TAMALGI a. Fels. 1. Leibniz'de, bütün monatların sahip oldukları basit olgunun tersine, ruhlara özgü yetenek. (Bk. ansikl. böl....
TAMALGI a. Fels.
1. Leibniz'de, bütün monatların sahip oldukları basit olgunun tersine, ruhlara özgü yetenek. (Bk. ansikl. böl.)
2. Kant'ta, olanaklı bütün tasarımların yöneldikleri bilinç gerçeği. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Fels. Leibniz'e göre, "dış nesneleri simgeleyen monadın iç durumu olan algı ve hiçbir zaman ne bütün ruhlara, ne de her zaman aynı ruha verilen bu iç durumun bilinci ya da düşünümlü bilgisi olan tamalgı arasında bir ayrım yapmak gerekir'' (Principes de la nature et de la grâce [Doğanın ve inayetin ilkeleri], 4.)
Kant'a göre, "sezginin her değişkeninin, bu değişkenin görüldüğü aynı öznedeki düşünüyorum ile zorunlu bir ilişkisi vardır. Ancak bu tasarım bir kendiliğindenlik edimidir, yani duyarlığa ilişkin bir tasarım olarak kabul edilemez. Deneysel algıdan ayırmak için ben bu tasarıma salt önalgı (reine Apperception) ya da temel önalgı diyorum; çünkü bu tasarım, "düşünüyorum" tasarımını ortaya koyarken, bütün öteki tasarımlarla birlikte bulunabilmesi gereken ve her bilinçte tek ve özdeş olarak, başka hiçbir tasarımla birlikte bulunamayan o kendinin bilincidir" (Salt aklın eleştirisi [Kritik der reinen Vernunft], 1, 1, 1.)
1. Leibniz'de, bütün monatların sahip oldukları basit olgunun tersine, ruhlara özgü yetenek. (Bk. ansikl. böl.)
2. Kant'ta, olanaklı bütün tasarımların yöneldikleri bilinç gerçeği. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Fels. Leibniz'e göre, "dış nesneleri simgeleyen monadın iç durumu olan algı ve hiçbir zaman ne bütün ruhlara, ne de her zaman aynı ruha verilen bu iç durumun bilinci ya da düşünümlü bilgisi olan tamalgı arasında bir ayrım yapmak gerekir'' (Principes de la nature et de la grâce [Doğanın ve inayetin ilkeleri], 4.)
Kant'a göre, "sezginin her değişkeninin, bu değişkenin görüldüğü aynı öznedeki düşünüyorum ile zorunlu bir ilişkisi vardır. Ancak bu tasarım bir kendiliğindenlik edimidir, yani duyarlığa ilişkin bir tasarım olarak kabul edilemez. Deneysel algıdan ayırmak için ben bu tasarıma salt önalgı (reine Apperception) ya da temel önalgı diyorum; çünkü bu tasarım, "düşünüyorum" tasarımını ortaya koyarken, bütün öteki tasarımlarla birlikte bulunabilmesi gereken ve her bilinçte tek ve özdeş olarak, başka hiçbir tasarımla birlikte bulunamayan o kendinin bilincidir" (Salt aklın eleştirisi [Kritik der reinen Vernunft], 1, 1, 1.)
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR