İlk Mana = Temel Mana = Gerçek Mana Bir sözcük söylendiğinde aklımıza ilk gelen, kavrayışımızda ilk uyandırdığı anlamdır. Kısacası, bir sözc...
İlk Mana = Temel Mana = Gerçek Mana
Bir sözcük söylendiğinde aklımıza ilk gelen, kavrayışımızda ilk uyandırdığı anlamdır.
Kısacası, bir sözcüğün biçimlenmesinde, kuruluşunda esas olan anlamdır.
Örnek :
Boğazımda bir yanma var. (Temel Mana)
Şžişenin boğazı kırılmış.
Çanakkale Boğazı'nda müthiş bir tipiye yakalandık.
Babam yedi boğaza bakmaya çalışıyordu.
Ali, boğazına düşkün bir çocuktur.
Bir sözcüğe temel anlamının haricinde yeni yeni anlamlar yükledikçe anlamının da aşama aşama soyutlaştığı görülür.
Örnek :
Törende, Kurdeleyi köyün muhtarı kesti. (Somut temel mana)
Patates doğrarken parmağını kesti (Somut yan mana)
Oyun kağıdını ortadan kesti. (Somut yan mana)
Onunla olan tüm ilişkisini kesti. (Soyut mecaz mana)
Bir sözcük tek başına kullanıldığında temel anlamını korur. Ama tümce içinde temel anlamından uzaklaşabilir.
Örnek :
"Kaçmak" sözcüğünün temel anlamı "bir yerden gizlice ve çabucak uzaklaşmak"tır.
"Ben ezberlemekten hiçbir vakit kaçmam." cümlesinde temel anlamından uzaklaşmıştır.
Uyarı:
Temel anlamı somut olan sözcükler, ilk olarak somut ve mecaz anlamlar kazanır.
Örnek :
"ateş" sözcüğü, temel anlamıyla akla geldiğinde "bir nesnenin etrafa ısı ve ışık yayarak yanması" şeklinde açıklanabilir, temel anlamı somuttur.
Gençler, kumsalda büyük bir ateş yakmışlardı. (Temel mana)
Hastanın ateşi sabaha kadar düşmüştü. (Somut yan mana)
Şžu yağan kar dahi yüreğimdeki ateşi söndüremez. (Soyut mecaz mana)
--------------------------------------------------
Uyarı : Bir takım mevzular aniden çok hocamızın anlatımından oluşmaktadır. Bundan dolayı mevzulara
(1),(2),(3),(4) benzer biçimde numaralar verilmiştir. Size uygun ifade hangisiyse ona çalışabilirsiniz.
--------------------------------------------------
YORUMLAR