Talamus diensefalonun bir parçası. Koku duyusu hariç, tüm sistemlerden gelen afferent impulslar için bir kapı olarak kabul edilir. ...
Talamus diensefalonun bir parçası. Koku duyusu hariç, tüm sistemlerden gelen afferent impulslar için bir kapı olarak kabul edilir. Ayrıca amaca yönelik bilinçli davranışlardan sorumludur. Vücuda gelen çeşitli uyaranlara bir çeşit filtre görevi yapar. Bu sayede konsantrasyon sağlanabilir. Koku hariç tüm duysal uyaranlar için ara istasyondur. Uyaranları azaltma, güçlendirme, iletmeme fonksiyonu mevcuttur, önemsiz uyaranlar filtrede azaltılırken, önemliler artırılır, bu sayede konsantrasyon mümkün olmaktadır. Serebral korteks ile duysal sistemin kontrolünde de rol alır. Ayrıca bazal gangliyonlardan ve serebellumdan gelen uyaranları motor kortekse gönderir, bu yolla istemli hareket düzenlenmesinde önemli rol oynar.
Vikipedi
TALAMUS a. (lat. thalamus; yun. thala- mos, gerdek yatağı, birleşme). Nörol. Beyin yarımkürelerinin derinliğinde, üçüncü karıncığın iki tarafında, üstte kuyruklu çekirdek, altta hipotalamus, yanlarda iç kapsül olmak üzere bunların arasında bulunan sinirsel bozmadde oluşumu. (Bk. ansikl. böl.)
*Nöroanat. Talamus-çizgili cisim toplardamarı, talamusu kuyruklu çekirdekten ayıran oluğun içinden geçerek talamusun üst kısmında dolaşan toplardamar. (Bölme toplardamarı ile birleşerek beyin iç toplardamarını meydana getirir.) || Talamus delikli kemik damar demeti, başa giden büyük atardamarın son kısmından çıkan ve arka kalbursu bölgenin deliklerinden geçip talamusa yönelen küçük atardamar demeti.
*Nörol. Talamus sendromu, değişik yerlerde şiddetli ağrılar, yüzeysel ve derin duyularda bozukluklar, gelip geçici felçler ve görme bozuklukları ile belirgin hastalık. (Döjerine ve Roussy tarafından tanımlanmıştır.)
*ANSİKL. Nörol. Talamus, iki taraflı ve bakışımlı, oval bir oluşumdur, iç yüzü beyindeki üçüncü karıncığın yan çeperim oluşturur. Dış yüzü kuyruklu çekirdek ve onu mercimeksi çekirdekten ayıran iç kapsül ile ilişki halindedir. Arka kısmında pulvinar denen bir şişkinlik ve dördüz cisimlerle ilişkili, biri iç, biri dış olmak üzere iki küçük tümsek bulunur (dizsi cisimler).
Talamusun her bir bölümünün kendine özgü işlevi ve bağlantıları vardır. Bu işlev ve bağlantılar şöyle açıklanabilir:
1. ön çekirdek, mememsi cisimler ile bağlantılıdır ve bağlantısı singulum kodeksine dek uzanır; Papez devresinin bir parçası olarak bellekte rol oynar;
2. alt çekirdekler, ikiye ayrılır:
a) ön ve yan alt çekirdekler, beyincik ve çizgili cisimle bağlantılıdır ve bağlantısı beyin kodeksindeki hareket merkezlerine dek uzanır; bu çekirdekler devingenliği denetlemede rol oynar;
b) arka alt çekirdek duyum yollarının bağlantı ve aktarma yeridir (lemniskus demeti, omurilik-talamus demeti). Vücudun her bölümünün bu çekirdekte özel bir yansıma yeri vardır, bağlantısı yankafa korteksindeki duyu merkezine dek uzanır ve böylece duyumun beyin kodeksine iletilmesini sağlar;
3. üst çekirdekler, limbik beyinle, alın lobuyla ve uyardıkları birleştirici alanlarla bağlantılıdırlar; bunlardaki lezyonlar alın kodeksinin kullanılmasını engeller;
4. lamınalar arası çekirdekler, ağsı maddeyle, omurilik-talamus yoluyla omuriliğe, ayrıca beyinciğe ve locus niger'e bağlıdır; bağlantısı yaygın olarak beyin korteksine ve çizgili cisme dek uzanır. Bu çekirdekler devimsel ve duysal sinirlerin denetiminde, beyin kodeksinin uyanık tutulmasında görev alırlar;
5. arka çekirdekler, bunların bir kısmı (dış dizsi cisim) görsel bilgileri, bir kısmı (iç diz- sı cisim) işitsel bilgileri, beyin kodeksindeki görme ve işitme ile ilgili bölümlere iletirler, bir kısmı ise (pulvinar) birleştirici yan kafa kodeksi alanları ve görsel kodeks alanları ile bağlantılıdır.
Talamusun tümü, talamustan çıkan ve beyin kodeksine doğru giden mesajları süzmeye yarayan ağsı bir çekirdekle çevrilidir. Bu bakımdan talamus odaksal bir yansıması olan bazı çekirdekleri ile özgül bir biçimde ve laminalar arası çekirdekler ile de dağınık yaygın bir beyin kabuğu uyarıcısı sayılabilir. Talamus lezyonları talamus sendromunun odaya çıkmasına neden olur.
*Nöroanat. Talamus-çizgili cisim toplardamarı, talamusu kuyruklu çekirdekten ayıran oluğun içinden geçerek talamusun üst kısmında dolaşan toplardamar. (Bölme toplardamarı ile birleşerek beyin iç toplardamarını meydana getirir.) || Talamus delikli kemik damar demeti, başa giden büyük atardamarın son kısmından çıkan ve arka kalbursu bölgenin deliklerinden geçip talamusa yönelen küçük atardamar demeti.
*Nörol. Talamus sendromu, değişik yerlerde şiddetli ağrılar, yüzeysel ve derin duyularda bozukluklar, gelip geçici felçler ve görme bozuklukları ile belirgin hastalık. (Döjerine ve Roussy tarafından tanımlanmıştır.)
*ANSİKL. Nörol. Talamus, iki taraflı ve bakışımlı, oval bir oluşumdur, iç yüzü beyindeki üçüncü karıncığın yan çeperim oluşturur. Dış yüzü kuyruklu çekirdek ve onu mercimeksi çekirdekten ayıran iç kapsül ile ilişki halindedir. Arka kısmında pulvinar denen bir şişkinlik ve dördüz cisimlerle ilişkili, biri iç, biri dış olmak üzere iki küçük tümsek bulunur (dizsi cisimler).
Talamusun her bir bölümünün kendine özgü işlevi ve bağlantıları vardır. Bu işlev ve bağlantılar şöyle açıklanabilir:
1. ön çekirdek, mememsi cisimler ile bağlantılıdır ve bağlantısı singulum kodeksine dek uzanır; Papez devresinin bir parçası olarak bellekte rol oynar;
2. alt çekirdekler, ikiye ayrılır:
a) ön ve yan alt çekirdekler, beyincik ve çizgili cisimle bağlantılıdır ve bağlantısı beyin kodeksindeki hareket merkezlerine dek uzanır; bu çekirdekler devingenliği denetlemede rol oynar;
b) arka alt çekirdek duyum yollarının bağlantı ve aktarma yeridir (lemniskus demeti, omurilik-talamus demeti). Vücudun her bölümünün bu çekirdekte özel bir yansıma yeri vardır, bağlantısı yankafa korteksindeki duyu merkezine dek uzanır ve böylece duyumun beyin kodeksine iletilmesini sağlar;
3. üst çekirdekler, limbik beyinle, alın lobuyla ve uyardıkları birleştirici alanlarla bağlantılıdırlar; bunlardaki lezyonlar alın kodeksinin kullanılmasını engeller;
4. lamınalar arası çekirdekler, ağsı maddeyle, omurilik-talamus yoluyla omuriliğe, ayrıca beyinciğe ve locus niger'e bağlıdır; bağlantısı yaygın olarak beyin korteksine ve çizgili cisme dek uzanır. Bu çekirdekler devimsel ve duysal sinirlerin denetiminde, beyin kodeksinin uyanık tutulmasında görev alırlar;
5. arka çekirdekler, bunların bir kısmı (dış dizsi cisim) görsel bilgileri, bir kısmı (iç diz- sı cisim) işitsel bilgileri, beyin kodeksindeki görme ve işitme ile ilgili bölümlere iletirler, bir kısmı ise (pulvinar) birleştirici yan kafa kodeksi alanları ve görsel kodeks alanları ile bağlantılıdır.
Talamusun tümü, talamustan çıkan ve beyin kodeksine doğru giden mesajları süzmeye yarayan ağsı bir çekirdekle çevrilidir. Bu bakımdan talamus odaksal bir yansıması olan bazı çekirdekleri ile özgül bir biçimde ve laminalar arası çekirdekler ile de dağınık yaygın bir beyin kabuğu uyarıcısı sayılabilir. Talamus lezyonları talamus sendromunun odaya çıkmasına neden olur.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR