TENYA a. (fr. tânia; lat. taenia; yun. tainia'dan). 1. Erişkinken insanın bağırsağında asalak yaşayan sığır tenyası (Taenia sagi...
TENYA a. (fr. tânia; lat. taenia; yun. tainia'dan).
1. Erişkinken insanın bağırsağında asalak yaşayan sığır tenyası (Taenia saginata) ve domuz tenyası (T. solium) gibi memelilere özgü asalak tüllerinin ortak adı. (Tenyagiller familyası; Cyclophyllidae takımı; şeritler sınıfı.) [Eşanl. ŞERİT]
2. Eski sınıflandırmalarda va geniş anlamda, şimdi kendi cins adlarıyla yeniden adlandırılmış olan birtakım şeritlerin ortak adı. (Echinococcus, Multiceps, Diphykbothrium vb.).
*ANSİKL. Sığır tenyası, erişkini yalnız insanların incebağırsağında yaşayan ve dünyanın her tarafında rastlanan bir asalaktır; boyu birkaç metreyi bulur ve her biri 1 000 ile 2 000 yassı halkadan oluşur; halkalar, solucanın ufacık skoleksinin (baş) hemen arkasındaki dar boyun kısmından doğar; başın üzerinde çengelsiz dört tane tutunma çekmeni bulunur ("silahsız" tenya);. Son halkalar yaklaşık olarak 1x2 cm boyundadır ve birçok yumurta içerir.
Gelişme çevrimi basittir: insanın dışkıyla çıkardığı halkalardan açığa çıkan yumurtalar ya da embriyOforlar toprağa bulaşır; sığırlar otları yerken onlarla birlikte embriyoforiarı da yerler; bunun kabuğu eriyince içinden çıkan onkosfer embriyon sığırın kaslarına gidip yerleşerek keseli larvaya dönüşür Oradan da çiğ ya da iyi pişmemiş sığır etini yiyen insana geçer.
Domuz tenyası da her yerde rastlanan bir asalıktır, ama Batı Avrupa'da seyrek görülür. Solucanın boyu 2-8 m'dir ve son konak olarak yalnız insanlarda, arakonak olarak domuzda yaşar (insan ayrıca arakonak da olabilir ve o zaman hastalığa domuzda olduğu gibi sistiserkoz denir). Skoleksin çekmenleri çengellidir (“silahlı" tenya) ve gelişme evrimi sığır tenyasınınkine çok yakındır, ama bunun halkaları teker teker değil, birçoğu birlikte şerit halinde dışkıyla düşer.
1. Erişkinken insanın bağırsağında asalak yaşayan sığır tenyası (Taenia saginata) ve domuz tenyası (T. solium) gibi memelilere özgü asalak tüllerinin ortak adı. (Tenyagiller familyası; Cyclophyllidae takımı; şeritler sınıfı.) [Eşanl. ŞERİT]
2. Eski sınıflandırmalarda va geniş anlamda, şimdi kendi cins adlarıyla yeniden adlandırılmış olan birtakım şeritlerin ortak adı. (Echinococcus, Multiceps, Diphykbothrium vb.).
*ANSİKL. Sığır tenyası, erişkini yalnız insanların incebağırsağında yaşayan ve dünyanın her tarafında rastlanan bir asalaktır; boyu birkaç metreyi bulur ve her biri 1 000 ile 2 000 yassı halkadan oluşur; halkalar, solucanın ufacık skoleksinin (baş) hemen arkasındaki dar boyun kısmından doğar; başın üzerinde çengelsiz dört tane tutunma çekmeni bulunur ("silahsız" tenya);. Son halkalar yaklaşık olarak 1x2 cm boyundadır ve birçok yumurta içerir.
Gelişme çevrimi basittir: insanın dışkıyla çıkardığı halkalardan açığa çıkan yumurtalar ya da embriyOforlar toprağa bulaşır; sığırlar otları yerken onlarla birlikte embriyoforiarı da yerler; bunun kabuğu eriyince içinden çıkan onkosfer embriyon sığırın kaslarına gidip yerleşerek keseli larvaya dönüşür Oradan da çiğ ya da iyi pişmemiş sığır etini yiyen insana geçer.
Domuz tenyası da her yerde rastlanan bir asalıktır, ama Batı Avrupa'da seyrek görülür. Solucanın boyu 2-8 m'dir ve son konak olarak yalnız insanlarda, arakonak olarak domuzda yaşar (insan ayrıca arakonak da olabilir ve o zaman hastalığa domuzda olduğu gibi sistiserkoz denir). Skoleksin çekmenleri çengellidir (“silahlı" tenya) ve gelişme evrimi sığır tenyasınınkine çok yakındır, ama bunun halkaları teker teker değil, birçoğu birlikte şerit halinde dışkıyla düşer.
Kaynak: Büyük Larousse
Tenya - Duyduğum En Güzel Ses (feat. Bytufan)
YORUMLAR