Tabanca isim (silâ:hı) Arapça sil¥§ 1. Korumak için çaba sarfetmek ya da hücum etmek amacıyla kullanılan vasıta. 2. mecaz Kor...
Tabanca
isim (silâ:hı) Arapça sil¥§
1. Korumak için çaba sarfetmek ya da hücum etmek amacıyla kullanılan vasıta.
2. mecaz
Korumak için çaba sarfetmek ya da hücum etmek için kullanılan nesne, etken vasıta.
3. mecaz
Bir mevzuda etkili her şey:
Tabanca
Tabanca insanların ve toplumların bir başka insana ya da toplumlara karşı müdafa ve hücum amaçlı kullandığı bir araçtır.
İnsanlar savaşmak ve avlanmak için kendi organlarını kafi görmeyip, ilk zamanlardan beri destek aletler kullandı. Kesici, vurucu, neticede çeşitli şekillerde tahrip edici özellikleri olan ve dünyanın değişik yerlerinde değişik isim ve tipleri bulunan silahlar, kolay şekillerden başlayarak günümüze kadar büyük gelişmeler kaydetmiştir. Barutun bulunuşuyla alev ateş silahlar, teknolojik gelişmelere paralel olarak kimyevi, biyolojik, meteorolojik, aküstik, kozmik, nükleer ve soğuk harp silahları benzer biçimde çeşitli boyutlar kazanmıştır.
Ateşsiz yaralayıcı ve ölümcül silahlar
En kolay ateşsiz tabanca, taş ve sopadır. Zaman içinde silahın tahrip enerjisini arttırmak için, keskin ve sivri uçlu aletler yapılarak gürz, bıçak, kılıç, mızrak, kargı, ok, cirit, bumerang, kalkan, zırh, mancınık, koçbaşı, hançer, balta, kama ve bunlara benzer pekçok çeşitte tabanca geliştirildi. Bunların muharebede en yaygın olanı kılıçtı. Meç, şimşir, gaddare, yatağan benzer biçimde çeşitleri vardı. Yakıcı silahların bulunuşuna kadar yaygın olarak kullanılan öteki bir tabanca oktu. Mancınık, gülleleri ve büyük okları fırlatmaya yarayan bir aletten çok bir mekanizmaydı. Günümüzde hala kullanılmakta olan kasatura, tüfeğin ucuna takılan dürtücü ve kesici ateşsiz bir silahtır. Koçbaşı, ucunda demir bir koçbaşı bulunan asılı bir kirişten ibarettir. Kale kapılarını yıkmak için kullanılır.
Yakıcı silahlar
Doğu devletlerinde bulunan barutun, Ortadoğu ve Avrupa'ya geçmesiyle alev ateş silahlarda da mühim gelişmeler oldu. Suriye'den Bizans'a geçen bir alev ateş tabanca şaşkınlıkla karşılandı. Çok eskiden beri Asya'da Türkler ve Çinliler tarafınca kullanılan barut sonradan roket, top ve tüfek benzer biçimde silahlarda kullanılmaya başlandı. Selçuklu ve Osmanlılar döneminde bu tür silahlarda büyük gelişmeler kaydedildi. Kosova Meydan Muharebesi'nde ve bilhassa Fatih Sultan Mehmed Han tarafınca, İstanbul'un fethinde toptan büyük seviyede faydalanıldı. Yavuz Sultan Selim Han zamanında, tüfek orduda yaygın bir halde kullanılmaktaydı. Top namlularına ilk yivi veren de Yavuz Sultan Selim Han'dır. O zamanlar top tekniği Avrupalılardan çok üstündü.
Zaman içinde büyük değişikliğe uğrayan alev ateş silahlar, tabanca, tüfek ,bombaatar, top, obüs, havan benzer biçimde çeşitli adlar altında, değişik vasıflara haiz birçok çeşitlere ayrıldı. Bunların her birinin kullanılma gayesine bakılırsa özellikleri vardır. Ek olarak bunların makineli, yarı otomatik tipleri gelişti.
Güdümlü mermiler, deniz hedeflerine karşı kullanılan torpidolar, çeşitli tipteki bombalar, roketler ve mayınlar da alev ateş silahlar grubuna dahil edilebilir. Kara, deniz ve hava birliklerince kullanılan bu silahların bazısı hücum, bazısı müdafa, bazısı da hem hücum hem de müdafa gayesi güder. Sözgelişi uçaklarda hücum için kullanılan makineli tüfek, top, roket, güdümlü mermi ve çeşitli bombalar bulunabildiği benzer biçimde uçaklara karşı savunmada kullanılan güdümlü uçaksavar silahları da vardır. Gene zırhlı bir harp aracı olan tankta kullanılan makineli tüfek, top, roket, alev makineleri, sis ve gaz makineleri yanında tanklara karşı kullanılan tanksavar topları, roketleri, bombaları, füzeleri bu silahların değişik gayelerde kullanılmasına misaldir.
Tabanca Tipleri
Her ne kadar bir tabanca olmamakla beraber, üzerlerinde çeşitli silahlar taşıyan ve birer harp aracı olan Cenk Uçağı, Cenk Gemisi, denizaltıları, Tayyare gemisi, tankları da karışık ve dolaylı bir tabanca olarak kabul etmek mümkündür. Sulh zamanlarında politik, haber alma ve propaganda faaliyetleriyle kültürel ve toplumsal yapı üstünde tahribat yapmak için kullanılan usuller ve meydana getirilen işler de bir silahtır. Savunmada bir araç olarak kullanılan radar, sonar, lidar benzer biçimde sistemler, lazer ve suni uydu (asat) da birer tabanca grubu teşkil ederler.
isim (silâ:hı) Arapça sil¥§
1. Korumak için çaba sarfetmek ya da hücum etmek amacıyla kullanılan vasıta.
2. mecaz
Korumak için çaba sarfetmek ya da hücum etmek için kullanılan nesne, etken vasıta.
3. mecaz
Bir mevzuda etkili her şey:
"Bir maddi menfaate dayanmayan meselelerde rica ve niyaz en güçlü bir silahtır."- R. N. Güntekin.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- silaha hareket etmek
- tabanca atılmak
- tabanca başı etmek
- tabanca çatmak
- (birine) tabanca çekmek
- tabanca patlamak
- tabanca silaha girmek
Birleşik Sözler
- silahaltı
- tabanca arkadaşı
- tabanca başına
- silahhane
- alev ateş tabanca
- kimyasal tabanca
- konvansiyonel tabanca
- nükleer tabanca
- pompalı tabanca
- lav silahı
Tabanca
Tabanca insanların ve toplumların bir başka insana ya da toplumlara karşı müdafa ve hücum amaçlı kullandığı bir araçtır.
İnsanlar savaşmak ve avlanmak için kendi organlarını kafi görmeyip, ilk zamanlardan beri destek aletler kullandı. Kesici, vurucu, neticede çeşitli şekillerde tahrip edici özellikleri olan ve dünyanın değişik yerlerinde değişik isim ve tipleri bulunan silahlar, kolay şekillerden başlayarak günümüze kadar büyük gelişmeler kaydetmiştir. Barutun bulunuşuyla alev ateş silahlar, teknolojik gelişmelere paralel olarak kimyevi, biyolojik, meteorolojik, aküstik, kozmik, nükleer ve soğuk harp silahları benzer biçimde çeşitli boyutlar kazanmıştır.
Ateşsiz yaralayıcı ve ölümcül silahlar
En kolay ateşsiz tabanca, taş ve sopadır. Zaman içinde silahın tahrip enerjisini arttırmak için, keskin ve sivri uçlu aletler yapılarak gürz, bıçak, kılıç, mızrak, kargı, ok, cirit, bumerang, kalkan, zırh, mancınık, koçbaşı, hançer, balta, kama ve bunlara benzer pekçok çeşitte tabanca geliştirildi. Bunların muharebede en yaygın olanı kılıçtı. Meç, şimşir, gaddare, yatağan benzer biçimde çeşitleri vardı. Yakıcı silahların bulunuşuna kadar yaygın olarak kullanılan öteki bir tabanca oktu. Mancınık, gülleleri ve büyük okları fırlatmaya yarayan bir aletten çok bir mekanizmaydı. Günümüzde hala kullanılmakta olan kasatura, tüfeğin ucuna takılan dürtücü ve kesici ateşsiz bir silahtır. Koçbaşı, ucunda demir bir koçbaşı bulunan asılı bir kirişten ibarettir. Kale kapılarını yıkmak için kullanılır.
Yakıcı silahlar
Doğu devletlerinde bulunan barutun, Ortadoğu ve Avrupa'ya geçmesiyle alev ateş silahlarda da mühim gelişmeler oldu. Suriye'den Bizans'a geçen bir alev ateş tabanca şaşkınlıkla karşılandı. Çok eskiden beri Asya'da Türkler ve Çinliler tarafınca kullanılan barut sonradan roket, top ve tüfek benzer biçimde silahlarda kullanılmaya başlandı. Selçuklu ve Osmanlılar döneminde bu tür silahlarda büyük gelişmeler kaydedildi. Kosova Meydan Muharebesi'nde ve bilhassa Fatih Sultan Mehmed Han tarafınca, İstanbul'un fethinde toptan büyük seviyede faydalanıldı. Yavuz Sultan Selim Han zamanında, tüfek orduda yaygın bir halde kullanılmaktaydı. Top namlularına ilk yivi veren de Yavuz Sultan Selim Han'dır. O zamanlar top tekniği Avrupalılardan çok üstündü.
Zaman içinde büyük değişikliğe uğrayan alev ateş silahlar, tabanca, tüfek ,bombaatar, top, obüs, havan benzer biçimde çeşitli adlar altında, değişik vasıflara haiz birçok çeşitlere ayrıldı. Bunların her birinin kullanılma gayesine bakılırsa özellikleri vardır. Ek olarak bunların makineli, yarı otomatik tipleri gelişti.
Güdümlü mermiler, deniz hedeflerine karşı kullanılan torpidolar, çeşitli tipteki bombalar, roketler ve mayınlar da alev ateş silahlar grubuna dahil edilebilir. Kara, deniz ve hava birliklerince kullanılan bu silahların bazısı hücum, bazısı müdafa, bazısı da hem hücum hem de müdafa gayesi güder. Sözgelişi uçaklarda hücum için kullanılan makineli tüfek, top, roket, güdümlü mermi ve çeşitli bombalar bulunabildiği benzer biçimde uçaklara karşı savunmada kullanılan güdümlü uçaksavar silahları da vardır. Gene zırhlı bir harp aracı olan tankta kullanılan makineli tüfek, top, roket, alev makineleri, sis ve gaz makineleri yanında tanklara karşı kullanılan tanksavar topları, roketleri, bombaları, füzeleri bu silahların değişik gayelerde kullanılmasına misaldir.
Tabanca Tipleri
- Personel Silahları
- Biyolojik Silahlar
- Kimyasal Silahlar
- Nükleer Silahlar
- Roket ve Füzeler
- Ağır Silahlar
- Hava Silahları
- Deniz Silahları
Her ne kadar bir tabanca olmamakla beraber, üzerlerinde çeşitli silahlar taşıyan ve birer harp aracı olan Cenk Uçağı, Cenk Gemisi, denizaltıları, Tayyare gemisi, tankları da karışık ve dolaylı bir tabanca olarak kabul etmek mümkündür. Sulh zamanlarında politik, haber alma ve propaganda faaliyetleriyle kültürel ve toplumsal yapı üstünde tahribat yapmak için kullanılan usuller ve meydana getirilen işler de bir silahtır. Savunmada bir araç olarak kullanılan radar, sonar, lidar benzer biçimde sistemler, lazer ve suni uydu (asat) da birer tabanca grubu teşkil ederler.
Tabanca Teknolojisi
Son Samuray oyununun tabanca şifresi nedir?
Tabanca Resimleri
NüKLEER VE KİMYASAL SALDIRILARDA
SAVUNMA TEKNİKLERİ
Piyade Yarbay
NBC Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı,
Küçükyalı, Istanbul
GENEL BİLGİLER
Günümüzde silahlanma faaliyetlerindeki tespit edilen en mühim gelişme, KİS olarak tanımlanan ve geniş halk kitlelerinin imhasını hedefleyen nükleer, kimyasal ve biyolojik silahlar ile bunların uzun mesafelere taşınmasını elde eden balistik füzeler üstünde yoğunlaşmaktadır. Ağustos 1963 tarihinde nükleer denemelerin sınırlandınlması antlaşması ile başlamış olan nükleer silahlar alanında bir takım antlaşma ve düzenlemeler yapılmıştır. ABD ve SSCB'nin karşılıklı tehdidi altında geçen soğuk harp yıllanndan sonrasında 31 Ağustos 1991 tarihinde START-I, 3 Ocak 1993 tarihinde START-II antlaşmaları imzalanmıştır. Bu antlaşmalarla nükleer atma vasıtalarına, harp başlıklarına ve ağır bombardıman uçaklarına sayısal sınırlama ve imha zorunluluğu getirilmiştir. 26 Mart 1972 tarihinde Biyolojik Silahlar Sözleşmesi yürürlüğe girmiştir. Bir çok ülke tarafınca onaylanan biyolojik silahlar sözleşmesini, Türkiye 6 Ağustos 1974 tarihinde onaylamıştır. Kasım 1992'de BM de kabul edilen Kimyasal Silahlar Sözleşmesini 133 ülke imzalamış 98 ülke sözleşmeyi onaylamıştır. 21 ülke ile beraber Irak ve Suriye de Kimyasal Silahlar sözleşmesine taraf değildir. START-I ve START-II antlaşmalan sonucu toplumda dehşet yaratmayacak minik kudrete haiz nükleer silahlar ehemmiyet kazanmış, kimyasal ve biyolojik tabanca tehdidi artmıştır.
Kimyasal ve biyolojik silahlar birçok gelişmiş ülkenin yam sıra, bilhassa totaliter rejimlerle yönetilen ve terörizme destek veren ülkeler tarafınca öteki ülkelere karşı güç ve itimat gösterisi, konvansiyonel silahlardaki zafiyetlerini dengeleme unsuru ve bir şantaj silahı olarak üretilmeye, geliştirilmeye ve stoklanmaya devam edilmiştir.
Bu şartlar altında en genel anlamı ile NBC tehdidi; NBC silahlanna / teknolojisine haiz ülkelerden, terörist unsurlardan, NBC'nin ana maddelerini kullanan teknolojilerden lanmaktadır. NBC silahlannın ani ve yoğun taarruzunu kapsayan soğuk harp tehdidi sonlanmış olan kabul edilebilirse de, silahsızlanma alamndaki gayretlere ragmen diinyada ve bilhassa Türkiye'nin yakın çevresinde NBC silahlanna haiz ya da bu ihtiyacı duyan ülkeler mevcuttur. Terörist unsurlardan lanan tehdide; Tokyo metrosu sarin gazı taarruzu, ABD şarbon vakaları, RF'dan çalınan harp maddeleri örnek verilebilir.NBC'nin ana maddelerini kullanan teknolojiden lanan kaza ve sızıntılardır. ÇERNOBİL Reaktör kazasıdır halen hafızalanmızdaki yerini korumaktadır. Çevremizde benzer teknoloji ile iiretilen ve halen faaliyette olan santraller mevcuttur. (Kozluduy, Metzamor). Genel tehdit unsurları incelenmiş olduğu vakit, iilkemizin bu üç unsurunda tehdidi altında bulunan nadir ülkelerden biri olduğu görülmektedir.
NBC tehdidine karşı ülkemizin bekasını sağlayacak etkili tedbirlerin alınması, uygun koruyucu teçhizat, teşkilat ve iyi eğitilmiş personele haiz olunmasını gerektirmektedir.
Tiirkiye NBC Savunması Kapsamında aşağıda belirtilen kurumlann çalışanı, TSK NBC Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı tarafınca eğitime doğal olarak tutulmaktadır.;
1. S ivil S avunma Ekipleri,
2. Arama Kurtarma Ekipleri,
3. Güvenlik Teşkilatı,
4. Sıhhat Bakanlığı,
5. İtfaiye Teşkilatı,
6. Havaalanları
KİMYASAL HARP MADDELERİ
Katı, sıvı, gaz ya da aerosol halde bulunabilen, kimyasal özelliği yardımıyla; öldürücü, yaralayıcı ve tahriş edici etkisinde bırakır gösteren, sis ve yangın oluşturan, nebat ve metallere etkili olan katı, sıvı, gaz ya da aerosol halindeki maddeler ile meydana getirilen harptir.
Kullanım amaçları
1. Öldürmek,
2. Yaralayarak saf dışı bırakmak,
3. Kapasite bozucu tesir ile etkisiz hale getirmek,
4. Bitkisel ve hayvansal gıda larını yok edip, gıda stoklarını kontamine etmek (kirletmek),
5. Ekonomik önemi olan hedefleri işlemez hale getirmek,
6. Askeri ve sivil çalışanı koruyucu teçhizat giymek zorunda bırakarak hareket kabiliyetini azaltmak maksadıyla kullanılır.
Kimyasal Harp Maddelerinin Sınıflandırılması
A. Fizyolojik Durumlarına Bakılırsa
1. Katı
2. Sıvı
3. Gaz
4. Aeresol
B. Fizyolojik Etkilere Bakılırsa
a. Zehirleyici K.H.M.'Leri
•S Sinir Gazları :Tabun (GA), Sarin (GB), Soman (GD), VX
S Yakıcı Gazlar :İperitler; İperit , Hardal (HD), Azotlu Hardal (HN)
o Arsenikler; Levizit , Fosgen Oksim (CX), S Boğucu Gazlar :Fosgen (CG), Difosgen (DP), Klor (CL), Klorpikrin (PS). •S Kan Zehirleyici Gazlar:Hidrojen Siyanür (AC), Siyonejen Klorür (CK),
o Arsenikli Hidrojen (SA), Karbon monoksit (CO).
b. Saf Dışı Edici K.H.M.'Leri :
•S Uyuşturucu-Kapasite Bozucu Maddeler :BZ; LSD; Eroin, Kokain, Ecstasy. S Kargaşa Denetim Maddeleri : Kusturucu gazlar, Göz yaşartıcı gazlar.
c. Sinir Gazları (Tabun (GA), Sarin (GB), Soman (GD), VX) :
•S Viicudun sinir sisteminin dengesini bozup nüzul yaparak çalışanı saf dışı eden
çok zehirli bileşiklerdir. •S Çok küçücük bir damlacık bile insanı öldürebilir. S Son yıllarda kendi başına sinir gazı olmayıp, birleşince çekince yaratan çiftli
sinir maddeleri de üretilmiştir. (GB2, VX2)
Fizyolojik Tesirleri
Burun akması Kusma Çırpınma
Göğüsün sıkışması Nefes almada güçlük Koma
Görüşün zayıflaması Görüşte bulanıklık Nefesin kesilmesi
Gözbebeklerinin küçülmesi Sendeleme Ölüm
Aşırı terleme Şaşkınlık
Adalelerin kasılması Uyuşukluk
Sinir Gazlarının Buğu Tehlikesine Karşı Korunma Tedbirleri :
S Sinir gazlannin atılma tehlikesi var ise derhal maske takılır, var ise sığınaklara
girilir. S Sinir gazlan solunum sistemiyle alındığında hayatta kalmak için; Nefes kati ve
derhal koruyucu maskenizi takının, S ldk. içinde otomatik atropin enjektörünü uygulayın. Atropin yalnızca sinir
gazına maruz kalındığında yapılmalıdır.
Kalıcı Sinir Gazlarına Karşı Korunma Tedbirleri :
S Sıvı zerreciklerinin cilde temas ettikleri bölgeler en geç 1 dk. içinde silinmelidir.
silme işlemi yayılmaya niçin olmayacak şekilde kirli bölgeler çimdiklenircesine
silinerek yapılmahdır. •S Cut iizerindeki yara ve kesikler tentiirdiyot ile silindikten sonrasında bantlanmalıdır. bu
yerlerden gazın vücut içine nüfus etmesi çok daha kolaydır. •S Cut iyice silindikten sonrasında cut temizleme kiti, kit yoksa % 0,5 lik sodyum
hipoklorit (çamaşır suyu), çamaşır suyu da yoksa bolca sabunlu su ile yıkanır, sonrasında
% 95 lik etil alkol ile dezenfekte edilir. sonrasında sabunlu su ile yine yıkanır.
Sinir Gazlannin Sindirim Sistemi Yöntemiyle Alınması Durumunda:
•S Hasta kusturulmaz,
S Yapay solunum yaptırılır,
•S En kısa zamanda hastaneye yetiştirilir.
Sinir Gazlanyla Zehirlenmede Dikkat Edilecek Hususlar:
â– S Ani tesirleri sebebiyle ilk yardım ve tedavi çok süratli olmahdır.
•S Temizlemenin çok mühim olduğu unutulmamalıdır.
S Sindirim sistemi kanalıyla zehirlenmelerde kusturma yapılmamalıdır.
Yakıcı Gazlar : (Hardal, Levizit, Fosgen oksim.).
•S Bu maddelere aym zamanda kabarcık gazlan denilmektedir. S Cildi, solunum organlannı, sindirim sistemini ve gözleri etkisinde bırakır. •S Genel anlamda sıvı olarak kullamhr. bu sıvılar ya da buharlan ile temas edildiğinde; cildi, gözleri ve solunum organlannı yakar ve içi 1-1.5 It irin ve irin toplanmış
derin yaralar açar. bu yaralar öldürücü değildir, sadece iyileşmesi zor olsa gerek ve uzun
vakit alır. •S Yakıcı gazların meydana getirmiş olduğu yaralar tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon
dolayısıyla ölüm meydana gelebilir. •S Yakıcı gazlar kalıcıdır ve riizgar altı çekince mesafeleri 10 km'dir. S Bu gazlann bir kısmı kokusuz; bir kısmı ise hardal, sanmsak, sardunya bayır
turpu ya da acı badem kokusundadır. S Yakıcı gazlar etkilerini kurnazca gösterirler, tesirleri uzun süre sonrasında ortaya çıkar.
Yakıcı Gazlann Genel Fizyolojik Tesirleri :
•S Gözlerde sulanma, yanma, irin,
S Gözlerde ışığa karşı duyarlılık,
•S Göz kapaklannın şişmesi,
S Öksürük ve boğulma hali,
•S Boğaz ve nefes borulannda iltihaplanma,
S Ciltte kızarıklık ve kabarcıklar,
•S Bulantı ve kusma.
Yakıcı Gazlara Karşı Korunma Tedbirleri :
S Yakıcı gazlann atılma tehlikesi var ise derhal maske takılır ve koruyucu teçhizat kuşanılır,
S Var ise sığınaklara girilir,
•S Yakıcı gazlarla temas durumunda ise göz temizlenir.
S Göz Temizliği : Gözler 15 dk. süre ile temiz su ile yıkanmahdır.
•S Cilt Temizliği : Cut temizliğinde ilkin steril bir bezle çimdiklercesine sıvı damlacıklan alınır ve sonrasında bolca sabunlu su ile yıkanır. Cilt temizliğinde; fuller toprağı (aliiminyum silikat), sodyum hipoklorit (çamaşır suyu) de kullanılır.
Boğucu Gazlar:
Akciğer dokusuna tesir eden, bilhassa akciğer ödemine (su toplanmasına) neden olan kimyasal gazlardır.
Boğucu Gazlann Genel Fizyolojik Tesirleri:
Öksürük Ağızdan köpük ve kan gelmesi
Burunda ve boğazda tahriş ve akıntı Kalp büyümesi
Solunumda güçlük ve göğüste darlık Kan koyulaşması
Gözlerde yaşarma Süratli ve zayıf nabız
Dudaklarda morarma Böbrek yetmezliği
Baş ağrısı Aşın bitkinlik
Bulantı ve kusma Şok ve ani ölüm
Boğucu Gazlara Karşı Korunma Tedbirleri:
S Boğucu gaz atılma tehlikesi var ise derhal maske takılır.
•S Var ise sığınaklara girilir.
S Gaza maruz kalan hastalann ciltleri ldk. içinde bolca sabunlu su ile yıkanır.
•S Göz kirlenmiş ise gözler bolca temiz su ile 5-15 dk. süre ile yıkanır.
S Elbise kirli ise çıkarılıp havalandırılır.
Kan Zehirleyici Gazlar:
â– S Kan zehirleyici gazlar çoğu zaman gaz ya da buğu olarak atılır, solunum kanalıyla
viicuda girerler. S Viicut hiicrelerinin kandaki oksijeni kullanmalanna engel olarak kan ve dokular
içinde C02 değişimini bloke eden kimyasal maddelerdir. •S Nefes alma oranını hissedilir derecede azaltırlar. S Dolaşım,solunum ve merkezi sinir sistemlerini zehirlerler. •S Koruyucu maske korunmak için yeterlidir. S Sıvı maddeyi taşıyan personele koruyucu elbise giydirilmelidir. •S Etkileme hızı kısa, uçuculuğu yiiksek ve gaz durumunda havadan hafiftir. â– S Kan zehirleyici gazı fazla teneffiis eden kişiler birkaç dakika içinde kendilerini
kaybedebilir ve hatta ölebilirler.
Kan Zehirleyici Gazların Fizyolojik Tesirleri :
Burun ve boğazda tahribat Gözlerde tahriş ve yaşarma
Titreme Baş ağnsı, baş dönmesi ve sersemleme
Öksürük Bulantı ve kusma
Göğüs darlığı ve boğulma hissi Boğazlarda ve nefes borusunda şiddetli acı
Solunum hızlanması, güç ve ağır solunum Dudaklarda, kulaklarda, tırnak altlarında ve
ciltte parlak, kırmızı ya da pembe renk
görülmesi
Kan Zehirleyici Gazlara Karşı Korunma Tedbirleri :
â– S Kan zehirleyici gaz atılma tehlikesi var ise derhal maske takılır, var ise sığınaklara
girilir, S Gaza maruz kalmış hasta, temiz havaya çıkarılır ve yapay teneffiis yapılır, •S Oksijen verilir, amil nitrit ampulü koklatılır, â– S Kirletilmiş malzemeye cilt yolu ile temas edilmez, edilmiş ise sabunlu bolca sıcak
suyla yıkanır, S Gözler etkilenmişse temiz bolca su ile 10-15 dk. yıkanır.
NBC Ortamı ile ilgili genel yanlışları şu şekilde sıralamak mümkündür:
•S Bizlere olması imkansız,
S KİS ajanlan o denli öldürücüdür ki iyi mi olsa tamamımız öleceğiz,
•S Yapabileceğimiz bir şey yoktur.
S Tüm bu algılamalara karşı yapılabilecek NBC müdafa faaliyetleri;
•S Sakınma,
S Korunma,
•S Temizleme (Dekontaminasyon) esasına bakılırsa yürütülmektedir.
Tehlikelerin belirlenmesi ve tanınmasında kullanılan araç-gereç ve teçhizatlar : Işınım bulgu cihazları,
1. Radyakmetreler,
2. Dozimetreler.
Kimyasal Harp Maddelerinin Tespitinde Kullamlan Aygıt ve Malzemeler :
1. Kimyasal Harp Maddesi Belirleme Kağıdı (M8, M9)
2. Kimyasal Harp Maddesi Tespit Kiti (M-256).
3. Sinir Gazı Tespit Dedektörü.
4. Kimyasal Harp Maddesi Tespit Aleti (CAM)
5. Sinir Gazı Belirleme Otomatik Alarm Aleti
6. Kimyasal Harp Mad. Uzaktan Tespit Cih. (M21)
7. NBC Bulgu Sistemi (FOX)
Biyolojik Harp Maddeleri Numune Alma Kiti - NBC Korunması:
Korunma; kurum ve personelin NBC ortamında kendisine verilen görevlere devam edebilmesi için, NBC harp maddelerine karşı alınması ihtiyaç duyulan tüm önlemleri kapsar. Ferdi korunma ve toplu korunma bir tüm olarak düşünülmelidir.
NBC Ferdi Koruyucu Teçhizatı :
1. NBC koruyucu maske
2. NBC koruyucu elbise
3. NBC koruyucu bot kılıfı
4. NBC koruyucu eldiven
1. Koruyucu Maske (SR 6 M) :
S Gözleri ve yüzü örterek kullanıcıyı; kimyasal harp maddeleri sıvı, damlacık ve buharlanna, biyolojik harp maddeleri ve toksinlerine, alfa ve beta partikiillerine karşı sakınan en mühim görevin gerektirdiği koruyucu durum teçhizatıdır.
•S Yoğun gaz ortamında asgari 80 dakika koruma sağlar.
S Halen MKE kurumu tesislerinde SR-6 M ve SR-10 ST modelled iiretilmekte olup bu maskeler TSKTerinin standart maskesi olarak kullamlmaktadır.
S Koruyucu maske, karbon monoksit gazı ve amonyak buharlanna karşı koruma sağlamaz. ek olarak havadaki oksijen miktarı yaşam şartları standardının altına düşmüş olduğu durumlarda (%16'dan daha azca) ve dolayısıyla yangınlarda kullanılmaz.
2. Koruyucu Elbiseler:
koruyucu elbise, vücudu örterek kullanıcıyı kimyasal ve biyolojik harp maddeleri ile radyoaktif alfa ve beta parçacıklarına karşı sakınan mühim görevin gerektirdiği koruyucu durum teçhizatlarından biridir.
3. Koruyucu Bot Kılıfı :
Koruyucu bot kılıfı, malum turn kimyasal harp maddelerine, organizmalara ve radyolojik toz parçacıklarına karşı ayakları, 24 saat siireyle sakınan geçirgen olmayan butil kauçuktan yapım edilmiş NBC koruyucu teçhizatıdır.
4. Koruyucu Eldiven:
Koruyucu eldiven geçirgen olmayan siyah butil (lastik) kauçuktan yapım edilmiş dış eldiven ile teri emmesi için ince beyaz pamuktan yapım edilmiş iç eldivenden meydana gelir.
Temizleme
Görevin yapılmasını sağlamak maksadıyla; kimyasal, biyolojik ve radyolojik kirlenmeden dolayı meydana gelen tehlikeyi yeteri kadar azaltma işlemidir.
Temizleme Maddeleri :
1. Standart Temizleme Maddeleri
2. Standart Olmayan Temizleme Maddeleri
3. Öteki Temizleyiciler
1. Standart Temizleme Maddeleri:
S 2 Numarah Temizleme Eriyiği (DS 2),
•S Sıcak İklim Kireç Kaymağı (STB),
S Maske Temizleme Soliisyonu,
•S Sabun ve Deterjanlar.
S Powershower Temizleme Maddesi
2. Standart Olmayan Temizleme Maddeleri :
Yakıcı (okside) edici temizleme maddeleri
- İyotlu su temizleme maddeleri
- Mutfak ve yiyecek maddelerinin dezenfeksiyonunda kullanılan Klor
- Formalin
- Detroklorit
- Perasetikasit
- Etilenoksit
- Kalsiyum Hipoklorit
- Sodyum Hidroksit (Kostik Soda)
- Sodyum Karbonat (çamaşır sodası)
- Propanon (aseton)
- Etilen Glikol
- Karboksit
- Hiyamin
- Sodyum Hipoklorit (çamaşır suyu)
- Dietil Eter
- Eritici maddeler (benzin,Jp-4, gazyağı)
- Potasyum Hidroksit
- Nükleer
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik, kimyasal
- Biyolojik, kimyasal
- Kimyasal
- Kimyasal
- Kimyasal
- Biyolojik
- Biyolojik
- Biyolojik, kimyasal
- Kimyasal
- Kimyasal
- Biyolojik, kimyasal
Not: 1 Karsılıgı 1 Dır Yanı (1-İyotlu su temizleme maddeleri 1- Nükleer )
3. Öteki Temizleyiciler:
- Su Nükleer, biyolojik, kimyasal
- Buğu Nükleer, biyolojik, kimyasal
- Emici Maddeler (toprak, talaş, kiil,
- bez parçası vb.) Kimyasal
- Kaplama Malzemeleri (beton, asfalt, Nükleer, biyolojik, kimyasal
- toprak, boya)
Temizleme Malzemeleri :
•S Kişisel Temizleme Malzemeleri ,
S Operatör Seviyesinde Kullanılan Temizleme Malzemeleri ,
•S Temizleme Sistemleri.
Temizleme Çeşitleri :
S Personel dekontaminasyonu,
•S Vasıta dekontaminasyonu,
â– S Arazi dekontaminasyonu,
•S Koruyucu teçhizat temizliği,
S Gıdalan temizliği,
•S Hasta temizliği.
Tavsiyeler ve Korunma Tedbirleri :
1. Siren, uyarma ve alarm işaretlerine uyulmalıdır.
2. Personel eğitilmelidir,
3. Giivenlik çalışanı NBC araç-gereç ve teçhizatı ile teçhiz edilmelidir,
4. Toplu korunma planlaması yapılmalıdır,
5. Sığınakların çalışabilirliği denenmelidir,
6. Toplu korunma sığınağı olmayan yerlerde, PVC sistemli (Contalı) kapı ve
pencereler tercih edilmelidir,
7. Contalı kapı ve pencere sistemi olmadığı yerlerde kapı ve pencerelerin sızdırmazlığı sağlanmalıdır,
8. Tesislere girişte personel iizerinde NBC kirliliği araştınlmalıdır,
9. Paket ve mektuplar yüksek dozajda ultraviyole ışınlarından geçirilmelidir. (Mikroorganizma ve sporların öldürülmesi için).
Not: Bunuda Ben Ekliyeyim Dedım Mevzu Icınde Geçmemiş
Mühabere Esnasında NBC Ferdi Koruyucu Teçhizatı Giyerken Dk Giyinilir Oyle Laylumlum Şeklınde Gıyılmıyor.Maskenın bellı takma 1 Sn var aynı seyler dıger tehçhizatlar için de gecerlıdır. Aklıma Gelemedıgın den sn Leri Yazamıyorum 
. Bilmenız ihtiyaç duyulan Dk gıyılmesıdır Nükleer Cenk ve Korunma
Bir atomun parçalanması ya da iki atomun birleşmesi halinde açığa çıkan enerjiden istifade edilerek nükleer silahlar yapılmış ve geliştirilmiştir. Bu silahlarla meydana getirilen muharebeye Nükleer Cenk denir.
Atom silahları (Nükleer Silahlar), fisyon vakasından istifade edilerek yapılmıştır. Bu vaka bazı ağır metal atomlarının nötron bombardımanı yardımıyla eşit olmayan iki bölüme ayrılmasıdır. Bu esasa bakılırsa meydana getirilen silahlar için enerji birimi kiloton (KT) 1.000 ton TNT (Dinamit ) in yıkma gücüne eşit bir basıncın ifadesidir.
Hidrojen silahları ( Termonükleer Silahlar ), füsyon vakasından faydalanılarak yapılmıştır. Bu vaka, bazı hafifçe hidrojen atomlarının çok şiddetli ısı karşısında birleşmeleridir. Bu esasa bakılırsa meydana getirilen silahlar için kudret birimi megaton (MT) dur.
Megaton 1.000.000 ton T.N.T. nin yıkma gücüne denk bir basınçtır.
Gerek atom, gerekse hidrojen silahları infilak ettirildikten sonrasında yaptıkları etkinin özelliklerinden hiçbir fark göstermediklerinden hepsine birden NüKLEER SİLAH deyimini kullanmakta bir sakınca yoktur.
Nükleer Silahlar ve Özellikleri
Atom ve Hidrojen Bombaları Arasındaki Farklar
1. Hidrojen silahları istenilen kudrette yapılabildiği halde, atom silahları için sınırı olan kudret söz mevzusudur.
2. İki silahın tesir alanları değişiktir. Aynı ağırlıkta olan iki silahtan; hidrojen silahlarının tesir alanı yarıçapı, atom silahlarının 2.5 katıdır.
Nükleer Silahlarla Klasik Silahlar Arasındaki Farklar
1. Klasik silahlar bir amaç ( yan tesirleri hariç ) için kullanıldıkları halde, nükleer silahlar aynı anda birçok tesir birden yapabilmektedirler.
2. Klasik silahlarda en ağır etkili bir tahrip bombasının tesir süresi saniyenin 1/100'ü olmasına rağmen, nominal atom bombasındaki tazyik tesiri süresi 7/10 saniye; nominal bombanın 500 katı olan 10 MT luk hidrojen bombasında 5 saniyedir.
3. Klasik silahlarda tesir alanı olarak sokak ya da binalar kabul edilmiş olduğu halde, atom bombalarının en küçüğünün tesir alanını kilometrelerle ifade etmek gerekmektedir.
4. Klasik silahlardan hiçbirisinde yokken, nükleer silahların infilakı halinde öteki etkilerle beraber radyolojik tesirleri de ölüm ve hastalık saçar. Ek olarak silahın yerde ya da yere yakın infilakında radyoaktif serpinti tehlikesi doğar.
Nükleer Silahların İnfilak Şekilleri
1. Havada infilak
2. Satha yakın ya da satıhta infilaktır.
Nükleer silahlar havada infilak ettirildiğinde (1945 Hiroşima - Nagazaki'ye meydana getirilen saldırı'da olduğu benzer biçimde) tazyik ve ısı tesirinde, satıh infilaklarına oranla ortalama olarak % 30 artış göstermekte, buna karşılık tabanca radyoaktif serpinti tehlikesi meydana getirmemektedir.
Bilimsel denemeler için silahlar;
1. Toprak Altında
2. Su Altında
3. Atmosferde
infilak ettirilmektedir.
Nükleer Silahların Tesirleri
Nükleer infilakın tüm etkilerini 100 kabul edersek, bu etkisinde bırakır:
% 35 Isı ( Işık ile beraber gelmektedir)
% 5 Ani Nükleer Işınım
% 45 Tazyik
% 15 Kalıntı Işınım olarak karşımıza çıkmaktadır.
A. Ani Tesirleri
Işık : Nükleer Şimşek adı da verilen bu ışık çıplak göze direk olarak ulaşmış olduğu takdirde 15-45 dakika devam eden geçici bir körlüğe sebep olmaktadır. Nükleer şimşekten korunmak için saydam olmayan her çeşit ekrandan istifade edebilir.
Isı : Nükleer ısı radyasyonları, nükleer şimşeğin bununla beraber gelmektedir. Bundan dolayı belirli bir uzaklıkta ve açıkta bulunan şahıslar için çok tehlikeli olurlar.
Isı Radyasyonlarının Özellikleri:
* Devamlıdır,
* Çok süratlidir ,
* Çevrede, ısının ani olarak yükselmesiyle geniş yangınlara sebep olur.
* Mesafe ile azalır,
* Nüfuz özelliği yoktur.
Bu özelliklere bakılırsa ısı radyasyonları incelendiğinde, ışık hızındadırlar ve silahın kudreti ile değişen bir devamlılıkları vardır. Sadece infilak yerinden uzaklaştıkça sertliğinden kaybetmekte ve saydam olmayan bir hail (perde, kalkan ) tarafınca, hailin tutuşma ve yanma kabiliyeti ile ters orantılı olarak durdurulabilmekte ya da sertliği azaltabilmektedir.
20 Kilotonluk bir nükleer bombaya bakılırsa, yukarıdaki deyim genişletilirse :
* Yer sıfır (GZ) den itibaren 600 metre yarı çapında bir bölgenin yangın yönünden "NÖTR BÖLGE",
* 1690 metre yarıçapında bir bölgenin yanabilen her şeyin tutuştuğu alan, yangın yönünden "ANA YANGIN BÖLGESİ"
* 2400 metre yarı çapındaki bir bölgenin de acele tutuşan maddelerinin yandığı alan, yangın yönünden "MüNFERİT YANGIN BÖLGESİ" olduğu görülecektir.
Isının insan cildinde meydana getireceği yanıklar üç derecedir.
1. Aşama yanıklar (Güneş yanığı benzer biçimde)
2. Aşama Yanıklar (İçi su dolu kabarcıklar şeklinde)
3. Aşama Yanıklar (Kavrulma şeklinde, derin)
Cildimizi korumada giyim büyük rol oynar. Yünlü eşya, pamuk ve keten eşya, açık renkli eşya, koyu renkli eşyaya oranla çok daha iyi koruma sağlar. Isı radyasyonlarından, duvar benzer biçimde yanmayan hailler en iyi koruyuculardır.
Ani Nükleer Işınım : Öldürme kudretinde olan bir tesir de ani nükleer radyasyondur. Bu etkilerden söz edilince derhal akla gelen en mühim tehlikeler Alfa ve Beta partikülleri (zerreleri) ile nötronlar ve gama ışınlandır.
1. Alfa Zerreleri : 2 nötron, 2 protonu olan pozitif elektrik yüklü parçacıklardır. Menzilleri bir kaç santimetre içinde olup, nüfuz özellikleri yoktur.
2. Beta Zerreleri : Negatif elektrik yüklü ve çok minik kitlesi olan bir iyondur. Menzili 4 - 5 metre kadar olup, nüfuz kabiliyeti bulunmamaktadır.
3. Nötronlar : Elektrik yüklü olmayan, fakat atom çekirdeklerinden fırladıklarından, radyoaktif olmaya uygun cisimlerin atomlarını parçalayıp onları sunni olarak radyoaktif hale getiren zerrelerdir. Büyük çekince yaratacak kabiliyettedirler. Fakat menzilleri 100 metreden birazcık fazladır.
4. Gama Işınları : Yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar halinde yayılan etkin, uzun menzilli ve kütlesiz oluşu, hem de engel tanımayan nüfuz kabiliyeti tehlikeyi çoğaltmaktadır. Bu sebeple ani nükleer ışınım denince derhal gama ışınları akla gelir.
Gama Işınlarının Özellikleri:
* Devamlıdır,
* Çok Süratlidir,
* Hissedilmez,
* Büyük bir etkileme özelliği vardır,
* Kısa bir süre için tesirlidir,
* Öldürücüdür,
* Cansızlara tesiri yoktur.
Gama ışınları, bir dakika ya da birazcık fazla devamlılığı olan, ışık hızında yayılan duyu organları ile varlığını idrak etmek mümkün olmayan ve hücreleri iyonize ederek insanı hasta edip öldürülebilen bir tehlikedir. Bu ışınları hiçbir engelin tamamen durdurma imkanı yoktur. Gama ışını tesirinde kalmış gerek su, gerek pişmemiş ve pişmiş besin maddelerinin içilip yenilmesinden bir zarar doğmaz. Maden, taş ve toprak benzer biçimde maddeler de ek olarak bir çekince teşkil etmezler. Hailler, yoğunluklarına bakılırsa gama ışınlarını durdurma kabiliyetine haizdir. Yoğunluğu en fazla olan madde, en fazla yarı kalınlık veren maddedir. Bildiğimiz maddelerin yoğunluklarına bakılırsa hangi kalınlıklarının yarı kalınlık sayılabileceğini şöyleki sıralayabiliriz.
Sıkıştırılmış toprak için 15 santimetre
Kurşun için 1.25 santimetre
Çelik için 3.75santimetre
Beton için 12.50santimetre
Briket için 15santimetre
Tuğla için 15santimetre
Taş için 15santimetre
Gevşek toprak için 15santimetre
Ağaçlar için 20-25santimetre
Su için 33santimetre
Tazyik ( Blast ) : Ateş topundan yayılan yoğun ısının genişleyerek havayı itmesi suretiyle meydana gelen tazyik tesiri, infilak yerindeki boşluğa dışarıdan soğuk havanın saldırı etmesi yüzünden iki yönlü olarak görülür. İlk etki esnasında tamamen yıkılmayan binaların, emme safhasında yıkılmaları bu nedendendir.
Genel tesir tablosunda % 45 olarak gösterilen tazyik tesirinin özellikleri :
1. Devamlıdır,
2. Yavaş seyreder (ses hızında)
3. Dolaylı yangınlar çıkarır,
4. Bina ve köprüleri yıkar,
Bir nükleer infilakın tazyik tesiri, silahın kudretine bakılırsa yarıçapları değişen dört bölge halinde sınıflandırılır :
1. Tam Tahrip Bölgesi : Yer sıfır (GZ) dan itibaren belirli yarı çapta kuramsal bir dairenin içidir. Burada hedef yok olmuştur. Evler tamamen yıkılmış, cadde ve sokaklar belirsiz hale gelmiştir.
2. Ağır Hasar Bölgesi : Tam tahrip bölgesi haricinde ve yarıçapı yer sıfır esas tutularak ölçülen bir bölgedir. Evlerin onarım kabul edilmeyecek kadar hasar görmüş olduğu, cadde sokakların yıkıntı ile kapalı olduğu kabul edilir. Bu enkazı kaldırmak için mekanik araçlar gerekebilir.
3. Orta Hasarlı Bölgeler : Ağır hasar sahası haricinde bir başka bölgedir. Evler, ağır hasar bölgesinden ortaya doğru hasara uğramıştır. Bu hasar, binaların onarılmadan oturulamayacak duruma geldiği şeklinde anlatılabilir. Cadde ve sokaklardaki yıkıntı, geçişi zorlaştıracak niteliktedir.
4. Hafifçe Hasar Bölgesi : Orta hasar sahası haricinde bir başka bölgedir evler hafifçe hasara uğramıştır. Binalarda bacalar yıkılmış, kiremitler uçmuş, taşıyıcı olmayan duvarların bazıları göçmüş, camlar kırılmış, kapılar menteşelerden fırlamıştır.
Tazyik tesirinden korunmak için bir koruyucu sığınağa haiz olmak en iyi çaredir. Sadece koruyucu tipte sığınak diyince BUNKERLER ile DEHLİZKARI sığınaklar akla gelmekte ve bunlar da ağır harcamaları gerektirmektedir. İşte kent ve kasabalardaki kargir ve betonarme bina bodrumlarının A (Tam Tahrip) sahasında olmamak, küçücük değişimler yapmak ve çekince çıkış yolu bulunmak kaydıyla iyi bir koruma sağlayacağını söylemek yeterlidir. Şehirlerimizdeki tünel, metro, pasajlar da bu maksatla kullanılacak bölgeler arasına katılmalıdır.
B. Kalıntı Tesirleri
Nükleer bombanın serpinti tesirinin görülebilmesi için ateş topunun yere çok yakın ya da teyet infilak ettirilmesi gerekir. Nükleer silahın kudretine bakılırsa değişen, belirli bir yüksekliğin üstünde infilak ederse radyoaktif serpinti tehlikesi göstermezler ki, işte her tabanca için başka olan bu yüksekliğe KRİTİK YüKSEKLİK denilmektedir. Şu şekilde de diyebiliriz: KRİTİK YüKSEKLİK bir nükleer bombanın serpinti meydana getirebileceği, yerden son olarak yüksekliğidir.
Mesela : 20 kilotonluk bir nükleer bomba için tehlikeli sonuç yükseklik 100 metredir.
Nükleer silahlar yere yakın ve teyet infilak ettirildiklerinde, ateş topu ile beraber yükselen parça ve zerrelerin yerçekimine uyarak tekrardan arz sathına dökülmesi vakasına Radyoaktif (Nükleer) Serpinti adı yerilmektedir.
Radyoaktif Serpintinin Özellikleri :
1. Kalıcıdır,
2. Nereye gideceği evvelde kim bilir,
3. Geniş sahaları kaplar,
4. Duyu organları ile varlığı anlaşılmaz,
5. Öldürücüdür,
6. 7x10 kaidesine bakılırsa bozulur,
7. Çekince Silahın kudretine ve infilak ettirildiği yüksekliğine bağlı olarak infilaktan minimum 25 - 30 en fazla 60 dakika sonrasında başlamaktadır.
Nükleer Serpintinin Canlılar üstündeki Tesirleri
Nükleer serpintiye maruz kalanlar iki ayrı şekilde hasta olurlar:
1. Işınım Hastalığı : Gama ışını yürüyerek bizlerden azca ya da çok uzaklıktadır. Bu bizlere nükleer radyasyonu gönderir. Işınım, vücudumuzdaki organları oluşturan dokuların hücrelerinde iyonizasyona ve netice olarak hücrelerin ölümüne sebep olur. Hücre ölümü yerine koymayı, organdaki aksama hastalanmayı, bu olayın devamı ise ölümü doğurur.
2. Radyoaktif Zehirlenme : Nükleer ışınım ları, nefes alınırken solunum yolu ve organlarına, bulaşmış yiyecek ve içeceklere dikkat edilmezse sindirim organlarına, açık yara ya da yaralardan doğruca kana, kısaca dolaşım sistemine girebilir. İşte radyoaktif zehirlenme bu tür hastalanmaya verilen addır.
Alınan Nükleer Serpintinin Zararı olan ve Zararsız Doz Miktarları
1. 75 Röntgene Kadar : Hepimiz İçin Tehlikesiz Alınabilecek Işınım Miktarı
2. 75 Röntgen : Cenk Dozu
3. 150 Röntgene Kadar : Hastalık Başlangıç Dozu
4. 300 Röntgene Kadar : Ölüm Başlangıç Dozu,
5. 450 Röntgene Kadar : % 50 Öldürücü Doz
6. 600 Röntgene Kadar : Hepimiz için % 100 Ölüm Dozu'dur.
Kalıntı Işınım Hastalıkları Emareleri
* Halsizlik, isteksizlik, bitkinlik
* Mide bulantısı, baş dönmesi
* Mide bulantısı, kusma, baş ağrısı
* Kusma, şiddetli baş ağrısı
* Kusma, ateş yükselmesi, kanlı ishal
* Kusma ve kanlı ishalin devam etmesi, ölüm
Biriktirilen değişik dozlara bakılırsa, kalıntı radyasyonundan meydana gelecek tesirleri de aşağıdaki benzer biçimde ifade edebiliriz.
* 150 Röntgen'e kadar : Vahim tesirleri olmamakla birlikte gittikçe artan uzun soluklu tehlikeler meydana gelir.
* 150 den 250 röntgene kadar : 24 saat içinde bulantı ve kusma iki gün sonrasında bazı iktidarsızlıklar
* 250 den 350 röntgene kadar : 4 saat içinde bulantı ve kusma, iki gün ile iki hafta içinde hiçbir emare görülmez. 2 ile 4 hafta içinde bazı ölüm vakaları,
* 350 den 600 röntgene kadar : 2 saat içinde bulantı ve kusma, 2 hafta ile 4 hafta arasındaki ölüm oranı yüksek, hastalıklardan kurtulabilenlerde uzun soluklu iktidarsızlık,
* 600 röntgen ve daha yukarı : Ani bulantı ve kusma, yedi gün içinde yüzde yüz ölüm. Işınım hastalığı ya da radyoaktif zehirlenme şeklinde hastalanıp, iyileşenlerde vücuttaki kılların dökülmesi ya da kısırlık, veya her ikisi birden görülmektedir. Hastalığın bıraktığı bu izler bazı alev ateş hastalıklardaki benzer biçimde devamlı olmayıp geçicidir. Sadece süresi hakkında kati bir şey söylemek mümkün değildir. Bu süre, alınan dozun yüksekliğine, şahsın çok yaşlı yada çocuk olmasına, sıhhat durumuna bağlı olabilir.
Nükleer Serpintiden Korunmada Ana Prensipler
Nükleer infilakın kalıntı tesirleri, radyoaktif bozulma tamamlanıncaya kadar korunma zorluğu bulunan ve korunma kurallarına uymayanları öldürebilen kati bir tehlikedir. Bu büyük tehlikeden korunmada üç ana ilke vardır.
Mesafe
Tehlikeden korunma durumunda bulunan canlı ile radyoaktif veya radyoaktiviteli alan arasındaki mesafenin canlının korunması bakımından başlı başına rol oynadığı bilinmelidir. Örnek ;
Radyoaktiviteli bir alandaki sertlik 240 r / s olsun, başka korunma olanağı bulunmayan bir insan bu alana 4 metre uzaklıkta ise bu insanoğlunun vücudunda bir saatte 160 röntgenlik; 7,5 metre uzaklıkta ise 120 röntgenlik, 30 metre uzaklıkta ise 60 röntgenlik doz alacaktır.
Yukarıdaki durum göz önüne alınarak, serpinti sığınağı yaparken binanın üst katı yerine orta kısımdaki oda tercih edilmelidir.
Hail (Perdeleme )
Tehlikeden korunma zorluğunda olan canlı ile bir radyoaktif içinde ne kadar fazla yarı kalınlık elde eden bir hail var ise o canlıya göstereceği tesir o seviyede azca olacaktır. Aşağıda bazı maddelerin yarı kalınlıkları çıkarılmıştır.
* Çelik için : 1.8 santimetre.
* Beton için : 5.6 santimetre.
* Biriket, tuğla, taş, ker*** ve sıkıştırılmış toprak : 7 santimetre,
* Gevşek toprak için : 8 santimetre. üstünden yapılması amaca yetecektir. Sadece, çok süreli korunma söz mevzusu olduğunda ne kadar fazla yarı kalınlık sağlanırsa, sığınak diye seçilen yerdeki korunma faktörünün o denli yüksek kısaca sığınağın içindekileri o denli iyi koruyacağı anlaşılır.
Süre
Herşeyden ilkin bilinmelidir ki vakit sığınakta da açıkta da aynı şekilde çalışır. İnfilaktan sonrasında tehlikenin başlaması 30 ile 60 dakikalık gecikme sonrası olduğuna bakılırsa kalıntı tesiri için başlangıç zamanı silahın patlamasından bir saat sonrasında kabul edilmektedir.
Nükleer Serpintiden Korunma Bakımından Dikkat Edilecek Öteki Hususlar
Serpinti tehlikesinden zarar görmemek için aylarca sığınakta oturup radyoaktif partiküllerin bozulmasını beklemek benzer biçimde bir durum söz mevzusu olması imkansız. Dışarı çıkmak ve vazife yapmak mecburiyetinde bulunanların bazı hususlara dikkat etmeleri lazımdır. Bu hususlar şunlardır,
1. Serpintinin aranması ve ölçülmesi
2. Serpintiyle kirlenmiş sahaya girilmemesi (serpinti dökülmesi esnasında ya da serpinti tamamlandıktan sonrasında da kirli bölge içinde dolaşmak tehlikelidir.)
3. Şahıslarda biriken dozun denetim edilmesi gereklidir. (Hepimiz için tehlikesiz alınacak doz bilindiğine bakılırsa bu ölçülerin üzerine çıkanlara ne benzer biçimde tedbirlerin uygulanacağı sadece bu şekilde tespit ve uygulama edilebilir).
4. Uygun elbise kullanılması (Uygun elbise denince keten bir iş tulumu akla gelmelidir. Ek olarak başı sakınan bir miğfer ya da geniş kenarlı şapka, ağız ve burnu korumak için maske bulunmadığı durumlarda ıslak bez, boynu korumak için atkı, havlu ya da ter bezi, elleri korumak için plastik, kauçuk ya da deriden yapılmış eldiven, ayaklar için deri ya da lastik çizme, bot ya da potin en uygun elbiselerdir)
5. Şahısların temizlenmesi (Radyoaktif serpinti ile bulaşmış sahaya giren ya da serpinti dökülmekte iken bu bölgede dolaşan, çalışan kişilerin temizlenmesi gereklidir. Şahıslar temizlenirken kullanacakları en iyi en kolay vasıta ılık su ve sabundur. Yalnız ellerin temizlenmesi su ve deterjanla mümkün olmayacağından tırnak dışları ve aralarını fırça ile temizlemek yerinde olacaktır).
6. Elbise, vasıta, donatım ve gereçlerin temizlenmesi;
1. Elbiselerin temizlenmesi mümkün olmayan hallerde sığınak haricinde bulundurularak kapalı bir kap içine konur. Eğer hem çok bulaşmış hem de temizleme olanağı yoksa toprak altında çürümeye terk edilir. Elbiselerin temizlenmesinde en uygun vasıta elektrik süpürgesidir. Temizleme işi ne olursa olsun sığınak haricinde yapılmalıdır.
2. Araçlarda basınçlı su kullanılmakta ve yıkanan bölgeler temiz bez ya da üstüpü ile kurulanmaktadır. Kurulanmakta kullanılan malzemeler toprağa gömülerek, suyun kanalizasyona akması sağlanır ya da bir çukura akıtılarak üstü toprakla kapatılır.
3. Gereç ve donatım temizliğinde basınçlı su kullanılmasında sakınca var ise deterjan, ılık su ve üstüpü kullanılır, eğer bu da olmuyorsa süpürerek temizleme yolun gidilir.
Korunma Faktörü
Radyoaktif serpinti tehlikesi ne kadar gerçek ise, bu tehlikeden korunmak için bir serpinti sığınağına olan gerekseme da o denli gerçektir. Bir serpinti ya da aile serpinti sığınağının içine girenlere sağlamış olduğu korunma olanağına KORUNMA FAKTÖRü denir.
Başka Bir Deyimle Korunma Faktörü : Dışarıdaki ışınım şiddetinin, sığınak içindekilere kadar ulaşabilen ışınım şiddetine oranıdır. Bu oranda çıkan sayı minik ise korunma imkanı azca, büyük ise çok olacaktır.
Gerek yurdumuzun gerekse komşularımızın nükleer bir taarruza uğraması halinde çekince ve korunma çareleri bilindikten, bilinenler uygulamak suretiyle eksiksiz hazırlandıktan, tehlikenin geleceği vaktinde haber alınıp yayılabildikten ve gerektiğinde hazırlıklardan yararlanıldıktan sonrasında sınırsız bir endişenin de yeri yoktur.
Nükleer silahlar da öteki silahlar benzer biçimde bir çeşit silahtır ve tüm korkunçluğu, bir çok etkiyi birden daha geniş sahalara yayabilme olanağı ile uzun süre korunma zorunluluğu yaratan radyoaktif serpinti tehlikesinden gelmektedir.
Nükleer silahın infilak etmiş olduğu yer (yer sıfır) ve yakın dolaylarında bulunmamak şartıyla; ihtiyaç duyulan tedbirler de dikkatsizlik edilmemişse nükleer silahların her türlü tesirini teker teker bertaraf edip hayatta kalmak mümkün olacaktır.
Radyasyonu Ölçmeye ve Hesaplamaya Yarayan Malzemeler
Radyak Aletleri
Bir nükleer silahın yere yakın ya da yerde patlaması sonucu meydana gelen radyoaktif serpintinin en mühim özelliklerinden birisi de onun duyu organlarıyla hissedilmez oluşudur. Radyak aletleri radyasyonu arayan, varlığını tespit eden ve ölçen aletlere verilen addır. Radyak aletlerini iki grupta incelemek mümkündür.
1. Esas Radyak Aletleri
1. Dozimetreler : Işınım dozunu ölçen aletlerdir (Bir şahsın belirli bir vakit içinde almış olduğu toplam dozu ölçen alettir.)
2. Şiddetmetreler : Işınım sertliğini ölçen aletlerdir.
2. Destek Radyak Aletleri
1. Dozimetre Şarj Aleti : Dozimetrenin sıfırlanmasında kullanılan alettir.
2. Radyoaktif Kaynaklar : Dışarıdan herhangi bir etkiye maruz kalmadan, kendiliğinden ışınım yürüyerek cisimlere radyoaktif cisimler ya da radyoaktif lar denir.
Nükleer Hesap Cetvelleri
Nükleer silahların hasar sahalarını, hasar cinslerini, insan zayiatını, yangın kuşaklarını ve radyoaktivite ile ilgili detayları-bilgileri gerçeğe yakın tahmin etmede kullanılmak suretiyle hazırlanan cetvellere Nükleer Hesap Cetvelleri denir.
Nükleer Savaşla İlgili Bazı Tanımlamalar
Röntgen : Bir gram uranyumdan bir metre uzaklıkta ayakta duran bir şahsın bir saatte vücudunda biriktiği farzedilen gama ışını miktarıdır.
Röntgen Saat ( R / S ) : Sertlik birimidir. Bir yerde mevcut olan radyoaktivitenin miktarı, birim cinsinden ve sertlik ölçen her hangi bir radyak aletten öğrenilebilir.
Doz : Bir şahsın, röntgen ya da milirontgen birimine bakılırsa bir defada ya da değişik vakit bölümlerinde vücudunda biriktirdiği gama radyasyonu miktarıdır.
İyonizasyon : Gama ışınları, nötronlar, alfa ve beta zerreleri benzer biçimde yüksek hızı olan ışınım, ne türlü olursa olsun cisimlerin atom kabuklarına çarpınca bu atomlardaki elektronların kabuktan fırlamasına ve dolayısıyla bu atomun elektrik dengesinin bozulmasına sebep olur. İyonizasyon bu olayın adıdır. Hücre iyonizasyona uğrarsa canlılık fonksiyonları sonlanır.
Ekran : Radyak aletleri kullanan, radyasyonu arayan ve ölçen kimselere verilen addır.
Niga : Satıhta ya da satha yakın bir nükleer infilakta açığa çıkan nötronların toprakta bulunan potasyum, demir, magnezyum, sodyum benzer biçimde elementleri radyoaktif hale getirmesi (Bu elementler miktar itibariyle azca da olsalar yüksek dozda gama ışını yayarlar) sebebiyle yer sıfır çevresinde meydana gelen ve dairevi şekilde olan bölgeye NİGA BÖLGESİ ve bu tip radyasyona NİGA RADYASYONU denir.
Bir atomun parçalanması ya da iki atomun birleşmesi halinde açığa çıkan enerjiden istifade edilerek nükleer silahlar yapılmış ve geliştirilmiştir. Bu silahlarla meydana getirilen muharebeye Nükleer Cenk denir.
Atom silahları (Nükleer Silahlar), fisyon vakasından istifade edilerek yapılmıştır. Bu vaka bazı ağır metal atomlarının nötron bombardımanı yardımıyla eşit olmayan iki bölüme ayrılmasıdır. Bu esasa bakılırsa meydana getirilen silahlar için enerji birimi kiloton (KT) 1.000 ton TNT (Dinamit ) in yıkma gücüne eşit bir basıncın ifadesidir.
Hidrojen silahları ( Termonükleer Silahlar ), füsyon vakasından faydalanılarak yapılmıştır. Bu vaka, bazı hafifçe hidrojen atomlarının çok şiddetli ısı karşısında birleşmeleridir. Bu esasa bakılırsa meydana getirilen silahlar için kudret birimi megaton (MT) dur.
Megaton 1.000.000 ton T.N.T. nin yıkma gücüne denk bir basınçtır.
Gerek atom, gerekse hidrojen silahları infilak ettirildikten sonrasında yaptıkları etkinin özelliklerinden hiçbir fark göstermediklerinden hepsine birden NüKLEER SİLAH deyimini kullanmakta bir sakınca yoktur.
Nükleer Silahlar ve Özellikleri
Atom ve Hidrojen Bombaları Arasındaki Farklar
1. Hidrojen silahları istenilen kudrette yapılabildiği halde, atom silahları için sınırı olan kudret söz mevzusudur.
2. İki silahın tesir alanları değişiktir. Aynı ağırlıkta olan iki silahtan; hidrojen silahlarının tesir alanı yarıçapı, atom silahlarının 2.5 katıdır.
Nükleer Silahlarla Klasik Silahlar Arasındaki Farklar
1. Klasik silahlar bir amaç ( yan tesirleri hariç ) için kullanıldıkları halde, nükleer silahlar aynı anda birçok tesir birden yapabilmektedirler.
2. Klasik silahlarda en ağır etkili bir tahrip bombasının tesir süresi saniyenin 1/100'ü olmasına rağmen, nominal atom bombasındaki tazyik tesiri süresi 7/10 saniye; nominal bombanın 500 katı olan 10 MT luk hidrojen bombasında 5 saniyedir.
3. Klasik silahlarda tesir alanı olarak sokak ya da binalar kabul edilmiş olduğu halde, atom bombalarının en küçüğünün tesir alanını kilometrelerle ifade etmek gerekmektedir.
4. Klasik silahlardan hiçbirisinde yokken, nükleer silahların infilakı halinde öteki etkilerle beraber radyolojik tesirleri de ölüm ve hastalık saçar. Ek olarak silahın yerde ya da yere yakın infilakında radyoaktif serpinti tehlikesi doğar.
Nükleer Silahların İnfilak Şekilleri
1. Havada infilak
2. Satha yakın ya da satıhta infilaktır.
Nükleer silahlar havada infilak ettirildiğinde (1945 Hiroşima - Nagazaki'ye meydana getirilen saldırı'da olduğu benzer biçimde) tazyik ve ısı tesirinde, satıh infilaklarına oranla ortalama olarak % 30 artış göstermekte, buna karşılık tabanca radyoaktif serpinti tehlikesi meydana getirmemektedir.
Bilimsel denemeler için silahlar;
1. Toprak Altında
2. Su Altında
3. Atmosferde
infilak ettirilmektedir.
Nükleer Silahların Tesirleri
Nükleer infilakın tüm etkilerini 100 kabul edersek, bu etkisinde bırakır:
% 35 Isı ( Işık ile beraber gelmektedir)
% 5 Ani Nükleer Işınım
% 45 Tazyik
% 15 Kalıntı Işınım olarak karşımıza çıkmaktadır.
A. Ani Tesirleri
Işık : Nükleer Şimşek adı da verilen bu ışık çıplak göze direk olarak ulaşmış olduğu takdirde 15-45 dakika devam eden geçici bir körlüğe sebep olmaktadır. Nükleer şimşekten korunmak için saydam olmayan her çeşit ekrandan istifade edebilir.
Isı : Nükleer ısı radyasyonları, nükleer şimşeğin bununla beraber gelmektedir. Bundan dolayı belirli bir uzaklıkta ve açıkta bulunan şahıslar için çok tehlikeli olurlar.
Isı Radyasyonlarının Özellikleri:
* Devamlıdır,
* Çok süratlidir ,
* Çevrede, ısının ani olarak yükselmesiyle geniş yangınlara sebep olur.
* Mesafe ile azalır,
* Nüfuz özelliği yoktur.
Bu özelliklere bakılırsa ısı radyasyonları incelendiğinde, ışık hızındadırlar ve silahın kudreti ile değişen bir devamlılıkları vardır. Sadece infilak yerinden uzaklaştıkça sertliğinden kaybetmekte ve saydam olmayan bir hail (perde, kalkan ) tarafınca, hailin tutuşma ve yanma kabiliyeti ile ters orantılı olarak durdurulabilmekte ya da sertliği azaltabilmektedir.
20 Kilotonluk bir nükleer bombaya bakılırsa, yukarıdaki deyim genişletilirse :
* Yer sıfır (GZ) den itibaren 600 metre yarı çapında bir bölgenin yangın yönünden "NÖTR BÖLGE",
* 1690 metre yarıçapında bir bölgenin yanabilen her şeyin tutuştuğu alan, yangın yönünden "ANA YANGIN BÖLGESİ"
* 2400 metre yarı çapındaki bir bölgenin de acele tutuşan maddelerinin yandığı alan, yangın yönünden "MüNFERİT YANGIN BÖLGESİ" olduğu görülecektir.
Isının insan cildinde meydana getireceği yanıklar üç derecedir.
1. Aşama yanıklar (Güneş yanığı benzer biçimde)
2. Aşama Yanıklar (İçi su dolu kabarcıklar şeklinde)
3. Aşama Yanıklar (Kavrulma şeklinde, derin)
Cildimizi korumada giyim büyük rol oynar. Yünlü eşya, pamuk ve keten eşya, açık renkli eşya, koyu renkli eşyaya oranla çok daha iyi koruma sağlar. Isı radyasyonlarından, duvar benzer biçimde yanmayan hailler en iyi koruyuculardır.
Ani Nükleer Işınım : Öldürme kudretinde olan bir tesir de ani nükleer radyasyondur. Bu etkilerden söz edilince derhal akla gelen en mühim tehlikeler Alfa ve Beta partikülleri (zerreleri) ile nötronlar ve gama ışınlandır.
1. Alfa Zerreleri : 2 nötron, 2 protonu olan pozitif elektrik yüklü parçacıklardır. Menzilleri bir kaç santimetre içinde olup, nüfuz özellikleri yoktur.
2. Beta Zerreleri : Negatif elektrik yüklü ve çok minik kitlesi olan bir iyondur. Menzili 4 - 5 metre kadar olup, nüfuz kabiliyeti bulunmamaktadır.
3. Nötronlar : Elektrik yüklü olmayan, fakat atom çekirdeklerinden fırladıklarından, radyoaktif olmaya uygun cisimlerin atomlarını parçalayıp onları sunni olarak radyoaktif hale getiren zerrelerdir. Büyük çekince yaratacak kabiliyettedirler. Fakat menzilleri 100 metreden birazcık fazladır.
4. Gama Işınları : Yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar halinde yayılan etkin, uzun menzilli ve kütlesiz oluşu, hem de engel tanımayan nüfuz kabiliyeti tehlikeyi çoğaltmaktadır. Bu sebeple ani nükleer ışınım denince derhal gama ışınları akla gelir.
Gama Işınlarının Özellikleri:
* Devamlıdır,
* Çok Süratlidir,
* Hissedilmez,
* Büyük bir etkileme özelliği vardır,
* Kısa bir süre için tesirlidir,
* Öldürücüdür,
* Cansızlara tesiri yoktur.
Gama ışınları, bir dakika ya da birazcık fazla devamlılığı olan, ışık hızında yayılan duyu organları ile varlığını idrak etmek mümkün olmayan ve hücreleri iyonize ederek insanı hasta edip öldürülebilen bir tehlikedir. Bu ışınları hiçbir engelin tamamen durdurma imkanı yoktur. Gama ışını tesirinde kalmış gerek su, gerek pişmemiş ve pişmiş besin maddelerinin içilip yenilmesinden bir zarar doğmaz. Maden, taş ve toprak benzer biçimde maddeler de ek olarak bir çekince teşkil etmezler. Hailler, yoğunluklarına bakılırsa gama ışınlarını durdurma kabiliyetine haizdir. Yoğunluğu en fazla olan madde, en fazla yarı kalınlık veren maddedir. Bildiğimiz maddelerin yoğunluklarına bakılırsa hangi kalınlıklarının yarı kalınlık sayılabileceğini şöyleki sıralayabiliriz.
Sıkıştırılmış toprak için 15 santimetre
Kurşun için 1.25 santimetre
Çelik için 3.75santimetre
Beton için 12.50santimetre
Briket için 15santimetre
Tuğla için 15santimetre
Taş için 15santimetre
Gevşek toprak için 15santimetre
Ağaçlar için 20-25santimetre
Su için 33santimetre
Tazyik ( Blast ) : Ateş topundan yayılan yoğun ısının genişleyerek havayı itmesi suretiyle meydana gelen tazyik tesiri, infilak yerindeki boşluğa dışarıdan soğuk havanın saldırı etmesi yüzünden iki yönlü olarak görülür. İlk etki esnasında tamamen yıkılmayan binaların, emme safhasında yıkılmaları bu nedendendir.
Genel tesir tablosunda % 45 olarak gösterilen tazyik tesirinin özellikleri :
1. Devamlıdır,
2. Yavaş seyreder (ses hızında)
3. Dolaylı yangınlar çıkarır,
4. Bina ve köprüleri yıkar,
Bir nükleer infilakın tazyik tesiri, silahın kudretine bakılırsa yarıçapları değişen dört bölge halinde sınıflandırılır :
1. Tam Tahrip Bölgesi : Yer sıfır (GZ) dan itibaren belirli yarı çapta kuramsal bir dairenin içidir. Burada hedef yok olmuştur. Evler tamamen yıkılmış, cadde ve sokaklar belirsiz hale gelmiştir.
2. Ağır Hasar Bölgesi : Tam tahrip bölgesi haricinde ve yarıçapı yer sıfır esas tutularak ölçülen bir bölgedir. Evlerin onarım kabul edilmeyecek kadar hasar görmüş olduğu, cadde sokakların yıkıntı ile kapalı olduğu kabul edilir. Bu enkazı kaldırmak için mekanik araçlar gerekebilir.
3. Orta Hasarlı Bölgeler : Ağır hasar sahası haricinde bir başka bölgedir. Evler, ağır hasar bölgesinden ortaya doğru hasara uğramıştır. Bu hasar, binaların onarılmadan oturulamayacak duruma geldiği şeklinde anlatılabilir. Cadde ve sokaklardaki yıkıntı, geçişi zorlaştıracak niteliktedir.
4. Hafifçe Hasar Bölgesi : Orta hasar sahası haricinde bir başka bölgedir evler hafifçe hasara uğramıştır. Binalarda bacalar yıkılmış, kiremitler uçmuş, taşıyıcı olmayan duvarların bazıları göçmüş, camlar kırılmış, kapılar menteşelerden fırlamıştır.
Tazyik tesirinden korunmak için bir koruyucu sığınağa haiz olmak en iyi çaredir. Sadece koruyucu tipte sığınak diyince BUNKERLER ile DEHLİZKARI sığınaklar akla gelmekte ve bunlar da ağır harcamaları gerektirmektedir. İşte kent ve kasabalardaki kargir ve betonarme bina bodrumlarının A (Tam Tahrip) sahasında olmamak, küçücük değişimler yapmak ve çekince çıkış yolu bulunmak kaydıyla iyi bir koruma sağlayacağını söylemek yeterlidir. Şehirlerimizdeki tünel, metro, pasajlar da bu maksatla kullanılacak bölgeler arasına katılmalıdır.
B. Kalıntı Tesirleri
Nükleer bombanın serpinti tesirinin görülebilmesi için ateş topunun yere çok yakın ya da teyet infilak ettirilmesi gerekir. Nükleer silahın kudretine bakılırsa değişen, belirli bir yüksekliğin üstünde infilak ederse radyoaktif serpinti tehlikesi göstermezler ki, işte her tabanca için başka olan bu yüksekliğe KRİTİK YüKSEKLİK denilmektedir. Şu şekilde de diyebiliriz: KRİTİK YüKSEKLİK bir nükleer bombanın serpinti meydana getirebileceği, yerden son olarak yüksekliğidir.
Mesela : 20 kilotonluk bir nükleer bomba için tehlikeli sonuç yükseklik 100 metredir.
Nükleer silahlar yere yakın ve teyet infilak ettirildiklerinde, ateş topu ile beraber yükselen parça ve zerrelerin yerçekimine uyarak tekrardan arz sathına dökülmesi vakasına Radyoaktif (Nükleer) Serpinti adı yerilmektedir.
Radyoaktif Serpintinin Özellikleri :
1. Kalıcıdır,
2. Nereye gideceği evvelde kim bilir,
3. Geniş sahaları kaplar,
4. Duyu organları ile varlığı anlaşılmaz,
5. Öldürücüdür,
6. 7x10 kaidesine bakılırsa bozulur,
7. Çekince Silahın kudretine ve infilak ettirildiği yüksekliğine bağlı olarak infilaktan minimum 25 - 30 en fazla 60 dakika sonrasında başlamaktadır.
Nükleer Serpintinin Canlılar üstündeki Tesirleri
Nükleer serpintiye maruz kalanlar iki ayrı şekilde hasta olurlar:
1. Işınım Hastalığı : Gama ışını yürüyerek bizlerden azca ya da çok uzaklıktadır. Bu bizlere nükleer radyasyonu gönderir. Işınım, vücudumuzdaki organları oluşturan dokuların hücrelerinde iyonizasyona ve netice olarak hücrelerin ölümüne sebep olur. Hücre ölümü yerine koymayı, organdaki aksama hastalanmayı, bu olayın devamı ise ölümü doğurur.
2. Radyoaktif Zehirlenme : Nükleer ışınım ları, nefes alınırken solunum yolu ve organlarına, bulaşmış yiyecek ve içeceklere dikkat edilmezse sindirim organlarına, açık yara ya da yaralardan doğruca kana, kısaca dolaşım sistemine girebilir. İşte radyoaktif zehirlenme bu tür hastalanmaya verilen addır.
Alınan Nükleer Serpintinin Zararı olan ve Zararsız Doz Miktarları
1. 75 Röntgene Kadar : Hepimiz İçin Tehlikesiz Alınabilecek Işınım Miktarı
2. 75 Röntgen : Cenk Dozu
3. 150 Röntgene Kadar : Hastalık Başlangıç Dozu
4. 300 Röntgene Kadar : Ölüm Başlangıç Dozu,
5. 450 Röntgene Kadar : % 50 Öldürücü Doz
6. 600 Röntgene Kadar : Hepimiz için % 100 Ölüm Dozu'dur.
Kalıntı Işınım Hastalıkları Emareleri
* Halsizlik, isteksizlik, bitkinlik
* Mide bulantısı, baş dönmesi
* Mide bulantısı, kusma, baş ağrısı
* Kusma, şiddetli baş ağrısı
* Kusma, ateş yükselmesi, kanlı ishal
* Kusma ve kanlı ishalin devam etmesi, ölüm
Biriktirilen değişik dozlara bakılırsa, kalıntı radyasyonundan meydana gelecek tesirleri de aşağıdaki benzer biçimde ifade edebiliriz.
* 150 Röntgen'e kadar : Vahim tesirleri olmamakla birlikte gittikçe artan uzun soluklu tehlikeler meydana gelir.
* 150 den 250 röntgene kadar : 24 saat içinde bulantı ve kusma iki gün sonrasında bazı iktidarsızlıklar
* 250 den 350 röntgene kadar : 4 saat içinde bulantı ve kusma, iki gün ile iki hafta içinde hiçbir emare görülmez. 2 ile 4 hafta içinde bazı ölüm vakaları,
* 350 den 600 röntgene kadar : 2 saat içinde bulantı ve kusma, 2 hafta ile 4 hafta arasındaki ölüm oranı yüksek, hastalıklardan kurtulabilenlerde uzun soluklu iktidarsızlık,
* 600 röntgen ve daha yukarı : Ani bulantı ve kusma, yedi gün içinde yüzde yüz ölüm. Işınım hastalığı ya da radyoaktif zehirlenme şeklinde hastalanıp, iyileşenlerde vücuttaki kılların dökülmesi ya da kısırlık, veya her ikisi birden görülmektedir. Hastalığın bıraktığı bu izler bazı alev ateş hastalıklardaki benzer biçimde devamlı olmayıp geçicidir. Sadece süresi hakkında kati bir şey söylemek mümkün değildir. Bu süre, alınan dozun yüksekliğine, şahsın çok yaşlı yada çocuk olmasına, sıhhat durumuna bağlı olabilir.
Nükleer Serpintiden Korunmada Ana Prensipler
Nükleer infilakın kalıntı tesirleri, radyoaktif bozulma tamamlanıncaya kadar korunma zorluğu bulunan ve korunma kurallarına uymayanları öldürebilen kati bir tehlikedir. Bu büyük tehlikeden korunmada üç ana ilke vardır.
Mesafe
Tehlikeden korunma durumunda bulunan canlı ile radyoaktif veya radyoaktiviteli alan arasındaki mesafenin canlının korunması bakımından başlı başına rol oynadığı bilinmelidir. Örnek ;
Radyoaktiviteli bir alandaki sertlik 240 r / s olsun, başka korunma olanağı bulunmayan bir insan bu alana 4 metre uzaklıkta ise bu insanoğlunun vücudunda bir saatte 160 röntgenlik; 7,5 metre uzaklıkta ise 120 röntgenlik, 30 metre uzaklıkta ise 60 röntgenlik doz alacaktır.
Yukarıdaki durum göz önüne alınarak, serpinti sığınağı yaparken binanın üst katı yerine orta kısımdaki oda tercih edilmelidir.
Hail (Perdeleme )
Tehlikeden korunma zorluğunda olan canlı ile bir radyoaktif içinde ne kadar fazla yarı kalınlık elde eden bir hail var ise o canlıya göstereceği tesir o seviyede azca olacaktır. Aşağıda bazı maddelerin yarı kalınlıkları çıkarılmıştır.
* Çelik için : 1.8 santimetre.
* Beton için : 5.6 santimetre.
* Biriket, tuğla, taş, ker*** ve sıkıştırılmış toprak : 7 santimetre,
* Gevşek toprak için : 8 santimetre. üstünden yapılması amaca yetecektir. Sadece, çok süreli korunma söz mevzusu olduğunda ne kadar fazla yarı kalınlık sağlanırsa, sığınak diye seçilen yerdeki korunma faktörünün o denli yüksek kısaca sığınağın içindekileri o denli iyi koruyacağı anlaşılır.
Süre
Herşeyden ilkin bilinmelidir ki vakit sığınakta da açıkta da aynı şekilde çalışır. İnfilaktan sonrasında tehlikenin başlaması 30 ile 60 dakikalık gecikme sonrası olduğuna bakılırsa kalıntı tesiri için başlangıç zamanı silahın patlamasından bir saat sonrasında kabul edilmektedir.
Nükleer Serpintiden Korunma Bakımından Dikkat Edilecek Öteki Hususlar
Serpinti tehlikesinden zarar görmemek için aylarca sığınakta oturup radyoaktif partiküllerin bozulmasını beklemek benzer biçimde bir durum söz mevzusu olması imkansız. Dışarı çıkmak ve vazife yapmak mecburiyetinde bulunanların bazı hususlara dikkat etmeleri lazımdır. Bu hususlar şunlardır,
1. Serpintinin aranması ve ölçülmesi
2. Serpintiyle kirlenmiş sahaya girilmemesi (serpinti dökülmesi esnasında ya da serpinti tamamlandıktan sonrasında da kirli bölge içinde dolaşmak tehlikelidir.)
3. Şahıslarda biriken dozun denetim edilmesi gereklidir. (Hepimiz için tehlikesiz alınacak doz bilindiğine bakılırsa bu ölçülerin üzerine çıkanlara ne benzer biçimde tedbirlerin uygulanacağı sadece bu şekilde tespit ve uygulama edilebilir).
4. Uygun elbise kullanılması (Uygun elbise denince keten bir iş tulumu akla gelmelidir. Ek olarak başı sakınan bir miğfer ya da geniş kenarlı şapka, ağız ve burnu korumak için maske bulunmadığı durumlarda ıslak bez, boynu korumak için atkı, havlu ya da ter bezi, elleri korumak için plastik, kauçuk ya da deriden yapılmış eldiven, ayaklar için deri ya da lastik çizme, bot ya da potin en uygun elbiselerdir)
5. Şahısların temizlenmesi (Radyoaktif serpinti ile bulaşmış sahaya giren ya da serpinti dökülmekte iken bu bölgede dolaşan, çalışan kişilerin temizlenmesi gereklidir. Şahıslar temizlenirken kullanacakları en iyi en kolay vasıta ılık su ve sabundur. Yalnız ellerin temizlenmesi su ve deterjanla mümkün olmayacağından tırnak dışları ve aralarını fırça ile temizlemek yerinde olacaktır).
6. Elbise, vasıta, donatım ve gereçlerin temizlenmesi;
1. Elbiselerin temizlenmesi mümkün olmayan hallerde sığınak haricinde bulundurularak kapalı bir kap içine konur. Eğer hem çok bulaşmış hem de temizleme olanağı yoksa toprak altında çürümeye terk edilir. Elbiselerin temizlenmesinde en uygun vasıta elektrik süpürgesidir. Temizleme işi ne olursa olsun sığınak haricinde yapılmalıdır.
2. Araçlarda basınçlı su kullanılmakta ve yıkanan bölgeler temiz bez ya da üstüpü ile kurulanmaktadır. Kurulanmakta kullanılan malzemeler toprağa gömülerek, suyun kanalizasyona akması sağlanır ya da bir çukura akıtılarak üstü toprakla kapatılır.
3. Gereç ve donatım temizliğinde basınçlı su kullanılmasında sakınca var ise deterjan, ılık su ve üstüpü kullanılır, eğer bu da olmuyorsa süpürerek temizleme yolun gidilir.
Korunma Faktörü
Radyoaktif serpinti tehlikesi ne kadar gerçek ise, bu tehlikeden korunmak için bir serpinti sığınağına olan gerekseme da o denli gerçektir. Bir serpinti ya da aile serpinti sığınağının içine girenlere sağlamış olduğu korunma olanağına KORUNMA FAKTÖRü denir.
Başka Bir Deyimle Korunma Faktörü : Dışarıdaki ışınım şiddetinin, sığınak içindekilere kadar ulaşabilen ışınım şiddetine oranıdır. Bu oranda çıkan sayı minik ise korunma imkanı azca, büyük ise çok olacaktır.
Gerek yurdumuzun gerekse komşularımızın nükleer bir taarruza uğraması halinde çekince ve korunma çareleri bilindikten, bilinenler uygulamak suretiyle eksiksiz hazırlandıktan, tehlikenin geleceği vaktinde haber alınıp yayılabildikten ve gerektiğinde hazırlıklardan yararlanıldıktan sonrasında sınırsız bir endişenin de yeri yoktur.
Nükleer silahlar da öteki silahlar benzer biçimde bir çeşit silahtır ve tüm korkunçluğu, bir çok etkiyi birden daha geniş sahalara yayabilme olanağı ile uzun süre korunma zorunluluğu yaratan radyoaktif serpinti tehlikesinden gelmektedir.
Nükleer silahın infilak etmiş olduğu yer (yer sıfır) ve yakın dolaylarında bulunmamak şartıyla; ihtiyaç duyulan tedbirler de dikkatsizlik edilmemişse nükleer silahların her türlü tesirini teker teker bertaraf edip hayatta kalmak mümkün olacaktır.
Radyasyonu Ölçmeye ve Hesaplamaya Yarayan Malzemeler
Radyak Aletleri
Bir nükleer silahın yere yakın ya da yerde patlaması sonucu meydana gelen radyoaktif serpintinin en mühim özelliklerinden birisi de onun duyu organlarıyla hissedilmez oluşudur. Radyak aletleri radyasyonu arayan, varlığını tespit eden ve ölçen aletlere verilen addır. Radyak aletlerini iki grupta incelemek mümkündür.
1. Esas Radyak Aletleri
1. Dozimetreler : Işınım dozunu ölçen aletlerdir (Bir şahsın belirli bir vakit içinde almış olduğu toplam dozu ölçen alettir.)
2. Şiddetmetreler : Işınım sertliğini ölçen aletlerdir.
2. Destek Radyak Aletleri
1. Dozimetre Şarj Aleti : Dozimetrenin sıfırlanmasında kullanılan alettir.
2. Radyoaktif Kaynaklar : Dışarıdan herhangi bir etkiye maruz kalmadan, kendiliğinden ışınım yürüyerek cisimlere radyoaktif cisimler ya da radyoaktif lar denir.
Nükleer Hesap Cetvelleri
Nükleer silahların hasar sahalarını, hasar cinslerini, insan zayiatını, yangın kuşaklarını ve radyoaktivite ile ilgili detayları-bilgileri gerçeğe yakın tahmin etmede kullanılmak suretiyle hazırlanan cetvellere Nükleer Hesap Cetvelleri denir.
Nükleer Savaşla İlgili Bazı Tanımlamalar
Röntgen : Bir gram uranyumdan bir metre uzaklıkta ayakta duran bir şahsın bir saatte vücudunda biriktiği farzedilen gama ışını miktarıdır.
Röntgen Saat ( R / S ) : Sertlik birimidir. Bir yerde mevcut olan radyoaktivitenin miktarı, birim cinsinden ve sertlik ölçen her hangi bir radyak aletten öğrenilebilir.
Doz : Bir şahsın, röntgen ya da milirontgen birimine bakılırsa bir defada ya da değişik vakit bölümlerinde vücudunda biriktirdiği gama radyasyonu miktarıdır.
İyonizasyon : Gama ışınları, nötronlar, alfa ve beta zerreleri benzer biçimde yüksek hızı olan ışınım, ne türlü olursa olsun cisimlerin atom kabuklarına çarpınca bu atomlardaki elektronların kabuktan fırlamasına ve dolayısıyla bu atomun elektrik dengesinin bozulmasına sebep olur. İyonizasyon bu olayın adıdır. Hücre iyonizasyona uğrarsa canlılık fonksiyonları sonlanır.
Ekran : Radyak aletleri kullanan, radyasyonu arayan ve ölçen kimselere verilen addır.
Niga : Satıhta ya da satha yakın bir nükleer infilakta açığa çıkan nötronların toprakta bulunan potasyum, demir, magnezyum, sodyum benzer biçimde elementleri radyoaktif hale getirmesi (Bu elementler miktar itibariyle azca da olsalar yüksek dozda gama ışını yayarlar) sebebiyle yer sıfır çevresinde meydana gelen ve dairevi şekilde olan bölgeye NİGA BÖLGESİ ve bu tip radyasyona NİGA RADYASYONU denir.
Tabanca bulundurma ruhsatı: tabanca ruhsatı almasına engel hali bulunmayan, (21) yaşını doldurmuş her türk vatandaşı bulundurmak amacıyla tabanca satın alabilir.tabanca bulundurma ruhsatı, meskende ve işyerinde olmak suretiyle iki şekilde düzenlenebilir.taşıt araçları işyeri ve konut sayılmaz
Bulundurmak amacıyla tabanca ruhsatı almak isteyenler, valilik makamına yazacakları dilekçe ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir. Bulundurma ruhsatlı silahların atış poligonu dahil, mecburi hallerde bir yerden başka bir yere nakli, mahallin en büyük amirinin vereceği tabanca nakil belgesiyle ile mümkündür. Bu belgede belirtilen gün ve güzergah haricinde tabanca, konut ya da işyeri dışına çıkarılamaz. Bulundurma ruhsatlı silaha haiz kişiler, konut ya da işyerlerini sürekli olarak değiştirmeleri halinde yeni adreslerini ruhsatı veren mülki amirliğe bildirerek tabanca nakil belgesi almak ve yeni adreslerinin kayıtlara geçirilmesini ve ruhsatına işlenmesini sağlamak zorundadırlar.
kamu görevlileri köy ve mahalle muhtarları: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevlerine seçimle geldiklerine dair vazife belgesiyle beraber köylerde ve kasabalarda ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Belediye başkanları ve il genel meclis üyeleri: valilik makamına yazacakları dilekçeyle, bu görevlerine seçimle geldiklerine dair vazife belgesiyle beraber köylerde ve kasabalarda ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Meslek mensupları ve sarı basın kartı sahibi basın mensupları: valilik makamına yazacakları dilekçe, basın gösterim ve enformasyon genel müdürlüğünden alınacak resmi yazı ve sarı basın kartı fotokopisi beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir
Sarraf ve kuyumcular ile altın ve gümüş işleyen yapımcı ve toptancılar: (ortaklık ya da şirket olarak faaliyette bulunuyorlarsa ortaklardan en fazla iki şahıs tabanca taşıma ruhsatı alabilir.) Valilik makamına yazacakları dilekçe, yaptıkları işten dolayı vergi mükellefi olduklarına dair vergi dairesinden alacakları yazıyla beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Patlayıcı maddeleri satın alma ve satış ruhsatı bulunan işyeri sahipleri ile patlayıcı maddesi deposu sahipleri,yivsiz av tüfeği imalathanesi sahipleri,tabanca tamirhanesi sahipleri : valilik makamına yazacakları dilekçe, güvenlik genel müdürlüğünden alınan patlayıcı madde satın alma ve kullanma izin belgesiyle beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir
Banka genel müdürleri, genel müdür yardımcıları, bölge müdürleri ve şube müdürleri: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevi yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Senelik satış tutarı(cirosu) her yıl bakanlıkça tesbit edilecek miktara ulaşan gerçek şahıs tacirler ile ana para şirketlerinin yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları: valilik makamına yazacakları dilekçe,firmanın senelik satış tutarını (cirosu)gösterir vergi dairesi yazısı, kar zarar cetveli ve bilanço,ticari sicil gazetesinde son olarak gösterilen şirket ana sözleşmesi, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin noter tasdikli imza sirküleri, genel müdür ve yardımcılarının görevi ile ilgili yetkili kurul sonucu yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Ziraat satış kooperatifleri ve birlikleri ile türkiye ziraat kredi kooperatifleri merkez birliklerinin yönetim kururlu başkan ve üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevi yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Büyük ziraat işletmesi sahipleri: bakanlıkça ziraat ve köy işleri bakanlığının görüşü de alınmak kaydıyla bölgeler itibariyle tespit edilen normları bakılırsa büyük ziraat işletmesi sayılacak oranda ve meskun yerlerden uzaktaki arazisini sürekli olarak ve bizzat işleten toprak sahipleri, valilik makamına yazacakları dilekçe, toprak miktarını gösterir tapu müdürlüğü yazısı ile arazi sahibi olduklarına dair vergi dairesinden yazı, ziraat odasından ya da ziraat il ya da ilçe müdürlüklerinden alınacak üretici belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.büyük araziyle ilgili normlar. Hububat ziraatinde, ekili arazinin yüzölçümü toplamı; taban arazide 900,kıraç arazide 1700 dönüm,pamuk ziraatinde, ekili arazide 400 dönüm, tütün ziraatinde, ekili arazide 200 dönüm meyve verecek hale gelmiş bağ ve incir ziraatinde, 250 dönüm, meyve verebilecek hale gelmiş zeytinliklerde, 4500 ağaç, meyve verebilecek hale gelmiş armut, kiraz, vişne, şeftalide, 2000 ağaç,ayçiçeği ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı, 950 dönüm olan, sürekli ve bizzat işleten toprak sahipleri müracaat edebilirler.
Büyük sürü sahipleri: bakanlıkça ziraat ve köy işleri bakanlığının görüşü de alınmak kaydıyla bölgeler itibariyle tespit edilen normları bakılırsa büyük sürü sahibi sayılacak oranda hayvana haiz olup, geçimini münhasıran hayvancılıktan elde etmiş olduğu gelirle elde eden ve işi sebebiyle yaz-kış yayla ya da otlaklara gidip gelmek zorunda olan sürü sahipleri (besiciler hariç), valilik makamına yazacakları dilekçe, sürü sahibi olduklarına dair vergi dairesinden alınacak vergi kayıt belgesi, ziraat odasından yada il ve ilçe ziraat müdürlüklerinden alınacak üretici belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.büyük sürü sahipliğindeki normlar;büyükbaş hayvan sayısı 150 tane (iş hayvanları ile iki yaşından minik büyükbaş hayvanlar hariç) küçükbaş hayvan sayısı 750 tane (bir yaşından minik küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hariç) dir. Yapı tesis, inşaat ve büyük onarım işleriyle fiilen ve bizzat uğraşanlar ile ortaklık ya da şirket söz mevzusu ise ortaklardan en fazla iki şahıs: valilik makamına yazacakları dilekçe, bayındırlık ve iskan bakanlığından alınan müteahhitlik karnesi ile bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Akaryakıt satışı meydana getirilen istasyonlarda fiilen ve bizzat bulunan sahipleri(ortaklık ve şirket söz mevzusu ise en fazla iki şahıs): valilik makamına yazacakları dilekçe, kurum ile meydana getirilen bayilik sözleşmesi,bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Sigortalı olarak minimum 50 işçi çalıştıran fiilen ve bizzat bu işle iştigal eden iş sahipleri, bekçi, veznedar ve mutemetler (ortaklık ve şirket söz mevzusu ise en azla iki şahıs): valilik makamına yazacakları dilekçe, firmanın kuruluşu, var ise değişimleri ve son durumunu gösterir ticari sicil gazetesi, imza sirküleri, yetkili kurul sonucu, 50 işçi için müracaat tarihinden 12 ay geriye gidilerek 18000 gün pirim yatırdığına dair s.s.k yazısı, bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Atış poligonu sahipleri: valilik makamına yazacakları dilekçe,güvenlik genel müdürlüğünden alınan atış poligonu izin belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir arıcılar: meskun bölgeler haricinde minimum 100 tane fenni arılı kovan ile gezginci olarak bilfiil arıcılık meydana getiren kişiler, valilik makamına yazacakları dilekçe, ziraat il ya da ilçe müdürlüklerinden kovan adedini belirtir yazı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Daha ilkin vali,vali yardımcısı,kaymakam, mülkiye müfettişi, hakim cumhuriyet başsavcısı, cumhuriyet savcısı güvenlik hizmetlerine dahil kadrolar ile m.i.t. hizmetlerinde çalışmış ve asli işyar statüsünü kazanmış olanlardan, ihraç vb. Sebepler haricinde tamamen kendi isteğiyle bu kurumlardan kendi isteğiyle ayrılanlar ile çekilme ya da çekilme etmiş sayılmak suretiyle silahlı kuvvetlerden ayrılan subay, astsubay ya da uzman jandarma çavuşları: valilik makamına yazacakları dilekçe, görevlerinden ayrılmalarıyla ilgili ilişik kesme yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Döviz bürosu sahipleri: fiilen ve bizzat bu işle iştigal eden görevli ortaklardan en fazla iki şahıs (firmanın şubesi var ise şirket tarafınca yetkili kılınmış fiilen ve bizzat ilgili şubede vazife meydana getiren bir şahıs) valilik makamına yazacakları dilekçe, gömü ve dış tecim müsteşarlığından alınan işletme izin belgesi bu işten dolayı vergi mükellefi olduklarına dair vergi dairesinden alınacak yazı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Avukatlar: valilik makamına yazacakları dilekçe, baroya kayıtlı olduklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Noterler:valilik makamına yazacakları dilekçe, 1512 sayılı noterlik kanunu hükümlerine bakılırsa noterlik yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki meslek müesseselerinin birlik, federasyon ve konfederasyon yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile tecim ve endüstri odaları tecim odaları, endüstri odaları deniz tecim odaları ziraat odaları ve tecim borsaları yönetim kurulu başkan ve üyeleri: valilik makamına yazacakları dilekçe, bağlı bulundukları odadan alacakları vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Eski muhtarlar meydana getirilen soruşturmalar sonucu görevlerine son verilmiş olduğu anlaşılanlar hariç) valilik makamına yazacakları dilekçe, hususi yönetim kurulundan hangi dönemde muhtarlık görevine seçildikleri görevlerinin ne vakit sona erdiğini gösterir vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Eski belediye başkan ve il genel meclis üyeleri : valilik makamına yazacakları dilekçe, hususi yönetim kurulundan hangi dönemde belediye başkanlığı görevine seçildikleri görevlerinin ne vakit sona erdiğini gösterir vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Can güvenliği: yaptıkları iş, toplumsal konum ve ekonomik durumları ya da toplumsal, ekonomik, kültürel ve mesleki faaliyetleri ya da bulundukları yer ve vakit itibarıyla can güvenliklerinin ciddi ve harici tehdit ve tehlikelere maruz kalacağı kuvvetle olası olduğu anlaşılan türk vatandaşları ile karşılıklı olmak koşuluyla yabancı uyruklu şahıslara, şehit olan kamu görevlilerinin, korucuların, türk silahlı kuvvetleri mensupları ile er ve erbaşların eş ve evlatları ile anne ve babalarına, talepleri halinde tabanca taşıma ruhsatı verilebilir. Can güvenliğinden tabanca taşıma ruhsatı verilmesi yetkisi il valisine aittir. Bu yetki kullanılırken, maruz kalınacağı kuvvetle olası harici ve ciddi tehlikenin, herhangi bir somut vakaya yada zabıta araştırmasıyla elde edilmiş bilgi ve belgelere dayandırılması gerekmektedir.av
Tezkeresi ve iyelik belgesi: müracaat edenlerin, valilik makamına yazacakları dilekçe, ikametgah belgesi, nüfus cüzdan örneği, iki tane fotoğraf ile beraber müracaat etmeleri gerekmektedir.
Tabanca taşıma ve bulundurmayı engellemiş olan haller91/1779 karar sayılı alev ateş silahlar ve bıçaklar ile öteki aletler hakkında yönetmeliğin 16. Maddesi gereği aşağıda belirtilen hallere giren kimselere hiçbir şekilde tabanca ve mermileri taşıma ya da bulundurma izni verilmez. Verilmiş ruhsatlar iptal edilir.
Yakıcı silahla işlenen cürümlerden hükümlü bulunanlar.ruhsatlı silahıyla kabahat işleyenler ya da silahın muhafazasındaki dikkatsizlik ve kusuru neticesi başkaları tarafınca bir kabahat işlenmesine ya da intihar ya da intihara girişim edilmesine niçin olanlar, haklarında türk ceza kanununun 119' uncu maddesinin uygulanması sebebiyle kamu davası açılmamış olsa bile, mecburi olmadığı halde meskun bir mahalde ya da civarında ya da umuma mahsus yol üstünde ya da bu yola doğru tabanca atanlar ile bu suçların birinden mahkum olanlar, d) taksirli suçlar hariç bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar ile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı batkı benzer biçimde yüz kızartıcı suçlarla her türlü kaçakçılık, kara para aklama, imgesel ihracat, elektronik alet ve cihazlarla işlenen suçlar, resmi ihale ve satımlara fesat karıştırma, devlet sırrını açığa vurma, ideolojik, anarşik, terör ve benzeri yaygın sertlik eylemlerine katılma ve bu benzer biçimde fiilleri tahrik ve teşvik suçlarından birinden yargı giymiş olanlar, taksirle işlenenler hariç değişik zamanlarda işlediği aynı ya da değişik türden ikiden fazla suçtan dolayı hapis ya da ağır hapis ve/ya da ağır para cezasına mahkum olanlar,uyuşturucu ve psikotrop maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapım, ithal ya da ihraç etme ya da bu fiillere girişim etme, satma, satışa arz etme, satın alma, bulundurma, herhangi bir halde başkasına devretme ya da devralma, sevk ya da nakletme, alınıp satılmasına ya da devrine ya da her ne suretle olursa olsun tedarikine araç olma suçlarından biriyle mahkum olanlar, ruhsatlı silahını geçici de olsa başkalarına verdikleri için yargı giyenler, kanunun 12, 13, 14 ve 15' nci maddelerine belirtilen suçlardan dolayı 6 aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar,kanunun 4' üncü maddesinde yazılı silahlardan birini kullanmak suretiyle kabahat işleyen ve bu suçtan dolayı hapis ve/ya da ağır para cezasına mahkum olanlar,ruhsatların veriliş sebepleri ortadan kalktığı halde durumu ruhsatı veren makama altı ay içinde bildirmeyen ruhsat sahipleri,kanunun ek 1 inci maddesinde belirtilen alev ateş tabanca taşınması yasak yerlerde tabanca taşıyanlar,gençlik ve spor genel müdürlüğü demirbaşına kayıtlı silahları amacı haricinde kullananlar,mahkeme sonucu ile ya da haklarında verilen mahkumiyet kararının sonucu olarak türk silahlı kuvvetlerinden tard ya da ihraç edilenler, rütbesinin geri alınmasına hükmolunanlar ile 926 sayılı kanunun 50' inci maddesinin (c ) bendi, 3269 sayılı kanunun 16' ncı maddesinin üçüncü fıkrası ve 3466 sayılı kanunun 15' nci maddesi uyarınca disiplinsizlik ya da etik durum sebebiyle ayırma işlemine tabe tutulanlar, 3269 sayılı kanunun 12' nci maddesi uyanıca ilişikleri kesilenler ya da 1402 sayılı kanunun 2' inci maddesi gereğince emekli edilenler. N) kısıtlı olanlar ile kamu hizmetinden yasaklılar, o) akıl hastası ya da ruhsal ve nörolojik hastalıkları olanlar, ö) 6831 sayılı orman kanununa karşıcılık suçundan dolayı altı aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar, yaşını bitirmemiş olanlar.
Bulundurmak amacıyla tabanca ruhsatı almak isteyenler, valilik makamına yazacakları dilekçe ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir. Bulundurma ruhsatlı silahların atış poligonu dahil, mecburi hallerde bir yerden başka bir yere nakli, mahallin en büyük amirinin vereceği tabanca nakil belgesiyle ile mümkündür. Bu belgede belirtilen gün ve güzergah haricinde tabanca, konut ya da işyeri dışına çıkarılamaz. Bulundurma ruhsatlı silaha haiz kişiler, konut ya da işyerlerini sürekli olarak değiştirmeleri halinde yeni adreslerini ruhsatı veren mülki amirliğe bildirerek tabanca nakil belgesi almak ve yeni adreslerinin kayıtlara geçirilmesini ve ruhsatına işlenmesini sağlamak zorundadırlar.
kamu görevlileri köy ve mahalle muhtarları: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevlerine seçimle geldiklerine dair vazife belgesiyle beraber köylerde ve kasabalarda ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Belediye başkanları ve il genel meclis üyeleri: valilik makamına yazacakları dilekçeyle, bu görevlerine seçimle geldiklerine dair vazife belgesiyle beraber köylerde ve kasabalarda ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Meslek mensupları ve sarı basın kartı sahibi basın mensupları: valilik makamına yazacakları dilekçe, basın gösterim ve enformasyon genel müdürlüğünden alınacak resmi yazı ve sarı basın kartı fotokopisi beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir
Sarraf ve kuyumcular ile altın ve gümüş işleyen yapımcı ve toptancılar: (ortaklık ya da şirket olarak faaliyette bulunuyorlarsa ortaklardan en fazla iki şahıs tabanca taşıma ruhsatı alabilir.) Valilik makamına yazacakları dilekçe, yaptıkları işten dolayı vergi mükellefi olduklarına dair vergi dairesinden alacakları yazıyla beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Patlayıcı maddeleri satın alma ve satış ruhsatı bulunan işyeri sahipleri ile patlayıcı maddesi deposu sahipleri,yivsiz av tüfeği imalathanesi sahipleri,tabanca tamirhanesi sahipleri : valilik makamına yazacakları dilekçe, güvenlik genel müdürlüğünden alınan patlayıcı madde satın alma ve kullanma izin belgesiyle beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir
Banka genel müdürleri, genel müdür yardımcıları, bölge müdürleri ve şube müdürleri: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevi yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Senelik satış tutarı(cirosu) her yıl bakanlıkça tesbit edilecek miktara ulaşan gerçek şahıs tacirler ile ana para şirketlerinin yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları: valilik makamına yazacakları dilekçe,firmanın senelik satış tutarını (cirosu)gösterir vergi dairesi yazısı, kar zarar cetveli ve bilanço,ticari sicil gazetesinde son olarak gösterilen şirket ana sözleşmesi, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin noter tasdikli imza sirküleri, genel müdür ve yardımcılarının görevi ile ilgili yetkili kurul sonucu yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Ziraat satış kooperatifleri ve birlikleri ile türkiye ziraat kredi kooperatifleri merkez birliklerinin yönetim kururlu başkan ve üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları: valilik makamına yazacakları dilekçe, bu görevi yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Büyük ziraat işletmesi sahipleri: bakanlıkça ziraat ve köy işleri bakanlığının görüşü de alınmak kaydıyla bölgeler itibariyle tespit edilen normları bakılırsa büyük ziraat işletmesi sayılacak oranda ve meskun yerlerden uzaktaki arazisini sürekli olarak ve bizzat işleten toprak sahipleri, valilik makamına yazacakları dilekçe, toprak miktarını gösterir tapu müdürlüğü yazısı ile arazi sahibi olduklarına dair vergi dairesinden yazı, ziraat odasından ya da ziraat il ya da ilçe müdürlüklerinden alınacak üretici belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.büyük araziyle ilgili normlar. Hububat ziraatinde, ekili arazinin yüzölçümü toplamı; taban arazide 900,kıraç arazide 1700 dönüm,pamuk ziraatinde, ekili arazide 400 dönüm, tütün ziraatinde, ekili arazide 200 dönüm meyve verecek hale gelmiş bağ ve incir ziraatinde, 250 dönüm, meyve verebilecek hale gelmiş zeytinliklerde, 4500 ağaç, meyve verebilecek hale gelmiş armut, kiraz, vişne, şeftalide, 2000 ağaç,ayçiçeği ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı, 950 dönüm olan, sürekli ve bizzat işleten toprak sahipleri müracaat edebilirler.
Büyük sürü sahipleri: bakanlıkça ziraat ve köy işleri bakanlığının görüşü de alınmak kaydıyla bölgeler itibariyle tespit edilen normları bakılırsa büyük sürü sahibi sayılacak oranda hayvana haiz olup, geçimini münhasıran hayvancılıktan elde etmiş olduğu gelirle elde eden ve işi sebebiyle yaz-kış yayla ya da otlaklara gidip gelmek zorunda olan sürü sahipleri (besiciler hariç), valilik makamına yazacakları dilekçe, sürü sahibi olduklarına dair vergi dairesinden alınacak vergi kayıt belgesi, ziraat odasından yada il ve ilçe ziraat müdürlüklerinden alınacak üretici belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.büyük sürü sahipliğindeki normlar;büyükbaş hayvan sayısı 150 tane (iş hayvanları ile iki yaşından minik büyükbaş hayvanlar hariç) küçükbaş hayvan sayısı 750 tane (bir yaşından minik küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hariç) dir. Yapı tesis, inşaat ve büyük onarım işleriyle fiilen ve bizzat uğraşanlar ile ortaklık ya da şirket söz mevzusu ise ortaklardan en fazla iki şahıs: valilik makamına yazacakları dilekçe, bayındırlık ve iskan bakanlığından alınan müteahhitlik karnesi ile bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Akaryakıt satışı meydana getirilen istasyonlarda fiilen ve bizzat bulunan sahipleri(ortaklık ve şirket söz mevzusu ise en fazla iki şahıs): valilik makamına yazacakları dilekçe, kurum ile meydana getirilen bayilik sözleşmesi,bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Sigortalı olarak minimum 50 işçi çalıştıran fiilen ve bizzat bu işle iştigal eden iş sahipleri, bekçi, veznedar ve mutemetler (ortaklık ve şirket söz mevzusu ise en azla iki şahıs): valilik makamına yazacakları dilekçe, firmanın kuruluşu, var ise değişimleri ve son durumunu gösterir ticari sicil gazetesi, imza sirküleri, yetkili kurul sonucu, 50 işçi için müracaat tarihinden 12 ay geriye gidilerek 18000 gün pirim yatırdığına dair s.s.k yazısı, bu işten dolayı vergi mükellefi olduğuna dair vergi dairesi yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Atış poligonu sahipleri: valilik makamına yazacakları dilekçe,güvenlik genel müdürlüğünden alınan atış poligonu izin belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir arıcılar: meskun bölgeler haricinde minimum 100 tane fenni arılı kovan ile gezginci olarak bilfiil arıcılık meydana getiren kişiler, valilik makamına yazacakları dilekçe, ziraat il ya da ilçe müdürlüklerinden kovan adedini belirtir yazı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Daha ilkin vali,vali yardımcısı,kaymakam, mülkiye müfettişi, hakim cumhuriyet başsavcısı, cumhuriyet savcısı güvenlik hizmetlerine dahil kadrolar ile m.i.t. hizmetlerinde çalışmış ve asli işyar statüsünü kazanmış olanlardan, ihraç vb. Sebepler haricinde tamamen kendi isteğiyle bu kurumlardan kendi isteğiyle ayrılanlar ile çekilme ya da çekilme etmiş sayılmak suretiyle silahlı kuvvetlerden ayrılan subay, astsubay ya da uzman jandarma çavuşları: valilik makamına yazacakları dilekçe, görevlerinden ayrılmalarıyla ilgili ilişik kesme yazısı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Döviz bürosu sahipleri: fiilen ve bizzat bu işle iştigal eden görevli ortaklardan en fazla iki şahıs (firmanın şubesi var ise şirket tarafınca yetkili kılınmış fiilen ve bizzat ilgili şubede vazife meydana getiren bir şahıs) valilik makamına yazacakları dilekçe, gömü ve dış tecim müsteşarlığından alınan işletme izin belgesi bu işten dolayı vergi mükellefi olduklarına dair vergi dairesinden alınacak yazı ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Avukatlar: valilik makamına yazacakları dilekçe, baroya kayıtlı olduklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Noterler:valilik makamına yazacakları dilekçe, 1512 sayılı noterlik kanunu hükümlerine bakılırsa noterlik yaptıklarına dair vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki meslek müesseselerinin birlik, federasyon ve konfederasyon yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile tecim ve endüstri odaları tecim odaları, endüstri odaları deniz tecim odaları ziraat odaları ve tecim borsaları yönetim kurulu başkan ve üyeleri: valilik makamına yazacakları dilekçe, bağlı bulundukları odadan alacakları vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Eski muhtarlar meydana getirilen soruşturmalar sonucu görevlerine son verilmiş olduğu anlaşılanlar hariç) valilik makamına yazacakları dilekçe, hususi yönetim kurulundan hangi dönemde muhtarlık görevine seçildikleri görevlerinin ne vakit sona erdiğini gösterir vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Eski belediye başkan ve il genel meclis üyeleri : valilik makamına yazacakları dilekçe, hususi yönetim kurulundan hangi dönemde belediye başkanlığı görevine seçildikleri görevlerinin ne vakit sona erdiğini gösterir vazife belgesi ile beraber köylerde ikamet ediyorlarsa il jandarma komutanlığına, kent merkezlerinde ikamet ediyorlarsa güvenlik müdürlüğüne müracaat edip, tabanca işlem dosyası satın alır, bu dosyada bulunan basılı evraklar doldurulur ve lüzumlu tahkikatların yapılması amacıyla tabanca bürolarına teslim edilir.
Can güvenliği: yaptıkları iş, toplumsal konum ve ekonomik durumları ya da toplumsal, ekonomik, kültürel ve mesleki faaliyetleri ya da bulundukları yer ve vakit itibarıyla can güvenliklerinin ciddi ve harici tehdit ve tehlikelere maruz kalacağı kuvvetle olası olduğu anlaşılan türk vatandaşları ile karşılıklı olmak koşuluyla yabancı uyruklu şahıslara, şehit olan kamu görevlilerinin, korucuların, türk silahlı kuvvetleri mensupları ile er ve erbaşların eş ve evlatları ile anne ve babalarına, talepleri halinde tabanca taşıma ruhsatı verilebilir. Can güvenliğinden tabanca taşıma ruhsatı verilmesi yetkisi il valisine aittir. Bu yetki kullanılırken, maruz kalınacağı kuvvetle olası harici ve ciddi tehlikenin, herhangi bir somut vakaya yada zabıta araştırmasıyla elde edilmiş bilgi ve belgelere dayandırılması gerekmektedir.av
Tezkeresi ve iyelik belgesi: müracaat edenlerin, valilik makamına yazacakları dilekçe, ikametgah belgesi, nüfus cüzdan örneği, iki tane fotoğraf ile beraber müracaat etmeleri gerekmektedir.
Tabanca taşıma ve bulundurmayı engellemiş olan haller91/1779 karar sayılı alev ateş silahlar ve bıçaklar ile öteki aletler hakkında yönetmeliğin 16. Maddesi gereği aşağıda belirtilen hallere giren kimselere hiçbir şekilde tabanca ve mermileri taşıma ya da bulundurma izni verilmez. Verilmiş ruhsatlar iptal edilir.
Yakıcı silahla işlenen cürümlerden hükümlü bulunanlar.ruhsatlı silahıyla kabahat işleyenler ya da silahın muhafazasındaki dikkatsizlik ve kusuru neticesi başkaları tarafınca bir kabahat işlenmesine ya da intihar ya da intihara girişim edilmesine niçin olanlar, haklarında türk ceza kanununun 119' uncu maddesinin uygulanması sebebiyle kamu davası açılmamış olsa bile, mecburi olmadığı halde meskun bir mahalde ya da civarında ya da umuma mahsus yol üstünde ya da bu yola doğru tabanca atanlar ile bu suçların birinden mahkum olanlar, d) taksirli suçlar hariç bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar ile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı batkı benzer biçimde yüz kızartıcı suçlarla her türlü kaçakçılık, kara para aklama, imgesel ihracat, elektronik alet ve cihazlarla işlenen suçlar, resmi ihale ve satımlara fesat karıştırma, devlet sırrını açığa vurma, ideolojik, anarşik, terör ve benzeri yaygın sertlik eylemlerine katılma ve bu benzer biçimde fiilleri tahrik ve teşvik suçlarından birinden yargı giymiş olanlar, taksirle işlenenler hariç değişik zamanlarda işlediği aynı ya da değişik türden ikiden fazla suçtan dolayı hapis ya da ağır hapis ve/ya da ağır para cezasına mahkum olanlar,uyuşturucu ve psikotrop maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapım, ithal ya da ihraç etme ya da bu fiillere girişim etme, satma, satışa arz etme, satın alma, bulundurma, herhangi bir halde başkasına devretme ya da devralma, sevk ya da nakletme, alınıp satılmasına ya da devrine ya da her ne suretle olursa olsun tedarikine araç olma suçlarından biriyle mahkum olanlar, ruhsatlı silahını geçici de olsa başkalarına verdikleri için yargı giyenler, kanunun 12, 13, 14 ve 15' nci maddelerine belirtilen suçlardan dolayı 6 aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar,kanunun 4' üncü maddesinde yazılı silahlardan birini kullanmak suretiyle kabahat işleyen ve bu suçtan dolayı hapis ve/ya da ağır para cezasına mahkum olanlar,ruhsatların veriliş sebepleri ortadan kalktığı halde durumu ruhsatı veren makama altı ay içinde bildirmeyen ruhsat sahipleri,kanunun ek 1 inci maddesinde belirtilen alev ateş tabanca taşınması yasak yerlerde tabanca taşıyanlar,gençlik ve spor genel müdürlüğü demirbaşına kayıtlı silahları amacı haricinde kullananlar,mahkeme sonucu ile ya da haklarında verilen mahkumiyet kararının sonucu olarak türk silahlı kuvvetlerinden tard ya da ihraç edilenler, rütbesinin geri alınmasına hükmolunanlar ile 926 sayılı kanunun 50' inci maddesinin (c ) bendi, 3269 sayılı kanunun 16' ncı maddesinin üçüncü fıkrası ve 3466 sayılı kanunun 15' nci maddesi uyarınca disiplinsizlik ya da etik durum sebebiyle ayırma işlemine tabe tutulanlar, 3269 sayılı kanunun 12' nci maddesi uyanıca ilişikleri kesilenler ya da 1402 sayılı kanunun 2' inci maddesi gereğince emekli edilenler. N) kısıtlı olanlar ile kamu hizmetinden yasaklılar, o) akıl hastası ya da ruhsal ve nörolojik hastalıkları olanlar, ö) 6831 sayılı orman kanununa karşıcılık suçundan dolayı altı aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar, yaşını bitirmemiş olanlar.
1- Yakıcı silahla işlenen cürümlerden hükümlü bulunanlar,
2- Ruhsatlı silahıyla kabahat işleyenler ya da muhafazasındaki dikkatsizlik ve kusuru neticesi başkaları tarafınca bir kabahat işlenmesine ya da intihar ya da intihar girişim edilmesine niçin olmaktan mahkum olanlar,
3- Haklarında Türk Ceza Kanunu'nun 119. maddesinin uygulanması sebebiyle kamu davası açılmamış olsa bile, mecburi olmadığı halde meskun mahalde ya da civarında ya da umuma mahsus yol üstünde ya da bu yola doğru tabanca atanlar ile bu suçların birinden mahkum olanlar,
4- Taksirli suçlar hariç bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar ile zimmet, ihtilas, irtikap suçlarından birinden yargı giymiş olanlar,
5- Taksirle işlenen suçlar hariç değişik zamanlarda aynı ve değişik türden ikiden fazla suçtan dolayı hapis ve ağır hapis cezasına mahkum olanlar.
6- Uyuşturucu ve piskotrop maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapım eden, tedarikine araç olma suçlarından biriyle mahkum olanlar,
7- Ruhsatlı silahını geçici de olsa başkalarına verdikleri için yargı giyenler,
8- Kanunun 12, 13, 14 ve 15. maddelerinde belirtilen suçlardan dolayı altı aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar.
9-Kanunun 4. maddesinde yazılı silahlardan birini kullanmak suretiyle kabahat işleyen ve bu suçtan dolayı hapis ve/ya da ağır hapis cezasına mahkum olanlar,
10-Ruhsatların veriliş sebepleri ortadan kalktığı halde durumu ruhsatı veren makama altı ay içinde bildirmeyen ruhsat sahipleri,
11-Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü demirbaşına kayıtlı silahları amacı haricinde kullanmak,
12-Mahkeme sonucu ile ya da haklarında verilen mahkumiyet sonucu gereğince emekli edilenler,
13-Kısıtlı olanlar ile kamu hizmetinden yasaklılar,
14-Akıl hastası ya da ruhsal ve nörolojik hastalıkları olanlar,
15-21 yaşını bitirmemiş olanlar.
2- Ruhsatlı silahıyla kabahat işleyenler ya da muhafazasındaki dikkatsizlik ve kusuru neticesi başkaları tarafınca bir kabahat işlenmesine ya da intihar ya da intihar girişim edilmesine niçin olmaktan mahkum olanlar,
3- Haklarında Türk Ceza Kanunu'nun 119. maddesinin uygulanması sebebiyle kamu davası açılmamış olsa bile, mecburi olmadığı halde meskun mahalde ya da civarında ya da umuma mahsus yol üstünde ya da bu yola doğru tabanca atanlar ile bu suçların birinden mahkum olanlar,
4- Taksirli suçlar hariç bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar ile zimmet, ihtilas, irtikap suçlarından birinden yargı giymiş olanlar,
5- Taksirle işlenen suçlar hariç değişik zamanlarda aynı ve değişik türden ikiden fazla suçtan dolayı hapis ve ağır hapis cezasına mahkum olanlar.
6- Uyuşturucu ve piskotrop maddeleri ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapım eden, tedarikine araç olma suçlarından biriyle mahkum olanlar,
7- Ruhsatlı silahını geçici de olsa başkalarına verdikleri için yargı giyenler,
8- Kanunun 12, 13, 14 ve 15. maddelerinde belirtilen suçlardan dolayı altı aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar.
9-Kanunun 4. maddesinde yazılı silahlardan birini kullanmak suretiyle kabahat işleyen ve bu suçtan dolayı hapis ve/ya da ağır hapis cezasına mahkum olanlar,
10-Ruhsatların veriliş sebepleri ortadan kalktığı halde durumu ruhsatı veren makama altı ay içinde bildirmeyen ruhsat sahipleri,
11-Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü demirbaşına kayıtlı silahları amacı haricinde kullanmak,
12-Mahkeme sonucu ile ya da haklarında verilen mahkumiyet sonucu gereğince emekli edilenler,
13-Kısıtlı olanlar ile kamu hizmetinden yasaklılar,
14-Akıl hastası ya da ruhsal ve nörolojik hastalıkları olanlar,
15-21 yaşını bitirmemiş olanlar.
Tabanca
MsXLabs.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Savaşmak için kullanılabilen her türlü alet. Silâhıngeçmişi insanlık zamanı kadar eskidir. İlk silâh, insanoğlunun kendisinihayvanlardan ve hemcinslerinden korumak ya da avlanmak için hayvanlara hücum etmek istemesinden ortaya çıktı. Zaman içinde insan zekâsı geliştikçe ve yeni teknikler ortaya çıktıkça silâhlarda da büyük değişimler oldu. Bu bakımdan taştan atom bombasına kadar, tarih süresince kullanılan silâhlar çok çeşitli oldu. Darbe silâhları (gürz, topuz) ve kesici silâhların (bıçak, hançer, kılıç) yanı sıra barutun kullanılmaya başlanmasıyla 15. ve 16. yüzyıllarda "alev ateş silâhlar" (top, tüfek, tabanca) ortaya çıktı. Bunlar 20. yüzyıla kadar çok büyük gelişme gösterdi. Tek tek mermi atan alev ateş silâhların yerini seri atışlı yarı otomatik ve otomatik silâhlar (makineli tabanca, sten, makineli tüfek vb.) aldı. Günümüzde silâhlar, yakın dövüş silâhları, alev ateş silâhlar, kimyasal silâhlar, biyolojik silâhlar, nükleer silâhlar, akustik ve kozmik silâhlar benzer biçimde ana gruplara ayrılır.
MsXLabs.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Savaşmak için kullanılabilen her türlü alet. Silâhıngeçmişi insanlık zamanı kadar eskidir. İlk silâh, insanoğlunun kendisinihayvanlardan ve hemcinslerinden korumak ya da avlanmak için hayvanlara hücum etmek istemesinden ortaya çıktı. Zaman içinde insan zekâsı geliştikçe ve yeni teknikler ortaya çıktıkça silâhlarda da büyük değişimler oldu. Bu bakımdan taştan atom bombasına kadar, tarih süresince kullanılan silâhlar çok çeşitli oldu. Darbe silâhları (gürz, topuz) ve kesici silâhların (bıçak, hançer, kılıç) yanı sıra barutun kullanılmaya başlanmasıyla 15. ve 16. yüzyıllarda "alev ateş silâhlar" (top, tüfek, tabanca) ortaya çıktı. Bunlar 20. yüzyıla kadar çok büyük gelişme gösterdi. Tek tek mermi atan alev ateş silâhların yerini seri atışlı yarı otomatik ve otomatik silâhlar (makineli tabanca, sten, makineli tüfek vb.) aldı. Günümüzde silâhlar, yakın dövüş silâhları, alev ateş silâhlar, kimyasal silâhlar, biyolojik silâhlar, nükleer silâhlar, akustik ve kozmik silâhlar benzer biçimde ana gruplara ayrılır.
SİLAH a. (ar. tabanca).
1 Hücum etmek (hücum silahı) ya da korumak için çaba sarfetmek (müdafa silahı) amacıyla kullanılan her türlü cisim, aygıt, vasıta: Kesici tabanca. Yakıcı tabanca. Atom silahı. Kimyasal tabanca. Tabanca kullanmak. (Bk. ansikl. böl. Sil.)
2. Bir hiç kimseye hücum etmek ya da kendini korumak için çaba sarfetmek için kullanılan bir tür vasıta: Evladı babasına karşı bir tabanca olarak kullanıyor. Bu sözlerinle rakiplerinin eline korkulu bir tabanca verdin.
3. Tabanca arkadaşı, bir savaşımın beraber yürütülmüş olduğu kimse. || Tabanca çekmek, karşısındakine ateş etmek suretiyle silahını çıkarmak, || Tabanca patlamak, ateş almak; harp başlamış olmak. || Tabanca diretmesiyle, şiddete başvurarak; asker gücüyle: İktidarı tabanca diretmesiyle ele geçirmek. Bir problemi tabanca diretmesiyle çözmek. || Silaha hareket etmek, kullanmak amacıyla silahına el atmak. || Silaha sarılmak, mücadeleye silahla devam etmek. || Silahlar konuşmak, silahlı mücadeleye girişmek; silahlı çatışma olmak. || Silahları bırakmak, silahlı mücadeleye son vermek.
*Ask. Tabanca al!, tabanca bırak! vb., silahın kullanılma biçimini belirleyen komutlar. || Tabanca altı, askerlik görevi. || Tabanca başına!, dinlenmenin bittiğini ve silahın yanına dönülmesi icap ettiğini belirten komut. || Tabanca bırakışması, savaşan tarafların belli bir süre için muharebeye son vermelerini elde eden antak kalma. (Tabanca bırakışması, tam yetkili sivil temsilciler tarafınca değil yüksek rütbeli subaylarca imzalanır ve savaşın sonucu üstünde etkili değildir: muharebeye geçici ya da devamlı olarak son verdiği için de bu anlaşmayı belirtmekte daha çok “ateşkes" terimi kullanılır.) || Bir kimseyi tabanca altına almak, onu askerlik görevim yapmak suretiyle orduya almak. || Tabanca başı etmek, "tabanca başına!†komutuyla silahının yanına dönmek.
*Ask. denize. Tabanca sistemleri, silahın direkt kullanılmasını elde eden bir bilgisayara bağlı idrak etme aygıtlarından, radardan ya da sonardan oluşan müdafa ya da hücum sistemlerinin tümü. (Tabanca sistemleri, havadan karaya uzaktan güdümlü mermilerle, Malafon yada Asroc tipi havadan karaya güdümlü mermilerle, Styx, Harpoon ya da Exocet tipi karadan karaya güdümlü mermilerle ya da karadan havaya güdümlü mermilerle ilgilidir.) || Tabanca subayı, bir batarya oluşturan topların bakımından ve kullanımından görevli çalışanı yöneten subay.
*Avc. Av hayvanını öldürmek için kullanılan araçların tümü. (Bk. ansikl. böl.)
*Sil. Biyolojik tabanca - BİYOLOJİK. || Kimyasal tabanca, HARP GAZ'I'nın eşanlamlısı.
*Spor Tabanca bıraktırma, eskrimde rakibin silahının düşmesini elde eden hareket.
*ANSİKL. Ask. Tüfekle başlıca hareket ve duruşlar şunlardır: tüfekle esas duruş, tüfeği kavrama, kalçaya dayama, tüfek asma, tüfeği çapraz tutuş, tüfek omza, tüfeğe süngü takma ve bilhassa törenlerde tüfekle merhaba durumuna geçme. Tüm bu hareketler, yapılması istenen hareketi belirten hazırlık ve yerine getirme komutuyla gerçekleştirilir. İkinci Dünya savaşı'ndan beri, yeni silahların (makineli tabanca, makineli tüfek vb.) ortaya çıkmasıyla silahlı hareketler çeşitlilik göstermeye adım atmıştır.
*Avc. Av silahlarının başlangıcında av tüfekleri gelir. Av tüfekleri yivli ve yivsiz olmak suretiyle ikiye ayrılır. Yivsiz tüfeklerin doldurma durumuna bakılırsa üç çeşidi vardır: dolma tüfekler (tek dolma, çift dolma), kırma tüfekler. (tek kırma tüfekler, çifteler, drillingler), otomatik tüfekler. Yivli tüfekler, yaban domuzu, domuz, geyik vb. iri hayvanların avında kullanılır.
Öteki av silahları içinde, bıçaklar, mızraklar, kamalar sayılabilir.
*Cez. huk. Türk Ceza kanunu, bir suçun işlenmesinde kullanılan kimi silahları cezayı artırıcı niçin olarak kabul eder.
Yasanın 189. maddesinde sayılan bu silahlar şunlardır:
1. alev ateş silahlar;
2. patlayıcı maddeler;
3. hücum ve savunmada kullanılan her türden kesici, delici ya da bereleyici aletler;
4. yakıcı, aşındırıcı eczalar ya da her türlü zehirler ve boğucu, kör edici gazlar. Aynı yasa, silahları yasak olan ve olmayan diye ikiye ayırıyor ve detaylı bir şekilde sayıyordu. Yasak silahlara ilişkin 265. madde ile yasak olmayan silahlara ilişkin 549. madde, 7 aralık 1988 gün ve 3506 sayılı yasanın 10. maddesiyle yürürlükten kaldırıldı. Esasen alev ateş silahlar ve bıçaklar hakkında hususi bir kanun evvelde mevcuttu Bu maddeler gereksiz yere kargaşalık yaratıyordu. 6136 sayılı Yakıcı silahlar ve bıçaklar ile alakalı kanun'un yürürlüğe girmesinden sonrasında ise her türlü alev ateş silahlarla bıçakların kullanılması ve bulundurulması izne bağlandı. Sözkonusu yasa yalnız sporda kullanılan yivli ateşsiz silahlar, yivsiz av tüfekleri, ev gereçlerinden olan ya da bir meslek ya da sanatın yerine getirilmesinde kullanılan bıçak, şiş, raspa ve benzeri aletleri izin koşulunun haricinde tutmuştur. Aynı yasaya bakılırsa, anı sayılan ya da antika kıymeti olan alev ateş silahlarla bıçaklar izinle bulundurulabilir.
*Sil. Eski silahlar, kullanım biçimlerine bakılırsa sınıflandırılırdı: elle kullanılan el silahları (kılıç, topuz, bıçak); tek başına bir mermi görevi gören ya da mermi fırlatan atma ya da fırlatma silahları (mızrak, sapan, yay, mancınık); demir bir sap takılarak oluşturulan mızrak türü silahlar (kargı, mızrak, teber). Ek olarak silahlar oluşturdukları etkiye bakılırsa de ayırt ediliyordu: vurarak kullanılan darbe silahları (topuzlar ve zincirli topuzlar) ve saplamak ya da yarmak için yapılmış sivri uçlu ve keskin ağızlı silahlar (kılıç, kargı, dağa). Bundan başka,
ucundaki demir ya da çelikle tesir meydana getiren ve elle kullanılan silahlara dürtûcû ve kesici silahlar denir: kılıç, hançer, mızrak vb. Kalkan, miğfer ve zırh müdafa silahlarıdır.
XV. yy.'da ortaya çıkan ve barutun patlayıcı enerjisini kullanan alev ateş silahlar, yeni sınıflandırmalara yol açtı. Emek harcama biçimlerine bakılırsa bu silahlar, yemleme barutuna "ateşleme iğnesi†denilen çelik bir parçanın çarpmasıyla barutu ateşleyen çarpmalı silahlar tekrardan doldurmadan art arda birçok atış yapabilen otomatik silahlar ve özitimli mermiler atan silahlar olarak ayırt edilir. Günümüzde bilhassa alev ateş silahlar, bir şahıs tarafınca kullanılan bireysel silahlar (tüfek, tabanca) ve kullanımı birçok şahıs gerektiren mürettebatlı silahlar (top, ağır makineli tüfek, havan) olarak sınıflandırılır. Tek bir şahıs tarafınca taşınan silaha da portatif tabanca denir.
En çağdaş tekniklerin kullanılması, savaşan tarafları, XX. yy.'ın iki dünya savaşı süresince bu klasik ya da konvansiyonel silahlardan ayrılan ve insanı harp dışı bırakabilecek fizyolojik, kimyasal ya da biyolojik türde yöntemlerin tümünü kapsayan yeni silahlar geliştirmeye yöneltti.
Hususi silahlar adıyla belirtilen silahlar içinde, en tanınmışı Birinci Dünya savaşı'nda kullanılan harp gaz'ı olan kimyasal ve biyolojik silahlar, mikrop yayarak düşman tarafınca hastalıklara ve salgınlara neden olan bakteriyolojik tabanca ve ilk olarak 1945'te Japonya'ya karşı kullanılan ve gelişmesi (nükleer silahlar) çağımıza damgasını vuran atom silahı yer alır.
Bilhassa tüm alev ateş silahlar'a uygulanan tabanca bilimi, silahın atışa hazırlanmasıyla ilgili verilerin araştırılmasından (kullanılan cephane, ihtimaller içinde atış biçimleri, nişan alma sistemleri) başka, silahın emek vermesi için yapımcı tarafınca gerçekleştirilmesi ihtiyaç duyulan ardışık işleme evrelerini çözümlemeyi de kapsar. Süre ve uzay içindeki bileşimi bir silahtan diğerine değişen bu temel işlemler, XIX. yy.'da, kuyruktan doldurmadın (ağızdan doldurma yerine), fişefc'in (yazım hakkı ile merminin yan yana konması yerine) ve son olarak yemleme barutu'nun (fitil ve çakmaktaşı yerine) benimsenmesinin sonucudur.
Yakıcı silahın kuyruktan doldurulması, bir kama yardımıyla tabanca namlusunu açıp kapatan ve atış esnasında açılmaması için bir kilitleme sistemiyle takviye edilen bir mekanizma gerektirir Mermi ile kovanı birleştiren fişeğin benimsenmesi, ateş ettikten sonrasında kovanı namlunun arka bölümünden çıkarmak (kovan çıkartma) ve dışarı fırlatmak (kovan atma) zorunluğu yarattı. Ek olarak, barutun ateşlenmesi bir yemleme barutuyla gerçekleştirildiğinden, her silahta bu barutu ateşleyecek bir düzenek bulunması gerekir; bu düzenekte, mecburi olarak, bir ateşleme iğnesinden ve bu iğneye çarparak yemleme barutunu ateşleyecek bir horozdan meydana gelir; son olarak, horozun geri gelmesini ve patlat
mak için yemleme barutuna doğru fırlamasını elde eden bir sisteme -genellikle bir yaygereksinim vardır.
Bu çeşitli işlemlerin gerçekleştirilmesi bir fişeğin ateşlenmesini sağlar; geriye yalnız, bu fişeklerin bir araya getirilme ve namlunun arkasına teker teker girebilmesi için art arda silaha erişme (dağıtım) sorununu çözmek kalır: burada sözkonusu olan silahın doldurulmasıdır. Yakıcı bir silahın emek verme evrelerinin gerçekleştirilmesi, kurma kolu denilen bir kolu harekete geçiren nişancının kas gücüne bağlı olabilir (tüfek ve topta olduğu benzer biçimde). Ek olarak bu işlem, barut yazım hakkının patlamasıyla geri tepen gazların etkisiyle de gerçekleşebilir (otomatik silahlar).
Anadolu'da, yaya ve arabalı savaşçılardan meydana gelen hitit ordusunda, ok yay ve mızrak, dikdörtgen ya da çifte balta biçiminde kalkan kullanılıyordu. Kabartmalardan geç hitit devletlerinde de yaya ve arabalı askerlerin, ok-yay ve mızrakla donanmış oldukları anlaşılmaktadır. Urar- tu silahlarına ilişkin betimlere tunç kemerler üstünde çokça rastlanır. Bu resimlerde, urartu savaşçılarının başlarına ters huni biçiminde bir miğfer giyindikleri, ok-yay, uzun ve kısa kargı ve ortası çıkıntılı kalkan kullandıkları görülür (İ.Û. IX. yy.'daki örneklerin daha çok hurri ve hitit silahlarına benzemelerine karşılık, İ.Ö. VIII. yy.'dan sonrasında bilhassa Argişti I döneminde Asurlular'ınkine benzer silahlar kullanılmıştır). Phrygialılar'da yaya askerler sorguçlu ve yanaklıklı miğferler giyiyor, kısa mızrak ve yuvarlak kalkan taşıyorlardı; atlılar ise ucu öne eğik başlıklar takıyor; yuvarlak, minik kalkanlar ve uzun mızraklar kullanıyorlardı. Hellenistik dönem krallıklarında ordu ağır ve hafifçe silahlı yayalardan ve atlılardan oluşuyordu. Büyük İskender'in ordusunda miğfer, kalkan ve sarissa denilen bir tür mızrak kullanılıyordu.
Silahın İslam dünyasında mukaddes bir anlamı vardı. Dünyaca meşhur arap kılıçlarının yanı sıra, İslam devletlerinde örme zincir zırhlar, peçelikli ya da siperlikli miğferler, baltalar, topuz*ve şeşperler, mızraklar, alemler, ok-yaylar yaygın harp araçlarıydı. Türk silahlan, şekil yönünden Yakındoğu İslam ülkelerininkine benzer (bilhassa XV. yy.'ın ikinci yarısıyla XVI. yy. başlarında memluk tesiri belirgindir). Türk kılıçları XV. yy.'ın ilk yarısında kati formuna ulaşmıştır. XVI. yy.'ın ikinci yarısında yatağanlar ortaya çıkmıştır. XV.-XVI. yy.' larda memluk zırhlarına benzeyen türk zırhları zincir örgülüydü. Miğferler ise XVII. yy.'a değin değişikliklere uğramıştır Türk, İran ve memluk baltaları bir çok vakit iki ya da tek ağızlı ay balta biçimindedir Türk baltalarının sapları bir çok kez demirdendir. Yuvarlak başlı bir topuz olan salık Türkler'e özgü bir silahtır. Abanoz, kamış ve sert ağaçlardan meydana getirilen türk mızraklarının demir uçları yassı, sivri ya da tırtıllıdır. Çok eski bir geleneği olan türk ok ve yayları üstün nitelikleriyle dikkati çeker. Türkler' in İslamlığı kabul etmelerinden sonrasında ok ve yaylar da mukaddes sayılmıştır. Yapıldığı gerece bakılırsa değişik adlarla (dereka, matrak, mıkrak, hasır kalkan, yelep vd.) anılan kalkanlar yuvarlak, dikdörtgen formunda, göbekli ya da düzdür. Belirli bir formu olmayan alemler Memluklar'da ve İranlIlar' da demirden, Türkler'deyse bakır, pirinç, gümüş ya da altın benzer biçimde metallerden yapılmıştır. OsmanlI ordusunda fitilli* (XV. yy.) ve çakmaklı (XVI. yy.) tüfeklerin kullanımı XIX. yy.'a değin sürmüştür. XVIII. yy.'da çakmaklı tüfeklerin yanı sıra tabancalar da yapılmıştır. OsmanlIlarda top* ilk kez Birinci Kosova savaşı'nda kullanılmıştır (1389). Mehmet II (Fatih) İstanbul kuşatması için Edirne'de o güne değin görülmemiş boyutlarda toplar döktürmüş, bunlar kentin fethinde mühim rol oynamıştır (her biri dört büyük toptan oluşan on dört batarya kurulmuştu).
Devamlı savaşan osmanlı ordusunun çok sayıda silaha gereksinimi vardı. Bu silahlar merkezde ve eyaletlerde yapılıyor, cebehane denilen yerlerde korunuyordu, ilk osmanlı cebehanesi Edirne'de kurulmuş, sonrasında Ayairini cebehaneye dönüştürülmüş, bunu yeni cebehaneler izlemiştir. Topkapı sarayı müzesi'nde ve İstanbul Askeri müze'de eski türk silahlarından oluşan varlıklı bir koleksiyon bulunmaktadır.
*Sil. ve Süslem. sant. Daha Antikçağ'dan başlayarak, kraliçe Ahhotep'in (XVIII. başlangıcı) altın balta ve hançeri benzer biçimde bazı silahlar bir sanat yapıtı niteliği kazanmıştır. Atina müzesi'nde de ceylanları parçalayan aslanlarla süslü mykenai hançerleri vardır. Tunç çağından kalma silahlar üstünkörü süslenmişlerse de, bazı Hall- statt kılıçlarının kabzaları amber kakmalı fildişinden yapılmıştır. Yunanlılar, heybetli tepelikli lüks miğferler yapım ettiler (Biblio- thöque nationale, Paris); Louvre müzesi'nde de griffonlarla süslü tunç bir etrüsk kalkanı vardır. Romalılar daha yararcı davrandılar ve çokrenkli süsleme eğilimi, sadece büyük istilalarla beraber tekrardan ortaya çıktı: Childerich'in, sapı grenalarla bölümlenmiş kılıcı (Bibliothöque nationale), Ortaçağda "Charlemagne'ın kılıcı" (XI. -XIII. yy., Louvre müzesi) ya da “Roland' ın kılıcı†(XIII. yy., Madrid'deki Armeria müzesi) denilen kılıçlar ya da Toton tarikatı büyük üstadının kılıcı (XIII. yy., Leningrad) benzer biçimde şatafatlı kılıçlar ilgi görmüş oldu. XV. yy.'da metalde kusursuzluk arayışı, görkemli zırhlar yapılmasına yol açtı. Bu tür zırhların yapımı, XVI. ve XVII. yy.'larda da sürdürüldü (Viyana ve Madrid'deki Armeria müzeleri: Louis XIII, Louis XIV, ispanya kralı Felipe III ve Christian ll'nin zırhları). Tours, Milano (Missaglialar) ve Augsburg atölyelerinde, mücevher benzer biçimde işlenmiş kılıçlar ve hançerler yapılmış oldu: Gonzaga ailesinden Francesco'nun (Louvre), Borgia ailesinden Cesare'nin (hususi kol.) kılıçları, Henri II ve Charles IX'un alçaktebartmalı kalkanları, Kari V'in değirmi kalkanı (Madrid'deki Armeria müzesi), Negroliler tarafınca meydana getirilen usta işi miğferler. Sonrasında sanat kıymeti olan tabanca imalinde, istisnalar bir yana bırakılırsa, kılıçtan başka bir şey yapılmadı (Biennais'nin yapmış olduğu Napolöon'un kılıcı, Bapst'ın elmaslar oturttuğu Charles X'un kılıcı ve günümüzde akademi üyelerinin kılıçları benzer biçimde).
İran sanatında da altın, gümüş, kristal, lacivert taşı ve turkuvazlarla süslenen birçok hançere rastlanır. Japonlar da hançer ve kılıç mahfazalarını, zarif kuyumculuk teknikleriyle süslemişlerdir.
Türk silahları formlarının ve üstün niteliklerinin yanı sıra oyma, ajur, telkâri, kakma ve savat tekniklerindeki süslemeleriyle dikkati çekerler. Kılıçların kabza, balçak, taban ve kınları rumiler, lale, yaprak, kıvrıkdallar, kıymetli taşlar, padişah tuğraları ve yazılarla bezenmiştir. Kabzaları çoğu zaman fildişinden olan yatağanlann kınları ve tabanları gümüş kakmalıdır. Türk metal işçiliğinin başarı göstermiş örnekleri içinde belirtilebilecek miğferlerin hususi törenlerde giyilen, kıymetli taşlar ve yazılarla süslü, ince işlemeli olanları vardır. Baltalar ve değişik formlardaki alemler ajur tekniğinde kıvrıkdallar, yaprak ve yazı motifleriyle bezenmiştir. Çeşitli tekniklerde süslenmiş demir, çelik ve tombaklı kalkanların yanı sıra, ipek iplikle işlenmiş, altın yaldızlı, varlıklı motifli hasır ve deriden yapılmış merasim kalkanları vardır. Altın, gümüş, fildişi, sedef ve mercan kakmalı tüfekler ve tabancalar da türk süsleme sanatının seçkin örnekleridir.
1 Hücum etmek (hücum silahı) ya da korumak için çaba sarfetmek (müdafa silahı) amacıyla kullanılan her türlü cisim, aygıt, vasıta: Kesici tabanca. Yakıcı tabanca. Atom silahı. Kimyasal tabanca. Tabanca kullanmak. (Bk. ansikl. böl. Sil.)
2. Bir hiç kimseye hücum etmek ya da kendini korumak için çaba sarfetmek için kullanılan bir tür vasıta: Evladı babasına karşı bir tabanca olarak kullanıyor. Bu sözlerinle rakiplerinin eline korkulu bir tabanca verdin.
3. Tabanca arkadaşı, bir savaşımın beraber yürütülmüş olduğu kimse. || Tabanca çekmek, karşısındakine ateş etmek suretiyle silahını çıkarmak, || Tabanca patlamak, ateş almak; harp başlamış olmak. || Tabanca diretmesiyle, şiddete başvurarak; asker gücüyle: İktidarı tabanca diretmesiyle ele geçirmek. Bir problemi tabanca diretmesiyle çözmek. || Silaha hareket etmek, kullanmak amacıyla silahına el atmak. || Silaha sarılmak, mücadeleye silahla devam etmek. || Silahlar konuşmak, silahlı mücadeleye girişmek; silahlı çatışma olmak. || Silahları bırakmak, silahlı mücadeleye son vermek.
*Ask. Tabanca al!, tabanca bırak! vb., silahın kullanılma biçimini belirleyen komutlar. || Tabanca altı, askerlik görevi. || Tabanca başına!, dinlenmenin bittiğini ve silahın yanına dönülmesi icap ettiğini belirten komut. || Tabanca bırakışması, savaşan tarafların belli bir süre için muharebeye son vermelerini elde eden antak kalma. (Tabanca bırakışması, tam yetkili sivil temsilciler tarafınca değil yüksek rütbeli subaylarca imzalanır ve savaşın sonucu üstünde etkili değildir: muharebeye geçici ya da devamlı olarak son verdiği için de bu anlaşmayı belirtmekte daha çok “ateşkes" terimi kullanılır.) || Bir kimseyi tabanca altına almak, onu askerlik görevim yapmak suretiyle orduya almak. || Tabanca başı etmek, "tabanca başına!†komutuyla silahının yanına dönmek.
*Ask. denize. Tabanca sistemleri, silahın direkt kullanılmasını elde eden bir bilgisayara bağlı idrak etme aygıtlarından, radardan ya da sonardan oluşan müdafa ya da hücum sistemlerinin tümü. (Tabanca sistemleri, havadan karaya uzaktan güdümlü mermilerle, Malafon yada Asroc tipi havadan karaya güdümlü mermilerle, Styx, Harpoon ya da Exocet tipi karadan karaya güdümlü mermilerle ya da karadan havaya güdümlü mermilerle ilgilidir.) || Tabanca subayı, bir batarya oluşturan topların bakımından ve kullanımından görevli çalışanı yöneten subay.
*Avc. Av hayvanını öldürmek için kullanılan araçların tümü. (Bk. ansikl. böl.)
*Sil. Biyolojik tabanca - BİYOLOJİK. || Kimyasal tabanca, HARP GAZ'I'nın eşanlamlısı.
*Spor Tabanca bıraktırma, eskrimde rakibin silahının düşmesini elde eden hareket.
*ANSİKL. Ask. Tüfekle başlıca hareket ve duruşlar şunlardır: tüfekle esas duruş, tüfeği kavrama, kalçaya dayama, tüfek asma, tüfeği çapraz tutuş, tüfek omza, tüfeğe süngü takma ve bilhassa törenlerde tüfekle merhaba durumuna geçme. Tüm bu hareketler, yapılması istenen hareketi belirten hazırlık ve yerine getirme komutuyla gerçekleştirilir. İkinci Dünya savaşı'ndan beri, yeni silahların (makineli tabanca, makineli tüfek vb.) ortaya çıkmasıyla silahlı hareketler çeşitlilik göstermeye adım atmıştır.
*Avc. Av silahlarının başlangıcında av tüfekleri gelir. Av tüfekleri yivli ve yivsiz olmak suretiyle ikiye ayrılır. Yivsiz tüfeklerin doldurma durumuna bakılırsa üç çeşidi vardır: dolma tüfekler (tek dolma, çift dolma), kırma tüfekler. (tek kırma tüfekler, çifteler, drillingler), otomatik tüfekler. Yivli tüfekler, yaban domuzu, domuz, geyik vb. iri hayvanların avında kullanılır.
Öteki av silahları içinde, bıçaklar, mızraklar, kamalar sayılabilir.
*Cez. huk. Türk Ceza kanunu, bir suçun işlenmesinde kullanılan kimi silahları cezayı artırıcı niçin olarak kabul eder.
Yasanın 189. maddesinde sayılan bu silahlar şunlardır:
1. alev ateş silahlar;
2. patlayıcı maddeler;
3. hücum ve savunmada kullanılan her türden kesici, delici ya da bereleyici aletler;
4. yakıcı, aşındırıcı eczalar ya da her türlü zehirler ve boğucu, kör edici gazlar. Aynı yasa, silahları yasak olan ve olmayan diye ikiye ayırıyor ve detaylı bir şekilde sayıyordu. Yasak silahlara ilişkin 265. madde ile yasak olmayan silahlara ilişkin 549. madde, 7 aralık 1988 gün ve 3506 sayılı yasanın 10. maddesiyle yürürlükten kaldırıldı. Esasen alev ateş silahlar ve bıçaklar hakkında hususi bir kanun evvelde mevcuttu Bu maddeler gereksiz yere kargaşalık yaratıyordu. 6136 sayılı Yakıcı silahlar ve bıçaklar ile alakalı kanun'un yürürlüğe girmesinden sonrasında ise her türlü alev ateş silahlarla bıçakların kullanılması ve bulundurulması izne bağlandı. Sözkonusu yasa yalnız sporda kullanılan yivli ateşsiz silahlar, yivsiz av tüfekleri, ev gereçlerinden olan ya da bir meslek ya da sanatın yerine getirilmesinde kullanılan bıçak, şiş, raspa ve benzeri aletleri izin koşulunun haricinde tutmuştur. Aynı yasaya bakılırsa, anı sayılan ya da antika kıymeti olan alev ateş silahlarla bıçaklar izinle bulundurulabilir.
*Sil. Eski silahlar, kullanım biçimlerine bakılırsa sınıflandırılırdı: elle kullanılan el silahları (kılıç, topuz, bıçak); tek başına bir mermi görevi gören ya da mermi fırlatan atma ya da fırlatma silahları (mızrak, sapan, yay, mancınık); demir bir sap takılarak oluşturulan mızrak türü silahlar (kargı, mızrak, teber). Ek olarak silahlar oluşturdukları etkiye bakılırsa de ayırt ediliyordu: vurarak kullanılan darbe silahları (topuzlar ve zincirli topuzlar) ve saplamak ya da yarmak için yapılmış sivri uçlu ve keskin ağızlı silahlar (kılıç, kargı, dağa). Bundan başka,
ucundaki demir ya da çelikle tesir meydana getiren ve elle kullanılan silahlara dürtûcû ve kesici silahlar denir: kılıç, hançer, mızrak vb. Kalkan, miğfer ve zırh müdafa silahlarıdır.
XV. yy.'da ortaya çıkan ve barutun patlayıcı enerjisini kullanan alev ateş silahlar, yeni sınıflandırmalara yol açtı. Emek harcama biçimlerine bakılırsa bu silahlar, yemleme barutuna "ateşleme iğnesi†denilen çelik bir parçanın çarpmasıyla barutu ateşleyen çarpmalı silahlar tekrardan doldurmadan art arda birçok atış yapabilen otomatik silahlar ve özitimli mermiler atan silahlar olarak ayırt edilir. Günümüzde bilhassa alev ateş silahlar, bir şahıs tarafınca kullanılan bireysel silahlar (tüfek, tabanca) ve kullanımı birçok şahıs gerektiren mürettebatlı silahlar (top, ağır makineli tüfek, havan) olarak sınıflandırılır. Tek bir şahıs tarafınca taşınan silaha da portatif tabanca denir.
En çağdaş tekniklerin kullanılması, savaşan tarafları, XX. yy.'ın iki dünya savaşı süresince bu klasik ya da konvansiyonel silahlardan ayrılan ve insanı harp dışı bırakabilecek fizyolojik, kimyasal ya da biyolojik türde yöntemlerin tümünü kapsayan yeni silahlar geliştirmeye yöneltti.
Hususi silahlar adıyla belirtilen silahlar içinde, en tanınmışı Birinci Dünya savaşı'nda kullanılan harp gaz'ı olan kimyasal ve biyolojik silahlar, mikrop yayarak düşman tarafınca hastalıklara ve salgınlara neden olan bakteriyolojik tabanca ve ilk olarak 1945'te Japonya'ya karşı kullanılan ve gelişmesi (nükleer silahlar) çağımıza damgasını vuran atom silahı yer alır.
Bilhassa tüm alev ateş silahlar'a uygulanan tabanca bilimi, silahın atışa hazırlanmasıyla ilgili verilerin araştırılmasından (kullanılan cephane, ihtimaller içinde atış biçimleri, nişan alma sistemleri) başka, silahın emek vermesi için yapımcı tarafınca gerçekleştirilmesi ihtiyaç duyulan ardışık işleme evrelerini çözümlemeyi de kapsar. Süre ve uzay içindeki bileşimi bir silahtan diğerine değişen bu temel işlemler, XIX. yy.'da, kuyruktan doldurmadın (ağızdan doldurma yerine), fişefc'in (yazım hakkı ile merminin yan yana konması yerine) ve son olarak yemleme barutu'nun (fitil ve çakmaktaşı yerine) benimsenmesinin sonucudur.
Yakıcı silahın kuyruktan doldurulması, bir kama yardımıyla tabanca namlusunu açıp kapatan ve atış esnasında açılmaması için bir kilitleme sistemiyle takviye edilen bir mekanizma gerektirir Mermi ile kovanı birleştiren fişeğin benimsenmesi, ateş ettikten sonrasında kovanı namlunun arka bölümünden çıkarmak (kovan çıkartma) ve dışarı fırlatmak (kovan atma) zorunluğu yarattı. Ek olarak, barutun ateşlenmesi bir yemleme barutuyla gerçekleştirildiğinden, her silahta bu barutu ateşleyecek bir düzenek bulunması gerekir; bu düzenekte, mecburi olarak, bir ateşleme iğnesinden ve bu iğneye çarparak yemleme barutunu ateşleyecek bir horozdan meydana gelir; son olarak, horozun geri gelmesini ve patlat
mak için yemleme barutuna doğru fırlamasını elde eden bir sisteme -genellikle bir yaygereksinim vardır.
Bu çeşitli işlemlerin gerçekleştirilmesi bir fişeğin ateşlenmesini sağlar; geriye yalnız, bu fişeklerin bir araya getirilme ve namlunun arkasına teker teker girebilmesi için art arda silaha erişme (dağıtım) sorununu çözmek kalır: burada sözkonusu olan silahın doldurulmasıdır. Yakıcı bir silahın emek verme evrelerinin gerçekleştirilmesi, kurma kolu denilen bir kolu harekete geçiren nişancının kas gücüne bağlı olabilir (tüfek ve topta olduğu benzer biçimde). Ek olarak bu işlem, barut yazım hakkının patlamasıyla geri tepen gazların etkisiyle de gerçekleşebilir (otomatik silahlar).
Anadolu'da, yaya ve arabalı savaşçılardan meydana gelen hitit ordusunda, ok yay ve mızrak, dikdörtgen ya da çifte balta biçiminde kalkan kullanılıyordu. Kabartmalardan geç hitit devletlerinde de yaya ve arabalı askerlerin, ok-yay ve mızrakla donanmış oldukları anlaşılmaktadır. Urar- tu silahlarına ilişkin betimlere tunç kemerler üstünde çokça rastlanır. Bu resimlerde, urartu savaşçılarının başlarına ters huni biçiminde bir miğfer giyindikleri, ok-yay, uzun ve kısa kargı ve ortası çıkıntılı kalkan kullandıkları görülür (İ.Û. IX. yy.'daki örneklerin daha çok hurri ve hitit silahlarına benzemelerine karşılık, İ.Ö. VIII. yy.'dan sonrasında bilhassa Argişti I döneminde Asurlular'ınkine benzer silahlar kullanılmıştır). Phrygialılar'da yaya askerler sorguçlu ve yanaklıklı miğferler giyiyor, kısa mızrak ve yuvarlak kalkan taşıyorlardı; atlılar ise ucu öne eğik başlıklar takıyor; yuvarlak, minik kalkanlar ve uzun mızraklar kullanıyorlardı. Hellenistik dönem krallıklarında ordu ağır ve hafifçe silahlı yayalardan ve atlılardan oluşuyordu. Büyük İskender'in ordusunda miğfer, kalkan ve sarissa denilen bir tür mızrak kullanılıyordu.
Silahın İslam dünyasında mukaddes bir anlamı vardı. Dünyaca meşhur arap kılıçlarının yanı sıra, İslam devletlerinde örme zincir zırhlar, peçelikli ya da siperlikli miğferler, baltalar, topuz*ve şeşperler, mızraklar, alemler, ok-yaylar yaygın harp araçlarıydı. Türk silahlan, şekil yönünden Yakındoğu İslam ülkelerininkine benzer (bilhassa XV. yy.'ın ikinci yarısıyla XVI. yy. başlarında memluk tesiri belirgindir). Türk kılıçları XV. yy.'ın ilk yarısında kati formuna ulaşmıştır. XVI. yy.'ın ikinci yarısında yatağanlar ortaya çıkmıştır. XV.-XVI. yy.' larda memluk zırhlarına benzeyen türk zırhları zincir örgülüydü. Miğferler ise XVII. yy.'a değin değişikliklere uğramıştır Türk, İran ve memluk baltaları bir çok vakit iki ya da tek ağızlı ay balta biçimindedir Türk baltalarının sapları bir çok kez demirdendir. Yuvarlak başlı bir topuz olan salık Türkler'e özgü bir silahtır. Abanoz, kamış ve sert ağaçlardan meydana getirilen türk mızraklarının demir uçları yassı, sivri ya da tırtıllıdır. Çok eski bir geleneği olan türk ok ve yayları üstün nitelikleriyle dikkati çeker. Türkler' in İslamlığı kabul etmelerinden sonrasında ok ve yaylar da mukaddes sayılmıştır. Yapıldığı gerece bakılırsa değişik adlarla (dereka, matrak, mıkrak, hasır kalkan, yelep vd.) anılan kalkanlar yuvarlak, dikdörtgen formunda, göbekli ya da düzdür. Belirli bir formu olmayan alemler Memluklar'da ve İranlIlar' da demirden, Türkler'deyse bakır, pirinç, gümüş ya da altın benzer biçimde metallerden yapılmıştır. OsmanlI ordusunda fitilli* (XV. yy.) ve çakmaklı (XVI. yy.) tüfeklerin kullanımı XIX. yy.'a değin sürmüştür. XVIII. yy.'da çakmaklı tüfeklerin yanı sıra tabancalar da yapılmıştır. OsmanlIlarda top* ilk kez Birinci Kosova savaşı'nda kullanılmıştır (1389). Mehmet II (Fatih) İstanbul kuşatması için Edirne'de o güne değin görülmemiş boyutlarda toplar döktürmüş, bunlar kentin fethinde mühim rol oynamıştır (her biri dört büyük toptan oluşan on dört batarya kurulmuştu).
Devamlı savaşan osmanlı ordusunun çok sayıda silaha gereksinimi vardı. Bu silahlar merkezde ve eyaletlerde yapılıyor, cebehane denilen yerlerde korunuyordu, ilk osmanlı cebehanesi Edirne'de kurulmuş, sonrasında Ayairini cebehaneye dönüştürülmüş, bunu yeni cebehaneler izlemiştir. Topkapı sarayı müzesi'nde ve İstanbul Askeri müze'de eski türk silahlarından oluşan varlıklı bir koleksiyon bulunmaktadır.
*Sil. ve Süslem. sant. Daha Antikçağ'dan başlayarak, kraliçe Ahhotep'in (XVIII. başlangıcı) altın balta ve hançeri benzer biçimde bazı silahlar bir sanat yapıtı niteliği kazanmıştır. Atina müzesi'nde de ceylanları parçalayan aslanlarla süslü mykenai hançerleri vardır. Tunç çağından kalma silahlar üstünkörü süslenmişlerse de, bazı Hall- statt kılıçlarının kabzaları amber kakmalı fildişinden yapılmıştır. Yunanlılar, heybetli tepelikli lüks miğferler yapım ettiler (Biblio- thöque nationale, Paris); Louvre müzesi'nde de griffonlarla süslü tunç bir etrüsk kalkanı vardır. Romalılar daha yararcı davrandılar ve çokrenkli süsleme eğilimi, sadece büyük istilalarla beraber tekrardan ortaya çıktı: Childerich'in, sapı grenalarla bölümlenmiş kılıcı (Bibliothöque nationale), Ortaçağda "Charlemagne'ın kılıcı" (XI. -XIII. yy., Louvre müzesi) ya da “Roland' ın kılıcı†(XIII. yy., Madrid'deki Armeria müzesi) denilen kılıçlar ya da Toton tarikatı büyük üstadının kılıcı (XIII. yy., Leningrad) benzer biçimde şatafatlı kılıçlar ilgi görmüş oldu. XV. yy.'da metalde kusursuzluk arayışı, görkemli zırhlar yapılmasına yol açtı. Bu tür zırhların yapımı, XVI. ve XVII. yy.'larda da sürdürüldü (Viyana ve Madrid'deki Armeria müzeleri: Louis XIII, Louis XIV, ispanya kralı Felipe III ve Christian ll'nin zırhları). Tours, Milano (Missaglialar) ve Augsburg atölyelerinde, mücevher benzer biçimde işlenmiş kılıçlar ve hançerler yapılmış oldu: Gonzaga ailesinden Francesco'nun (Louvre), Borgia ailesinden Cesare'nin (hususi kol.) kılıçları, Henri II ve Charles IX'un alçaktebartmalı kalkanları, Kari V'in değirmi kalkanı (Madrid'deki Armeria müzesi), Negroliler tarafınca meydana getirilen usta işi miğferler. Sonrasında sanat kıymeti olan tabanca imalinde, istisnalar bir yana bırakılırsa, kılıçtan başka bir şey yapılmadı (Biennais'nin yapmış olduğu Napolöon'un kılıcı, Bapst'ın elmaslar oturttuğu Charles X'un kılıcı ve günümüzde akademi üyelerinin kılıçları benzer biçimde).
İran sanatında da altın, gümüş, kristal, lacivert taşı ve turkuvazlarla süslenen birçok hançere rastlanır. Japonlar da hançer ve kılıç mahfazalarını, zarif kuyumculuk teknikleriyle süslemişlerdir.
Türk silahları formlarının ve üstün niteliklerinin yanı sıra oyma, ajur, telkâri, kakma ve savat tekniklerindeki süslemeleriyle dikkati çekerler. Kılıçların kabza, balçak, taban ve kınları rumiler, lale, yaprak, kıvrıkdallar, kıymetli taşlar, padişah tuğraları ve yazılarla bezenmiştir. Kabzaları çoğu zaman fildişinden olan yatağanlann kınları ve tabanları gümüş kakmalıdır. Türk metal işçiliğinin başarı göstermiş örnekleri içinde belirtilebilecek miğferlerin hususi törenlerde giyilen, kıymetli taşlar ve yazılarla süslü, ince işlemeli olanları vardır. Baltalar ve değişik formlardaki alemler ajur tekniğinde kıvrıkdallar, yaprak ve yazı motifleriyle bezenmiştir. Çeşitli tekniklerde süslenmiş demir, çelik ve tombaklı kalkanların yanı sıra, ipek iplikle işlenmiş, altın yaldızlı, varlıklı motifli hasır ve deriden yapılmış merasim kalkanları vardır. Altın, gümüş, fildişi, sedef ve mercan kakmalı tüfekler ve tabancalar da türk süsleme sanatının seçkin örnekleridir.
Kaynak: Büyük Larousse
Tabanca Teknolojisi
Son Samuray oyununun tabanca şifresi nedir?
Tabanca Resimleri
YORUMLAR