tarama isim 1 . Taramak işi. 2 . Balık yumurtası ile meydana getirilen bir tür meze: "Tuzlu bademler, fıstıklar, fındıkla...
tarama
isim
1 . Taramak işi.
2 . Balık yumurtası ile meydana getirilen bir tür meze:
çimleniyorum."- B. Felek.
3 . ödat Gölgeleri yol yol ve çizgi çizgi olan (fotoğraf, harita).
TARAMA a.
1. Taramak eylemi.
2. Bir haritada, bir şemada, bir resimde vb belirgin bölgeleri göstermek amacıyla meydana getirilen paralel çizgileme işlemi: Tarama yapmak.
*Ask. denize. Mayın tarama, deniz dibi mayınlarının yerlerini saptamak ve imha ®tmek eylemi. (Bk. ansikl. böl.) || Mayın tarama gemisi, bir sonar yardımıyla dip mayınlarının yerlerini saptamada kullanılan aicıyı gemisi. (Bk. ansikl. böl.) || Mayın ara- ma-tarama gemisi, deniz dibi mayınlarını aramada ve imha etmede kullanılan, hususi olarak donatılmış vapur. (Bk. ansikl. böl.) || Destek mayın arama-tarama gemisi, harp zamanında mayın arama-tarama gemisi olarak kullanılan balıkçı gemisi.
*Grav. Tarama bıçağı, lif yönlü ağaç üstüne çalışan gravürcülerin kullandığı, “yivli çapla†ismi da verilen, bir ucunda 2, 3 ya da 4 ağzı bulunan, bir defada ağız sayısı kadar koşut tarama elde etmeyi elde eden bir çapla ya da oyma kaleminin yaygın ismi.
*Harita Haritalarda engebeliği vurgulamak için kullanılan ve en büyük eğim ışığında çizilen çizgi. (Bk. ansikl. böl.)
*Kürkç. ve Deria Derilerin dövülmesinden sonrasında meydana getirilen işlem.
*Mad. oa Dar kesitli olan ya da arazi basıncının etkisiyle daralan galerileri genişletmeye dayanan işlem. (Tazyik etkisiyle kabaran galeri tabanının kazılmasına taban kaldırma, galeri tavanını kazarak yükseltme işlemineyse tavan kaldırma denir.) || Taban taraması, kabarma sonucu daralan galeri kesitini genişletmek için meydana getirilen taban kazısı. || Tavan taraması, bir galerinin tavanını kazarak kesitini genişletme.
*Petr. san. Bir kuyuyu taramak işlemi. || Tarama matkabı, bir kuyunun çeperlerini düzgünleştirme ya da genişletmede kullanılan, kesici bıçaklarla donatılmış ekip.
*Res. ve Grav. Hacimleri, gölgeleri ifade edebilmek ya da bir grafik yapıtına az çok loş bir hava verebilmek için meydana getirilen sık aralıklı koşut çizgiler bütünü.
*Ruhbil. Gözle tarama, görsel alan bölgelerinin tümünü sırayla kör nokta üstünden geçirtmeye yönelik göz hareketlerini içeren tarama davranışı. (İ. R. Pavlov'un görüşü etrafında tarama terimi onun yönelme-araştırma tepkisi söylediği şeye bağlıydı.)
*Sağl. kor. Topluma özgü bir takım hastalık emarelerini ya da biyolojik anomalileri sistematik bir şekilde araştırma.
*Sil. Atış doğrultusunun ya da bir hedefin her iki yanında yer edinen bir arazi parçasını tertipli olarak dövmede kullanılan makineli tüfek ya da top atışı yöntemi. (Tarama, tek bir nişan ayarında, topun, yatay atış alanı içinde yerini değiştirmeyle gerçekleştirilir. Dövülen bölgenin genişliği, göz önüne alınan mesafedeki dağılma dörtgeninin genişliğine bağlıdır.)
*Tek. res. Bir kesitte kesiti alınmış kısımları vurgulamak için kullanılan, çoğu zaman eğik, koşut ve eşaralıklı çizgilerden her birisi. (Planların okunmasını kolaylaştırmak için, türlü parçalara ilişkin taramalar, değişik yönlerde çizilir; çizgilerin yönü ve şekli, sözkonusu parçayı oluşturan malzemenin yapısını gösterir.) || Tarama cetveli, bir teknik fotoğraf üstüne, düzgün taramalar çizmeye olanak veren cetvel.
*Tekst. Tekstil elyafını temizlemek ve birbirine koşut hale getirmek işlemi. (Bk. ansikl. böl.) || Keten ya da keneviri taramak eylemi. (Eİle meydana gelen bu işlem, sıyırma makinelerinin benimsenmesinden bu yana uygulanmamaktadır.) || Tarama kısımı, tarama işleminin gerçekleştirildiği yer. || Tarama makinesi, tekstil maddelerini tarama işleminde kullanılan makine (Bk. ansikl. böl.) || Yün tarama, şeride düzgünlük ve dayanıklılık kazandırmak için, yün elyafını düzeltmeye ve koşut hale getirmeye dayanan işlem. (Bu işlem yün tarama sanayisinde, şeritler tarak makinesinden çıktıktan ya da keçeleştirme işleminden geçirildikten sonrasında uygulanır.) || Yün tarama makinesi, yün tarama işleminin gerçekleştirildiği makine. (Bk. ansikl. böl.)
*Telekom. ve TV. Tv ya da telekopiyle iletilecek bir görüntünün çözümlenmesi ya da aynı yolla alınan bir görüntünün bireşimi esnasında, görüntüyü çözümlemek amacıyla görüntü üstüne gönderilen ya da görüntünün tekrardan oluşturulması için bir ekran üstüne düşürülen ışık ya da elektron demetinin çarpma noktasının yer değiştirmesi. (Bk. ansikl. böl.)
*Fiyat. Tarama ışığı, sahne üstünde hareket eden oyuncuyu ya da oyuncuları izleyen normalden daha güçlü ışık. (Takip ışığı da denir.)
* sıf. Yol yol çizgilerle taranarak gölge verilen: Tarama fotoğraf, harita.
*Grav. Tarama gravür, ÇUKURBASKI GRAVüR'ün eşanlamlısı. (Karşt. YüKSEK- BASKİ) || Bu yöntemlerden biriyle elde edilmiş baskı kalıbı. || Tarama gravür basmak, tarama gravür tekniğiyle kazınmış planşlardan provalar çekmek.
*Süslem. sant. Tarama ebru - GEIJGİT EBRUSU.
*ANSİKL. Ask. denize. Birinci Dünya savaşı esnasında deniz mayınlarını tarama, 1915'te amiral Ronarc'h tarafınca geliştirilmiş bir tarağı çeken mayın arama-tarama gemilerime yapılıyordu. Tarak, mayınların şamandıra halatlarını kesmeye yarayan makaslarla donatılmış çelik bir römorktan oluşuyordu; böylelikle, halatları kesilen mayınlar yüzeye geliyor ve burada tüfek ya da topla imha ediliyordu. Bu yöntem, İkinci Dünya savaşı esnasında kullanılan, dibe döşenmiş manyetik ve akustik mayınlara karşı etkisiz olduğundan, mayın arama-tarama gemileri, bu mayınları patlatarak imha eden aygıtlarla donatıldı. Patlatma işlemi, ya ağaç bir vapur tarafınca çekilen bir elektrik devresinin oluşturduğu manyetik bir alan vesilesiyle (manyetik mayınlar için) ya da mayın arama-tarama gemisinin kafa tarafına mayınları uzaktan patlatmayı elde eden bir gürültü üreteci yerleştirerek (akustik mayınlar için) gerçekleştiri liyordu. Günümüzde, bu işlem için hususi bir sonar kullanılır. Bu sistem, mayın arama -tarama gemilerince değildir, mayın avlama etrafında mayın tarama gemileri tarafınca kullanılmaya başladı
* Mayın tarama gemisi. Bu gemide klasik tarama aygıtlarının hiçbiri bulunmaz. Kıyı bölgelerinde kullanılan mayın tarama gemisinin görevi, çok gelişmiş bir sonar yardımıyla 60 m derinliğe kadar etkili olan dip mayınlarını sağlamak, yerlerini saptamaktır. Bir süre sonra mayınlar, ya mayın imha edici kurbağaadamların yerleştirdiği patlayıcılarla ya da özitimli balık denilen, patlayıcı yüklü uzaktan kumandalı bir deniz dibi taşıtı tarafınca imha edilir. Hiçbir manyetik tesir içermeyen (ağaç tekne, plastik kullanılması) mayın tarama gemileri, avlama işlemi için, 7 deniz millik bir hız elde eden elektrikli bir motorun döndürdüğü bağımsız pervaneli iki etken dümenden oluşan hususi bir itme sistemiyle donatılmıştır. Tam yolda, klasik Diesel motoru bu gemilere 15 deniz millik bir hız sağlar. Tripartite denilen ve Fransa, Belçika ve Hollanda tarafınca inşa edilen yeni bir mayın tarama gemisi, bir harp gemisinin geliştirilmesi amacıyla Avrupa'nın giriştiği ilk işbirliğidir.
* Mayın arama-tarama gemisi. Mayın arama-tarama gemileri, her şeyden ilkin, iki dünya savaşı esnasında, şamandıralı mayınları taramada ve denizaltılar ile uçaklara karşı kullanılmış minik gemiler di. Bu tür şeyler, minik derinliklerde çalışan, 120 t'luk "kıyı mayın arama-tarama gemileri†ve açık denizde kullanılan 1 000 t'luk "okyanus mayın arama-tarama gemileri†olarak ikiye ayrılıyordu. Manyetik, sonrasında akustik ve etkili mayınların ortaya çıkışıyla bu gemilerin yerini mayıo tarama gemileri aldı.
*Haritc. Taramaların aralığı arazinin eğimiyle ters orantılıdır ve ilke olarak, ardışık iki eşyükselti eğrisi arasındaki uzaklığın dörtte herhangi birine eşittir. Bu kurala uyularak çi- zimciler için modeller oluşturulur. Ğünü- müzde bu çizim tekniği bırakılmıştır, bundan böyle gölgelemeyle belirginleştirilmiş eğrilerden yararlanılmaktadır.
*Tekst. Demetler halinde bir araya getirilmiş karma maddeleri (keten ve kenevir) işlemede, tarama, maddeyi daha ince ve daha benzeşik hale getirmek için lifleri uzunlamasına kesme işlemiyle beraber gerçekleştirilir. Tüm durumlarda, tarama esnasında yabancı maddelerden başka kısa lifler de temizlenir. (Tarama işlemi esnasında elde edilmiş kısa yün ya da pamuk liflerine "kemling", kısa keten liflerine de "keten artığı" denir).
* Tarama makinesi. Philippe de Girard tarafınca buluş edilen keten tarama makinesi, birbirine bakılırsa ters yönde dönen ve aralarında belli başlı bir boşluk bulunan, iğneli iki döner tabladan oluşur. Sıyrılmış ve taranmaya hazır hale gelmiş keten, bir pres oluşturan iki metal plaka arasına, ortalarından tutturulmuş demetler halinde yerleştirilir. Pres, iğnelerle donatılmış iki döner tablanın içinde yavaş yavaş aşağı iner, sonrasında yine yukarı çıkar. Böylelikle ilk tarama işlemi gerçekleştirilir, bu durumu aynı koşullarda meydana getirilen başka tarama işlemleri izler, iğneler gitgide inceldiğinden, makinede, tarama sayısı kadar pres bulunması gerekir; istek edilen tarama derecesine bakılırsa aynı işlemler on-on attı kez yinelenir.
Yün ve pamuk için, Josuö Heilmann'ın tarama makinesinden türeterek buluş etmiş olduğu bölümlü tarama makinesi kullanılır. Bu makine, bir pens içinde hareketsiz hale getirilmiş belirgin uzunluktaki bir tekstil maddesi tülbentini besler. Yüzeyinin bir kısımı iğnelerle donatılmış döner bir silindir, pens tarafınca tutulmamış yabancı maddeleri ve çok kısa lifleri temizleyerek bu maddeyi tarar. Bir süre sonra, koparma organları, taranmış maddeyi, makinenin çıkışında sürekli bir şerit şekline getirmek için yakalar. Koparma esnasında, "son tarak" denilen, dişlerle donatılmış metal bir lama, döner silindirin iğnelerinin değmediği lifleri taramak için maddeye girer. Bununla birlikte, çoğu zaman uzun yün elyafını işlemede kullanılan yuvarlak tarama makineleri de vardır.
*Yün tarama makinesi. Bu makine, üstüne yün şerit bobinlerinin yerleştirildiği bir avadanlık, bir çift besleme silindiri ve bir çift çekim silindirinden oluşur. Bu 2 çift organ içinde ya ince iğneler taşıyan düz baretler ya da iğnelerle donatılmış silindirler vardır. Her iki durumda da, besleme silindirleri ile çekim silindirleri içinde çekme işleminden geçirilmiş şeritlere batan iğneler, yün elyafını tutarak ve yönlendirerek birbirlerinden ayırır.
*Telekom. ve TV. Tarama ardışık satırlar halinde yapılabileceği şeklinde devamlı de olabilir. Televizyonda, tarama işlemi yukarıdan aşağıya sıralanan ardışık satırlar üstünde soldan sağa doğru gerçekleştirilir. Satır taraması ya da yatay tarama satırlarla aynı doğrultuda ve tek tek tüm satırlar taranacak şekilde meydana getirilen gel git hareketidir Örü taraması ya da düşey tarama ise satırlara dik olarak, tek tek tüm örüler taranacak şekilde meydana gelen ve noktanın görüntü taramasının başlangıcına dönmesini elde eden gel git hareketidir. Görüntünün bütününün taranması, görüntünün retinada kalma süresinin altında bir süre olan 1/25 saniyede (ABD' de 1/30 saniye) tamamlanır; ama kırpışmayı azaltmak amacıyla görüntü, birer satır atlayarak 1/50'şer saniyede taranan iki yarı görüntüye bölünür. Görüntü başına toplam satır sayısı en fazlaca uyulan internasyonal standartlarda 625, ABD'de ise 525 olarak belirlenmiştir.
Telekopiyle iletimde tarama düz levhalı aygıtlarda ardışık satırlar halinde, silindirli aygıtlarda ise spiral şeklinde gerçekleştirilir. Bu aygıtlarda görüntünün bütünüyle taranması için 1/4 dakika ile 6 dakika içinde farklılık gösteren bir süre gerekebilir. Endüstri kendi alanında kullanılan televizyonlarda devamlı spiral tarama yöntemi de uygu- televizyonda teremi ilkesi
lanır. Alıcıda görüntüyü tekrardan oluştıirmayı elde eden işlem, çözümlemeyle eşzamanınmış olarak meydana gelen bireşimden oluşur.
1. Taramak eylemi.
2. Bir haritada, bir şemada, bir resimde vb belirgin bölgeleri göstermek amacıyla meydana getirilen paralel çizgileme işlemi: Tarama yapmak.
*Ask. denize. Mayın tarama, deniz dibi mayınlarının yerlerini saptamak ve imha ®tmek eylemi. (Bk. ansikl. böl.) || Mayın tarama gemisi, bir sonar yardımıyla dip mayınlarının yerlerini saptamada kullanılan aicıyı gemisi. (Bk. ansikl. böl.) || Mayın ara- ma-tarama gemisi, deniz dibi mayınlarını aramada ve imha etmede kullanılan, hususi olarak donatılmış vapur. (Bk. ansikl. böl.) || Destek mayın arama-tarama gemisi, harp zamanında mayın arama-tarama gemisi olarak kullanılan balıkçı gemisi.
*Grav. Tarama bıçağı, lif yönlü ağaç üstüne çalışan gravürcülerin kullandığı, “yivli çapla†ismi da verilen, bir ucunda 2, 3 ya da 4 ağzı bulunan, bir defada ağız sayısı kadar koşut tarama elde etmeyi elde eden bir çapla ya da oyma kaleminin yaygın ismi.
*Harita Haritalarda engebeliği vurgulamak için kullanılan ve en büyük eğim ışığında çizilen çizgi. (Bk. ansikl. böl.)
*Kürkç. ve Deria Derilerin dövülmesinden sonrasında meydana getirilen işlem.
*Mad. oa Dar kesitli olan ya da arazi basıncının etkisiyle daralan galerileri genişletmeye dayanan işlem. (Tazyik etkisiyle kabaran galeri tabanının kazılmasına taban kaldırma, galeri tavanını kazarak yükseltme işlemineyse tavan kaldırma denir.) || Taban taraması, kabarma sonucu daralan galeri kesitini genişletmek için meydana getirilen taban kazısı. || Tavan taraması, bir galerinin tavanını kazarak kesitini genişletme.
*Petr. san. Bir kuyuyu taramak işlemi. || Tarama matkabı, bir kuyunun çeperlerini düzgünleştirme ya da genişletmede kullanılan, kesici bıçaklarla donatılmış ekip.
*Res. ve Grav. Hacimleri, gölgeleri ifade edebilmek ya da bir grafik yapıtına az çok loş bir hava verebilmek için meydana getirilen sık aralıklı koşut çizgiler bütünü.
*Ruhbil. Gözle tarama, görsel alan bölgelerinin tümünü sırayla kör nokta üstünden geçirtmeye yönelik göz hareketlerini içeren tarama davranışı. (İ. R. Pavlov'un görüşü etrafında tarama terimi onun yönelme-araştırma tepkisi söylediği şeye bağlıydı.)
*Sağl. kor. Topluma özgü bir takım hastalık emarelerini ya da biyolojik anomalileri sistematik bir şekilde araştırma.
*Sil. Atış doğrultusunun ya da bir hedefin her iki yanında yer edinen bir arazi parçasını tertipli olarak dövmede kullanılan makineli tüfek ya da top atışı yöntemi. (Tarama, tek bir nişan ayarında, topun, yatay atış alanı içinde yerini değiştirmeyle gerçekleştirilir. Dövülen bölgenin genişliği, göz önüne alınan mesafedeki dağılma dörtgeninin genişliğine bağlıdır.)
*Tek. res. Bir kesitte kesiti alınmış kısımları vurgulamak için kullanılan, çoğu zaman eğik, koşut ve eşaralıklı çizgilerden her birisi. (Planların okunmasını kolaylaştırmak için, türlü parçalara ilişkin taramalar, değişik yönlerde çizilir; çizgilerin yönü ve şekli, sözkonusu parçayı oluşturan malzemenin yapısını gösterir.) || Tarama cetveli, bir teknik fotoğraf üstüne, düzgün taramalar çizmeye olanak veren cetvel.
*Tekst. Tekstil elyafını temizlemek ve birbirine koşut hale getirmek işlemi. (Bk. ansikl. böl.) || Keten ya da keneviri taramak eylemi. (Eİle meydana gelen bu işlem, sıyırma makinelerinin benimsenmesinden bu yana uygulanmamaktadır.) || Tarama kısımı, tarama işleminin gerçekleştirildiği yer. || Tarama makinesi, tekstil maddelerini tarama işleminde kullanılan makine (Bk. ansikl. böl.) || Yün tarama, şeride düzgünlük ve dayanıklılık kazandırmak için, yün elyafını düzeltmeye ve koşut hale getirmeye dayanan işlem. (Bu işlem yün tarama sanayisinde, şeritler tarak makinesinden çıktıktan ya da keçeleştirme işleminden geçirildikten sonrasında uygulanır.) || Yün tarama makinesi, yün tarama işleminin gerçekleştirildiği makine. (Bk. ansikl. böl.)
*Telekom. ve TV. Tv ya da telekopiyle iletilecek bir görüntünün çözümlenmesi ya da aynı yolla alınan bir görüntünün bireşimi esnasında, görüntüyü çözümlemek amacıyla görüntü üstüne gönderilen ya da görüntünün tekrardan oluşturulması için bir ekran üstüne düşürülen ışık ya da elektron demetinin çarpma noktasının yer değiştirmesi. (Bk. ansikl. böl.)
*Fiyat. Tarama ışığı, sahne üstünde hareket eden oyuncuyu ya da oyuncuları izleyen normalden daha güçlü ışık. (Takip ışığı da denir.)
* sıf. Yol yol çizgilerle taranarak gölge verilen: Tarama fotoğraf, harita.
*Grav. Tarama gravür, ÇUKURBASKI GRAVüR'ün eşanlamlısı. (Karşt. YüKSEK- BASKİ) || Bu yöntemlerden biriyle elde edilmiş baskı kalıbı. || Tarama gravür basmak, tarama gravür tekniğiyle kazınmış planşlardan provalar çekmek.
*Süslem. sant. Tarama ebru - GEIJGİT EBRUSU.
*ANSİKL. Ask. denize. Birinci Dünya savaşı esnasında deniz mayınlarını tarama, 1915'te amiral Ronarc'h tarafınca geliştirilmiş bir tarağı çeken mayın arama-tarama gemilerime yapılıyordu. Tarak, mayınların şamandıra halatlarını kesmeye yarayan makaslarla donatılmış çelik bir römorktan oluşuyordu; böylelikle, halatları kesilen mayınlar yüzeye geliyor ve burada tüfek ya da topla imha ediliyordu. Bu yöntem, İkinci Dünya savaşı esnasında kullanılan, dibe döşenmiş manyetik ve akustik mayınlara karşı etkisiz olduğundan, mayın arama-tarama gemileri, bu mayınları patlatarak imha eden aygıtlarla donatıldı. Patlatma işlemi, ya ağaç bir vapur tarafınca çekilen bir elektrik devresinin oluşturduğu manyetik bir alan vesilesiyle (manyetik mayınlar için) ya da mayın arama-tarama gemisinin kafa tarafına mayınları uzaktan patlatmayı elde eden bir gürültü üreteci yerleştirerek (akustik mayınlar için) gerçekleştiri liyordu. Günümüzde, bu işlem için hususi bir sonar kullanılır. Bu sistem, mayın arama -tarama gemilerince değildir, mayın avlama etrafında mayın tarama gemileri tarafınca kullanılmaya başladı
* Mayın tarama gemisi. Bu gemide klasik tarama aygıtlarının hiçbiri bulunmaz. Kıyı bölgelerinde kullanılan mayın tarama gemisinin görevi, çok gelişmiş bir sonar yardımıyla 60 m derinliğe kadar etkili olan dip mayınlarını sağlamak, yerlerini saptamaktır. Bir süre sonra mayınlar, ya mayın imha edici kurbağaadamların yerleştirdiği patlayıcılarla ya da özitimli balık denilen, patlayıcı yüklü uzaktan kumandalı bir deniz dibi taşıtı tarafınca imha edilir. Hiçbir manyetik tesir içermeyen (ağaç tekne, plastik kullanılması) mayın tarama gemileri, avlama işlemi için, 7 deniz millik bir hız elde eden elektrikli bir motorun döndürdüğü bağımsız pervaneli iki etken dümenden oluşan hususi bir itme sistemiyle donatılmıştır. Tam yolda, klasik Diesel motoru bu gemilere 15 deniz millik bir hız sağlar. Tripartite denilen ve Fransa, Belçika ve Hollanda tarafınca inşa edilen yeni bir mayın tarama gemisi, bir harp gemisinin geliştirilmesi amacıyla Avrupa'nın giriştiği ilk işbirliğidir.
* Mayın arama-tarama gemisi. Mayın arama-tarama gemileri, her şeyden ilkin, iki dünya savaşı esnasında, şamandıralı mayınları taramada ve denizaltılar ile uçaklara karşı kullanılmış minik gemiler di. Bu tür şeyler, minik derinliklerde çalışan, 120 t'luk "kıyı mayın arama-tarama gemileri†ve açık denizde kullanılan 1 000 t'luk "okyanus mayın arama-tarama gemileri†olarak ikiye ayrılıyordu. Manyetik, sonrasında akustik ve etkili mayınların ortaya çıkışıyla bu gemilerin yerini mayıo tarama gemileri aldı.
*Haritc. Taramaların aralığı arazinin eğimiyle ters orantılıdır ve ilke olarak, ardışık iki eşyükselti eğrisi arasındaki uzaklığın dörtte herhangi birine eşittir. Bu kurala uyularak çi- zimciler için modeller oluşturulur. Ğünü- müzde bu çizim tekniği bırakılmıştır, bundan böyle gölgelemeyle belirginleştirilmiş eğrilerden yararlanılmaktadır.
*Tekst. Demetler halinde bir araya getirilmiş karma maddeleri (keten ve kenevir) işlemede, tarama, maddeyi daha ince ve daha benzeşik hale getirmek için lifleri uzunlamasına kesme işlemiyle beraber gerçekleştirilir. Tüm durumlarda, tarama esnasında yabancı maddelerden başka kısa lifler de temizlenir. (Tarama işlemi esnasında elde edilmiş kısa yün ya da pamuk liflerine "kemling", kısa keten liflerine de "keten artığı" denir).
* Tarama makinesi. Philippe de Girard tarafınca buluş edilen keten tarama makinesi, birbirine bakılırsa ters yönde dönen ve aralarında belli başlı bir boşluk bulunan, iğneli iki döner tabladan oluşur. Sıyrılmış ve taranmaya hazır hale gelmiş keten, bir pres oluşturan iki metal plaka arasına, ortalarından tutturulmuş demetler halinde yerleştirilir. Pres, iğnelerle donatılmış iki döner tablanın içinde yavaş yavaş aşağı iner, sonrasında yine yukarı çıkar. Böylelikle ilk tarama işlemi gerçekleştirilir, bu durumu aynı koşullarda meydana getirilen başka tarama işlemleri izler, iğneler gitgide inceldiğinden, makinede, tarama sayısı kadar pres bulunması gerekir; istek edilen tarama derecesine bakılırsa aynı işlemler on-on attı kez yinelenir.
Yün ve pamuk için, Josuö Heilmann'ın tarama makinesinden türeterek buluş etmiş olduğu bölümlü tarama makinesi kullanılır. Bu makine, bir pens içinde hareketsiz hale getirilmiş belirgin uzunluktaki bir tekstil maddesi tülbentini besler. Yüzeyinin bir kısımı iğnelerle donatılmış döner bir silindir, pens tarafınca tutulmamış yabancı maddeleri ve çok kısa lifleri temizleyerek bu maddeyi tarar. Bir süre sonra, koparma organları, taranmış maddeyi, makinenin çıkışında sürekli bir şerit şekline getirmek için yakalar. Koparma esnasında, "son tarak" denilen, dişlerle donatılmış metal bir lama, döner silindirin iğnelerinin değmediği lifleri taramak için maddeye girer. Bununla birlikte, çoğu zaman uzun yün elyafını işlemede kullanılan yuvarlak tarama makineleri de vardır.
*Yün tarama makinesi. Bu makine, üstüne yün şerit bobinlerinin yerleştirildiği bir avadanlık, bir çift besleme silindiri ve bir çift çekim silindirinden oluşur. Bu 2 çift organ içinde ya ince iğneler taşıyan düz baretler ya da iğnelerle donatılmış silindirler vardır. Her iki durumda da, besleme silindirleri ile çekim silindirleri içinde çekme işleminden geçirilmiş şeritlere batan iğneler, yün elyafını tutarak ve yönlendirerek birbirlerinden ayırır.
*Telekom. ve TV. Tarama ardışık satırlar halinde yapılabileceği şeklinde devamlı de olabilir. Televizyonda, tarama işlemi yukarıdan aşağıya sıralanan ardışık satırlar üstünde soldan sağa doğru gerçekleştirilir. Satır taraması ya da yatay tarama satırlarla aynı doğrultuda ve tek tek tüm satırlar taranacak şekilde meydana getirilen gel git hareketidir Örü taraması ya da düşey tarama ise satırlara dik olarak, tek tek tüm örüler taranacak şekilde meydana gelen ve noktanın görüntü taramasının başlangıcına dönmesini elde eden gel git hareketidir. Görüntünün bütününün taranması, görüntünün retinada kalma süresinin altında bir süre olan 1/25 saniyede (ABD' de 1/30 saniye) tamamlanır; ama kırpışmayı azaltmak amacıyla görüntü, birer satır atlayarak 1/50'şer saniyede taranan iki yarı görüntüye bölünür. Görüntü başına toplam satır sayısı en fazlaca uyulan internasyonal standartlarda 625, ABD'de ise 525 olarak belirlenmiştir.
Telekopiyle iletimde tarama düz levhalı aygıtlarda ardışık satırlar halinde, silindirli aygıtlarda ise spiral şeklinde gerçekleştirilir. Bu aygıtlarda görüntünün bütünüyle taranması için 1/4 dakika ile 6 dakika içinde farklılık gösteren bir süre gerekebilir. Endüstri kendi alanında kullanılan televizyonlarda devamlı spiral tarama yöntemi de uygu- televizyonda teremi ilkesi
lanır. Alıcıda görüntüyü tekrardan oluştıirmayı elde eden işlem, çözümlemeyle eşzamanınmış olarak meydana gelen bireşimden oluşur.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR