Tanım: Sıfatlarda pekiştirme, anlatımı çekici hale getirmek, anlamı kuvvetlendirmek için çeşitli yollarla yapılır. Sıfatların anlamlarını g...
Tanım: Sıfatlarda pekiştirme, anlatımı çekici hale getirmek, anlamı kuvvetlendirmek için çeşitli yollarla yapılır. Sıfatların anlamlarını güçlendirmek için kullanılır.
a) Pekiştirilecek sözcüğün ilk ünlüye kadar olan kısmı (ünlü dahil) alınır. “p,r,s,m†harflerinden uygun olan biri getirilir. Daha sonra sözcüğün tamamı yazılır.
Not: Sözcüğün ilk hecesindeki ilk sesli harfe kadar + m / p / r / s + sözcüğün tamamı
Kırmızı gül. Kıpkırmızı gül (çok kırmızı )
Uzun yol Upuzun yol (çok uzun )
Temiz elbise Tertemiz elbise (çok temiz )
Not: Sıfatların pekiştirilmesiyle ilgili yukarıda verilen kurala uymayan örnekler de vardır.
Yapayalnız (çok yalnız )
Sapasağlam (çok sağlam )
b) İkileme ( tekrarlama ) yolu ile niteleme sıfatı olan sözcüğün iki defa arka arkaya söylenip yazılması ile yapılan pekiştirmedir.
Not: Sıfatlarda pekiştirme bazen sıfat olan kelimenin tekrarlanmasıyla da yapılır.
Bahçede büyük büyük ağaçlar var.
(Bahçede büsbüyük ağaçlar var.)
Ağaçlarda kırmızı kırmızı elmalar var.
(Ağaçlarda kıpkırmızı elma var.)
c) Tekrarlanan sıfatların arasına soru ekileri katılarak yapılan pekiştirme:
Not: Tekrarların arasına mı, mi, mu, mü soru eki getirilerek de pekiştirme yapılabilir.
Sevimli mi sevimli bir çocuk. (çok sevimli )
Sıcak mı sıcak bir hava. (çok sıcak )
Zor mu zor bir iş. (çok zor )
d) Birbirine anlam bakımından yakın olan ve uygun getirilen kelimelerle yapılan pekiştirme:
Not: Yakın anlamlı kelimelerin tekrarlanması ile de pekiştirme yapılır.
Doğru dürüst bir iş yapmadı.
Boylu poslu bir adamdı.
Az buz para vermedim.
NOT: Sıfatlar cümlede yüklemin anlamını tamamladıkları zaman ZARF TÜMLECİ olurlar. Böylece bu sıfatlar, zarf tümleci olarak isimlendirilirler.
Adam, kıpkırmızı oldu. Rüzgar tatlı tatlı esiyordu, Bazıları abuk sabuk konuşuyor
Cümlelerde koyu yazılmış kelimeler, pekiştirme sıfatları gibi gözükmelerine rağmen, cümlede zarf görevini üstlenmişlerdir.
YORUMLAR