Çiçeklerin üreme organı olarak vazife meydana getiren sporlar ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Çiçeksiz bitkile...
Çiçeklerin üreme organı olarak vazife meydana getiren sporlar ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Çiçeksiz bitkilerin üreme organıdır. Tek hücreli hayvanlardan bazılarındaki üreme cisimciğine de «spor» denir.
Çiçeksiz bitkilerin, çiçekli bitkilerde olduğu şeklinde gözle görünen üreme organları yoktur. Bunlar «spor» isminde olan üreme organları ile çoğalırlar. Sporları gerçekleştiren kısımlar çeşitli bitkilerde değişik yerlşrde bulunur. Eğreltiotu, atkuyruğu, kibritotu, karayosunları, mantarlar, suyosunları şeklinde birçok bitikler Sporla ürerler.
Eğreltiotları sporla çoğalan bitkilere en güzel örnek olarak gösterilebilir. Sonbahara doğru eğreltiotu yaprakların alt yüzlerinde kahverengimsi benekler görülür. Bunlara mikroskopla bakılırsa, saplı keseciklerin yığınından meydana geldiği, üstünde de şemsiye şeklinde bir örtü bulunmuş olduğu görülür, «Spor kesesi» denilen bu keseciklerin her birinin içinde binlerce spor bulunur. Sıcaklığın etkisiyle bu kese kurur, büzülerek çatlar, oluşturulan delikten de sporlar toprağa saçılır.
Sporlar kuru bir yere düşmüşlerse, bir süre, kendi yedek besinleriyle sıcaklığa dayanırlar. Nemli bölgelere düşenler ise bölünerek üremeye başlarlar, mercimek büyüklüğünde, tek parçadan meydana gelen bir «önçim» (protal) meydana getirirler. Bu önçimin toprağa bakan yüzünde hem dişi, hem adam hücreleri taşıyan organlar vardır. Bu organların adam hücreleri dişi hücreyi döllendirerek yeni bir eğreltiotunun çıkmasını sağlar.
Ciğerotunun şemsiye şeklinde olan uzantılarının üstünde dişi ve adam spor keseleri bulunur. Mantarlar şapkalarının altında bulunan «lamel»lerin iki tarafındaki saplı sporlarla ürerler. Suyosunlarının çoğalmaları ya sporlarla ya da döllenmiş yumurtayla olur.
YORUMLAR