelme hâl eki) şeklinde
Uyarı 1 : âhalaâ ve âhâlââ, âkarâ ve âkârâ, âadetâ ve ââdetâ kelimeleri eş sesli değildir. Okunuşları ve anlamları farklıdır.
Uyarı 2 : Eş sesli kelimelerle çok anlamlı sözcükleri karıştırmamak gerekir. Eş seslilikte değişik sözcükler söz mevzusu iken, çok anlamlılıkta ise bir sözcüğün değişik anlamları söz mevzusudur.
Mesela:
âÇay kenarında çay içmek çok keyiflidir.â cümlesindeki âçayâ sözcükleri iki ayrı sözcük olup eş sesli sözcüklerdir. Ama,
Su ile dolu şişeyi bir kenara bıraktı.Tabanca dolu olabilir, dikkat edin. Dağ bayır keklik dolu.
Cümlelerinde ise bir tek sözcüğün (dolu) deÂğişik anlamlara gelecek şekilde kullanımı söz mevzusudur.
YORUMLAR