Sorguç -cu TDK, Türk Dil Kurumu isim Bazı kuşların tepelerinde bulunan uzunca tüy, tuğ: "Sokak fenerleri önünden geçtikçe b...
Sorguç -cu
TDK, Türk Dil Kurumu
isim
Bazı kuşların tepelerinde bulunan uzunca tüy, tuğ:
TDK, Türk Dil Kurumu
Bazı kuşların tepelerinde bulunan uzunca tüy, tuğ:
"Sokak fenerleri önünden geçtikçe bu camların üstünde ışıktan saçaklar ve sorguçlar belirip kayboluyordu."- R. N. Güntekin.
Rüyada Sorguç Görmek
SORGUÇ a. (fars. ser ve küc, koyun başı, ser-kuctan).
1. Bazı kuşların tepesinde bulunan ve bedendeki öteki tüylerden açıkça değişik olan tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
2. Bazı güvercinlerde, ensede çıkarak virgül şeklinde kıvrılıp başın üstünde sonlanmış ufak tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
3. Süs olarak kullanılan tüy demeti.
*Bot. Bileşikgillerden bazı bitkilerin meyvelerinde bulunan tüy demeti
*Denizbil. Bulanık su sorgucu, bir ırmağın ağzında sığ sular ya da alçalma sebebiyle boşalan bulanık suların yayılması. || Magma sorgucu, sıcak bir noktadan çekül doğrultusunda uzaklaşan magma akıntısı.
*Esk. giy. Başlıkların ön tarafına takılan tüy, mücevher vb.'den yapılmış süs. (Bk. ansikl. böl.) || Murassa sorguç kıymetli taşlarla bezenmiş sorguç. || Süpürge sorguç, tüylerden yapılmış, yelpaze biçimli sorguç. (Bk. ansikl. böl.)
*Esk. sil. Sorguç yuvası, hayvanların alın zırhına, ilişkin olduğu kişinin makam ve rütbesini göstermek suretiyle takılan, boru biçiminde parça. (Kimileri renkli tüylerle süslü olan bu bölüme tuğ yuvası da denir.)
*Mim. Bir tonoz binginin ya da küresel binginin içbükey yüzeyi. || Karma sütun başlıklarında, kimi süre yaprakların yerini alan, tüylerden oluşmuş bezeme.
*ANSİKL. Esk. giy. Sorguç, çoğu zaman beyaz ya da siyah balıkçıl tüyü ve kıymetli taşlardan yapılırdı. Kıymetli madenlerin üstü işlenerek ya da mücevherlerle bezenerek yapılanları da vardı, ince ve uzun bir ucu olur, buradan başlığa takılırdı. Selçuklu ve osmanlı hükümdarları, kavuklarına murassa sorguçlar takarlardı. Sorguç, başka İslam vatanlarında de görülen bir süs öğesiydi. OsmanlI devletinde başarı gösteren devlet adamları ve komutanlara, yabancı ülke hükümdarlarına ya da devlet adamlarına sorguç gönderme geleneği de vardı, ilk kez Selim III, Londra' ya elçi olarak gönderilen Agâh Efendi'yle kral George III ile kraliçe ve kızına birer sorguç göndermişti (1793). Sorguç hanım baş süslerinin de önde gelenlerindendi.
*Süpürge sorguç, bu tür sorgucu yeniçeri ağası, kulkethüdası, çorbacı ağaları, katar ağaları denen ocağın büyük rütbelileri ve peykler, alaylarda, hususi günlerde takarlardı.
1. Bazı kuşların tepesinde bulunan ve bedendeki öteki tüylerden açıkça değişik olan tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
2. Bazı güvercinlerde, ensede çıkarak virgül şeklinde kıvrılıp başın üstünde sonlanmış ufak tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
3. Süs olarak kullanılan tüy demeti.
*Bot. Bileşikgillerden bazı bitkilerin meyvelerinde bulunan tüy demeti
*Denizbil. Bulanık su sorgucu, bir ırmağın ağzında sığ sular ya da alçalma sebebiyle boşalan bulanık suların yayılması. || Magma sorgucu, sıcak bir noktadan çekül doğrultusunda uzaklaşan magma akıntısı.
*Esk. giy. Başlıkların ön tarafına takılan tüy, mücevher vb.'den yapılmış süs. (Bk. ansikl. böl.) || Murassa sorguç kıymetli taşlarla bezenmiş sorguç. || Süpürge sorguç, tüylerden yapılmış, yelpaze biçimli sorguç. (Bk. ansikl. böl.)
*Esk. sil. Sorguç yuvası, hayvanların alın zırhına, ilişkin olduğu kişinin makam ve rütbesini göstermek suretiyle takılan, boru biçiminde parça. (Kimileri renkli tüylerle süslü olan bu bölüme tuğ yuvası da denir.)
*Mim. Bir tonoz binginin ya da küresel binginin içbükey yüzeyi. || Karma sütun başlıklarında, kimi süre yaprakların yerini alan, tüylerden oluşmuş bezeme.
*ANSİKL. Esk. giy. Sorguç, çoğu zaman beyaz ya da siyah balıkçıl tüyü ve kıymetli taşlardan yapılırdı. Kıymetli madenlerin üstü işlenerek ya da mücevherlerle bezenerek yapılanları da vardı, ince ve uzun bir ucu olur, buradan başlığa takılırdı. Selçuklu ve osmanlı hükümdarları, kavuklarına murassa sorguçlar takarlardı. Sorguç, başka İslam vatanlarında de görülen bir süs öğesiydi. OsmanlI devletinde başarı gösteren devlet adamları ve komutanlara, yabancı ülke hükümdarlarına ya da devlet adamlarına sorguç gönderme geleneği de vardı, ilk kez Selim III, Londra' ya elçi olarak gönderilen Agâh Efendi'yle kral George III ile kraliçe ve kızına birer sorguç göndermişti (1793). Sorguç hanım baş süslerinin de önde gelenlerindendi.
*Süpürge sorguç, bu tür sorgucu yeniçeri ağası, kulkethüdası, çorbacı ağaları, katar ağaları denen ocağın büyük rütbelileri ve peykler, alaylarda, hususi günlerde takarlardı.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR