Tahsis isim (tahsi:si) Arapça ta¬¹³¹ Bir şeyi bir kimseye veya bir yere ayırma. Atasözü, deyim ve birleşik fiiller tahsis et...
Tahsis
isim (tahsi:si) Arapça ta¬¹³¹
Bir şeyi bir kimseye veya bir yere ayırma.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
isim (tahsi:si) Arapça ta¬¹³¹
Bir şeyi bir kimseye veya bir yere ayırma.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- tahsis etmek
TAHSİS a. (ar. buşüş'tan tağşiş),
1. Bir şeyi, bir kimse ya da bir şey için ya da bir yerde kullanmak üzere ayırma: Bu paranın bina tamiratına tahsisi uygun görüldü,
2. Esk. Bir kimseye aylık bağlama.
3. Tahsis etmek, bir şeyi, bir kimseye, bir şeye ayırmak: Size bu odayı tahsis ettiler. || Tahsis edilmek, tahsis olunmak, bir şeyden söz ederken, bir şeye, bir kimseye ayrılmak: Tahsis edilen ödenek bu İş İçin yeterli değildi.
-*Esk. ida. Tahsisi gayri sahih, OsmanlIlar'da devlet hazînesinin, bir bölüm gelirini, hazine giderleri dışındaki bir amaç için ayırması (Genel devlet bütçesi dışında kendi bütçeleri olan [medrese gibi] bağımsız ve özerk kurumlara hâzinenin ödenek ayırması tahsisi gayri sahih'tir. Buna, irşadı gayri sahih de denirdi.) || Tahsisi sahih, hâzinenin, gelirlerinden bir bölümünü, bu gelirlerin sağlanması İçin gerekil giderleri karşılamak amacıyla ayırması. (Tekel'den [İnhisar] sağlanan gelirlerin bir bölümünün sigara fabrikası yapılması için ayrılması tashihi sahih'tir. Burıa, İrşadı sahih de denirdi.)
*Huk. Bir geliri, bir kişi, topluluk ya da kurumun yararına ayırmak; bu kişi, kurum ya da topluluğa vermek. || Bu amaç için ayrılmış fon.
*İda. huk. Kamu tüzel kişiliğine ait bir malı herkesin yararlanmasına açan ya da kamu hizmetine bağlayan idari işlem. (Bk. ansikl. böl.)
*Ikt. üretim etmenlerinin, gelirlerin ya da kredilerin önceden tasarlanan sonuçlar doğrultusunda dağılımı. || Kaynakların tahsisi, var olan ları bir ekonomik girişimin yada bir iktisadi kesimin yararına ayırma.
*Kamu mal. Tahsis yapılamama kuralı. gelirler genel tutarının, giderler genel tutarına bölünmeden, tümüyle tahsis edilmesi gerektiği kuralı. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. ida. huk. Tahsis, kamuya ait bir malı, kamu hizmetinin bir aracı haline getirir ve onu herkesin yararlanmasına açar. B işlem kamu kuruluşlarına si: özel b; malın orta mail ya da hızme:. ... dut nıurıa getirilmesi biçiminde olabileceği gibi, daha önce bir kamu hizmetine ayrılmış malın, başka bir kamu hizmetine aktarılması biçiminde de olabilir. Tahsis kararı, ister özel emlakin kamu emlaki haline getirilmesi biçiminde, ister bir hizmetten başka bir hizmete aktarılması biçiminde olsun, idari bir işlemdir. Tahsis işleminin konusu, malın ya orta malı haline getirilmesi ya da onun kamu hizmetine bağlanmasıdır. Tüm idari işlemlerde olduğu gibi, tahsis işleminde de kamu yararı koşulunun bulunması gerekir Bir arsanın park ya da çocuk bahçesi haline getirilmesi, tahsis işleminin örneği olabilir
*Kamu mal. Gelirlerin özel olarak tahsis edilemezliği kuralı, bütçenin genelliği ilkesinin bir yönüdür. Hiçbir gider öteki gider tere oranla ayrıcalıklı bir durumda olamaz. Belirli bir gelir, herhangi bir giderin tekeline verilerek, bu gidere bir öncelik hakkı verilemez. Türkiye'de bu kuralın istisnaları İktisadi devlet teşekkülleri ile döner sermaye hesaplarıdır Bu kuruluşlar kendi gelirlerini giderlerinde kullanabilirler gelirleri giderlerini aşarsa aradaki fark bütçeye gelir yazılır.
1. Bir şeyi, bir kimse ya da bir şey için ya da bir yerde kullanmak üzere ayırma: Bu paranın bina tamiratına tahsisi uygun görüldü,
2. Esk. Bir kimseye aylık bağlama.
3. Tahsis etmek, bir şeyi, bir kimseye, bir şeye ayırmak: Size bu odayı tahsis ettiler. || Tahsis edilmek, tahsis olunmak, bir şeyden söz ederken, bir şeye, bir kimseye ayrılmak: Tahsis edilen ödenek bu İş İçin yeterli değildi.
-*Esk. ida. Tahsisi gayri sahih, OsmanlIlar'da devlet hazînesinin, bir bölüm gelirini, hazine giderleri dışındaki bir amaç için ayırması (Genel devlet bütçesi dışında kendi bütçeleri olan [medrese gibi] bağımsız ve özerk kurumlara hâzinenin ödenek ayırması tahsisi gayri sahih'tir. Buna, irşadı gayri sahih de denirdi.) || Tahsisi sahih, hâzinenin, gelirlerinden bir bölümünü, bu gelirlerin sağlanması İçin gerekil giderleri karşılamak amacıyla ayırması. (Tekel'den [İnhisar] sağlanan gelirlerin bir bölümünün sigara fabrikası yapılması için ayrılması tashihi sahih'tir. Burıa, İrşadı sahih de denirdi.)
*Huk. Bir geliri, bir kişi, topluluk ya da kurumun yararına ayırmak; bu kişi, kurum ya da topluluğa vermek. || Bu amaç için ayrılmış fon.
*İda. huk. Kamu tüzel kişiliğine ait bir malı herkesin yararlanmasına açan ya da kamu hizmetine bağlayan idari işlem. (Bk. ansikl. böl.)
*Ikt. üretim etmenlerinin, gelirlerin ya da kredilerin önceden tasarlanan sonuçlar doğrultusunda dağılımı. || Kaynakların tahsisi, var olan ları bir ekonomik girişimin yada bir iktisadi kesimin yararına ayırma.
*Kamu mal. Tahsis yapılamama kuralı. gelirler genel tutarının, giderler genel tutarına bölünmeden, tümüyle tahsis edilmesi gerektiği kuralı. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. ida. huk. Tahsis, kamuya ait bir malı, kamu hizmetinin bir aracı haline getirir ve onu herkesin yararlanmasına açar. B işlem kamu kuruluşlarına si: özel b; malın orta mail ya da hızme:. ... dut nıurıa getirilmesi biçiminde olabileceği gibi, daha önce bir kamu hizmetine ayrılmış malın, başka bir kamu hizmetine aktarılması biçiminde de olabilir. Tahsis kararı, ister özel emlakin kamu emlaki haline getirilmesi biçiminde, ister bir hizmetten başka bir hizmete aktarılması biçiminde olsun, idari bir işlemdir. Tahsis işleminin konusu, malın ya orta malı haline getirilmesi ya da onun kamu hizmetine bağlanmasıdır. Tüm idari işlemlerde olduğu gibi, tahsis işleminde de kamu yararı koşulunun bulunması gerekir Bir arsanın park ya da çocuk bahçesi haline getirilmesi, tahsis işleminin örneği olabilir
*Kamu mal. Gelirlerin özel olarak tahsis edilemezliği kuralı, bütçenin genelliği ilkesinin bir yönüdür. Hiçbir gider öteki gider tere oranla ayrıcalıklı bir durumda olamaz. Belirli bir gelir, herhangi bir giderin tekeline verilerek, bu gidere bir öncelik hakkı verilemez. Türkiye'de bu kuralın istisnaları İktisadi devlet teşekkülleri ile döner sermaye hesaplarıdır Bu kuruluşlar kendi gelirlerini giderlerinde kullanabilirler gelirleri giderlerini aşarsa aradaki fark bütçeye gelir yazılır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR