Osmanlı Devletinde on dokuzuncu yüzyılda Tanzimat Fermanıyla başlamış olan Garp’ya yönelişe paralel olarak Garp edebiyatının örnek alındığı ...
Osmanlı Devletinde on dokuzuncu yüzyılda Tanzimat Fermanıyla başlamış olan Garp’ya yönelişe paralel olarak Garp edebiyatının örnek alındığı yeni edebiyata verilen isim.
Divan Edebiyatı geleneği, Tanzimat’la beraber yavaş yavaş gerileme eğilimine girmiştir. Tanzimat Edebiyatı, Tanzimat’ın ilânından ortalama 20 yıl sonrasında, 1860’ta, Şinasi’nin Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkarmasıyla başlar ve 1895’e kadar sürer. Gösterim evlerinin gelişmesi, gazeteciliğin Garp’dan geniş seviyede esinlenmesi, kuvvetli edebiyatçıların yetişmesi, etkili bir okur kitlesi ve kamuoyu yaratır. Bu akımın yazarları halkın kavrayabileceği yalın bir üslupla yazmayı savunmuşlar ama bu fikirlerini tam olarak yaşama geçirememişlerdir.
Şinasi’nin Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkarmasıyla başlar ve 1895’e kadar sürer
Tanzimat’tan sonrasında orta derslik oluşur; bu orta derslik, kendi edebiyatını yaratır; yeni bir edebiyat ortaya çıkar. Dil, geriye kalan Divan Edebiyatı dili değildir, orta tabakanın günlük konuşmasına çok yakın olan dilidir. Tanzimat’tan sonrasında yazı, hatıra, eleştiri, öykü, roman ve tiyatro benzer biçimde türler edebiyata girer ve büyük bir ilerleme gösterir. Nesrin gelişmesinde gazeteciliğin büyük görevi vardır. Fakat şiirde eski dil egemenliğini sürdürmüştür.
Tanzimat’tan sonrasında orta derslik oluşur
Tanzimat edebiyatı şairleri yeniliği
dilde değildir de özde gerçekleştirmiştir. Bu akımın yazarları, Montesquieu, Rousseau, Voltaire benzer biçimde devrimci Fransız yazarların tesirinde kalmış olarak yazılarında vatan, özgürlük, hak, eşitlik benzer biçimde kavramları sıkça kullandılar. Toplumun bozuk yanlarını göstererek, bunların düzeltilmesinde sanatın işlevini vurguladılar. Tanzimat Edebiyatı ile; topluma yeni bir duyuş, düşünüş ve anlatış seçimi, yeni bir dünya ve insan anlayışı geldi. Avrupa düşünüş sistemi, Tanzimat’la ülkeye yayılmaya başladı. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Ahmet Mithat, Recaizade Ekrem, Abdülhak Hamit, Samî Paşazade Sezai bu devrin en mühim yazar, ozan ve düşünürlerindendir.
dilde değildir de özde gerçekleştirmiştir
YORUMLAR