Tema TDK, Türk Dil Kurumu isim (te'ma) İtalyanca tema 1 . Aslolan mevzu, temel motif: "Tablonun teması. Anıtın teması...
Tema
TDK, Türk Dil Kurumu
isim (te'ma) İtalyanca tema
1 . Aslolan mevzu, temel motif:
2 . (edebiyat) Öğretici ya da edebî bir eserde işlenen mevzu, fikir, görüş.
3 . (müzik) Bir besteyi oluşturan temel motif.
TDK, Türk Dil Kurumu
1 . Aslolan mevzu, temel motif:
"Tablonun teması. Anıtın teması, Kurtuluş Savaşı'ydı."- .
2 . (edebiyat) Öğretici ya da edebî bir eserde işlenen mevzu, fikir, görüş.
3 . (müzik) Bir besteyi oluşturan temel motif.
Lugat 2000 Lügat - Türkçe-İngilizce-Almanca-Fransızca Lügat
Lügat Nedir? Lügat Hakkında
Tema Nedir?
TEMA ya da TEM a. (fr thöme; lat. ve yun. thema, tavsiye edilen, ortaya konan'dan).
1. Bir söylemde, öğretici ya da yazınsal bir yapıtta işlenen ana mevzu, geliştirilen fikir: Bir demecin, bir irdelemenin, bir romanın teması. Sevgi temasının işlendiği halk şiirleri.
2. Herhangi bir sanat yapıtında işlenen mevzu, izlek: Gerçeküstü- cü resmin ana temalarından birisi düştür. Bir yontunun teması.
*Ed. Tema eleştirisi, bir yazarın ya da yapıtın değişmez temalarını saptayan ve inceleyen eleştiri türü.
*Müz. Bir besteye temel olan melodik, ritmik ya da armonik müziksel fikir. (Bk. ansikl. böl.) || Tema dizgesi, bir parçanın kurgusunun temel gerecini oluşturan temaların tümü.
*ANSİKL. Ed. Anlatı göstergebilimi, folklor incelemelerinin ve anlambilimin etkisiyle kuramsal tema anlayışına yenilik getirdi: buna bakılırsa tema gidimli ve değişme- celi bir yolun özelleştirilmiş biçimini tanımlar. Değişmece verilerinin paralellikten ayrıma kadar uzanan fazlalığı, bunların temeldeki benzerliğini gizlememelidir: sözgelimi bir anlatıda balo ya da ayin, birbirlerinden ayrı temasal rolleri belirleyen toplu faaliyetlerdir. Temanın birliği özelleştirmelerle anlatının tutarlılığını ve karmaşıklığını sağlar, bu birlik temasal bir ağ ve bir tema anakalıbıyla desteklenir. Temayı belirten terime yapıtta rastlanmayabilir; bu durumda temaya türlü tematik rollerin anlamsal çözümlemesiyle ulaşılır.
*Müz. Bir parçanın ya da parçanın bir bölürtıünün çıkış noktasını tema oluşturur Bir tema, gelişmelerin konusunu oluşturacak belirgin öğeleri kapsamalı ve dinamik, melodik, ritmik, armonik düzeylerde birlik ve tutarlılık göstermelidir. Pek çok müziksel şekil, bilhassa de sonat ve füg tema terimi üstüne kurulur. Klasik temalar pek çok aşama içerebilir ya da pek çok değişik dinamik öğeyi yan yana getirebilir. Ritmik, melodik ve armonik öğelerin en yalın anlatımlarına indirgendikleri tema hücresi terimi Beethoven tarafınca değerlendirildi ve bol miktarda kullanıldı. Tema bestenin başındaki yerini yavaş yavaş yitirerek yapıt süresince ilerler ve ona bir birlik kazandırır (çevrimsel şekil). Wagner ve Franck'ın öğrencileri, o güne kadar görülmemiş uzunlukta temalar kullandılar. Onikitoncu okul tema terimini kaldırmaya çalıştı.
1. Bir söylemde, öğretici ya da yazınsal bir yapıtta işlenen ana mevzu, geliştirilen fikir: Bir demecin, bir irdelemenin, bir romanın teması. Sevgi temasının işlendiği halk şiirleri.
2. Herhangi bir sanat yapıtında işlenen mevzu, izlek: Gerçeküstü- cü resmin ana temalarından birisi düştür. Bir yontunun teması.
*Ed. Tema eleştirisi, bir yazarın ya da yapıtın değişmez temalarını saptayan ve inceleyen eleştiri türü.
*Müz. Bir besteye temel olan melodik, ritmik ya da armonik müziksel fikir. (Bk. ansikl. böl.) || Tema dizgesi, bir parçanın kurgusunun temel gerecini oluşturan temaların tümü.
*ANSİKL. Ed. Anlatı göstergebilimi, folklor incelemelerinin ve anlambilimin etkisiyle kuramsal tema anlayışına yenilik getirdi: buna bakılırsa tema gidimli ve değişme- celi bir yolun özelleştirilmiş biçimini tanımlar. Değişmece verilerinin paralellikten ayrıma kadar uzanan fazlalığı, bunların temeldeki benzerliğini gizlememelidir: sözgelimi bir anlatıda balo ya da ayin, birbirlerinden ayrı temasal rolleri belirleyen toplu faaliyetlerdir. Temanın birliği özelleştirmelerle anlatının tutarlılığını ve karmaşıklığını sağlar, bu birlik temasal bir ağ ve bir tema anakalıbıyla desteklenir. Temayı belirten terime yapıtta rastlanmayabilir; bu durumda temaya türlü tematik rollerin anlamsal çözümlemesiyle ulaşılır.
*Müz. Bir parçanın ya da parçanın bir bölürtıünün çıkış noktasını tema oluşturur Bir tema, gelişmelerin konusunu oluşturacak belirgin öğeleri kapsamalı ve dinamik, melodik, ritmik, armonik düzeylerde birlik ve tutarlılık göstermelidir. Pek çok müziksel şekil, bilhassa de sonat ve füg tema terimi üstüne kurulur. Klasik temalar pek çok aşama içerebilir ya da pek çok değişik dinamik öğeyi yan yana getirebilir. Ritmik, melodik ve armonik öğelerin en yalın anlatımlarına indirgendikleri tema hücresi terimi Beethoven tarafınca değerlendirildi ve bol miktarda kullanıldı. Tema bestenin başındaki yerini yavaş yavaş yitirerek yapıt süresince ilerler ve ona bir birlik kazandırır (çevrimsel şekil). Wagner ve Franck'ın öğrencileri, o güne kadar görülmemiş uzunlukta temalar kullandılar. Onikitoncu okul tema terimini kaldırmaya çalıştı.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR