Artık evlerimizde kullanılmasa dahi eskiden hemen hemen her evde olan teypler ile ilgili bilgiler. Teyp nedir nasıl çalışır? Sesleri bir y...
Artık evlerimizde kullanılmasa dahi eskiden hemen hemen her evde olan teypler ile ilgili bilgiler. Teyp nedir nasıl çalışır?
Sesleri bir yere alıp sonra tekrar dinlememizi sağlayan bir araçtır. Bu iş için yakın zamanlara kadar yalnız gramofon, sonraları da pikap kullanırdı. Teypin bulunması ses saklanmasını daha verimli kılmış, çok daha kolaylaştırmıştır.
Teypin çalışması elektrik akımının bazı özelliklerine dayanır. Mikrofon önünde bir konuşma yapıldığını düşünelim. Konuşmanın alçalıp yükselmesi değişik şiddette ses dalgaları doğurur. Ses dalgalarının şiddetine göre mikrofonun içindeki kömür tanecikleri ya sıkışır, ya gevşer. Bu sıkışıp gevşeme ise mikrofonun elektrik direncini değiştirir. Teyp ses almaya hazır hale getirilince «bant» (magnetik şerit) da bir makaradan boşalıp öbür makaraya sarılmaya başlar. Böylece, sesin alınması sırasında bant belli bir elektromıknatısın kutupları arasından geçer. Mikrofon bu elektromıknatısın devresine seri olarak sokulmuştur; dolayısı ile, mikrofonun direnci değişince, elektromıknatıstan geçen akımın şiddeti de değişir. Bu elektromıknatıs teypin «kafa» adı verilen parçasına yerleştirilmiştir. Böylece, bant kafanın içinden geçerken bîr elektromıknatısın magnetik alanının içinden de geçmiş olur.
Bant plâstikten yapılmıştır; yalnız, yapısında çok küçük demir tozları da vardır. Kullanılmamış bîr bantta bu tanecikler gelişi güzel dağılmışlardır. Bant kafanın içinden geçince elektromıknatısın magnetik alanı bunları belli bîr düzene sokar. Bu düzen de mikrofon karşısında çıkarılan sesin titreşimine bağlıdır. Böylece mikrofon karşısındaki sesin değişimleri banda geçirilmiş olur.
Bundan sonra işlemin ikinci bölümü gelir ki, bu da bandı dinlemek, aynı sesleri yeniden elde etmektir. Bant gene kafanın içinden geçirilir. Yalnız, elektromıknatıstan akım geçirilmez. Onun için, bandın demir tozları düzenlerini değiştirmezler. Tersine, demir tozlarının düzeni şiddeti değişen bir akım doğurur. Ses alınırken, demir tozları mikrofon karşısındaki sesin titreşimine uygun olarak bir düzene girmişlerdi. Onun için, şimdi doğan elektrik akımının değişimi de sesin titreşimine uygun olur. Bir radyo alıcısıyla bu elektrik akımını sese çevirirsek, mikrofon karşısındaki sesin aynını yeniden duyarız. Buradan da anlaşılacağı için teyplerde akımları büyütmek, akımı sese çevirmek için kuvvetli bir radyo alıcısı bulunur.
Teypi ilk düşünüp ilkel şeklini yapan Danimarkalı Valdemar Poulsen’dir. Poulsen ilk teypi 1900 yıllarında yapmıştı. Sonradan teyplere birçok yenilikler eklendi, bugünün gelişmiş teypleri çok kolaylaşmıştır.
Bugün teyplerde standart olarak kabul edilmiş birkaç hız vardır. Bantları hangi hızla doldurduysak o hızla dinlememiz gereklidir. Yoksa ses bozulur. Alınışından yavaş döndürülürse ses kalınlaşır, hızlı döndürülünce de incelir. Bu son durum flimlerde, skeçlerde komik unsur olarak kullanılır.
YORUMLAR