Lekeli humma olarak da bazı kaynaklarda geçebilen Tifüs hastalığı ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız. Ateşli, çok tehlik...
Lekeli humma olarak da bazı kaynaklarda geçebilen Tifüs hastalığı ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Ateşli, çok tehlikeli bir hastalıktır. Büyük salgınlar yapar. Bundan dolayı «harp humması», «gemi humması», «hapishane humması», «ordu humması», «tabardillo», «Brill hastalığı» gibi adlar verilmiştir. Tarih boyunca, insan topluluklarına musallat olarak şehirlerde, hapishanelerde, gemilerde, ordularda çok sayıda insan öldüren tifüs salgınları olmuştur.
Bulaşması bakımından iki tip tifüs vardır: 1) Bitle geçen Avrupa tipi; 2) Farelerle geçen murin tipi.
Bit Tifüsü. — Büyük salgınlar yapar. Elbise bitiyle bulaşır. Bit insan üzerinde beslenirken dışkısı ile çok miktarda virüs çıkarır. Bitin soktuğu yerin kaşınması ile virüs vücuda girer.
Fare Tifüsü. — Fare pireleriyle, fare dışkısı ile kirlenmiş besinlerin yenmesiyle insanlara bulaşır.
Belirtileri. — Hastalık birdenbire başlar. Ateş, ürperme ve titremeyle yükselir. Hastada kusma, iştahsızlık, halsizlik, dermansızlık, ağrılar vardır. Boğaz, dil kurudur, yüz kırmızı, endişelidir. Deride 3-7 gün içinde göğüste, çoğunlukla sırtta, karında yuvarlak, pembe döküntüler olur. Ateş 5-10’uncu günler arasında en yüksek noktasını bulur. 14’üncü gün hızla normale düşer.
Tifüste akıl ve sinir belirtileri çok şiddetlidir. Menenjiti andıran haller vardır. Kas seğirmeleri, idrarı, dışkıyı tutamamak, hezeyanlar, koma görülür. Ölüm sebebi çok defa sinir sistemindeki afetler ve bronkopnömoni şeklindeki zatürredir.
Korunma ve Tedavi. — Bitler yok edilmeli, kirli kimseler temizlenmelidir. Tifüsün aşısı vardır, birer hafta ara ile üç defa deri altına iğne yapılır. Aşı ancak bir yıl için bağışıklık verir. Her yıl yapılacak «rapel» aşı ile bağışıklık devam ettirilir.
Tedavide hasta tam istirahate bırakılarak sulu, yüksek kalorili yiyecekler verilir. Son yıllara kadar tifüs tedavisi gösterdiği durumlara göre yapılırken bugün özel ilâçları olan «kloromisetin», «oreomisin», «teramisin» gibi antibiyotikler kullanılıyor, böylece virüslerin gelişmesi durdurulabiliyor.
Tedavi ve ilaç alımı sadece uzman bir hekim gözetiminde alınmalıdır. Uzman bi rhekimin önderliğinde ancak tedavi imkanı oluşabilir.
YORUMLAR