Türk ya da Türkler denildiğinde hangi milletler anlaşılmaktadır. Türkler ile ilgili olarak kısa ve temel ansiklopedik bilgiler. TÜRKLER, A...
Türk ya da Türkler denildiğinde hangi milletler anlaşılmaktadır. Türkler ile ilgili olarak kısa ve temel ansiklopedik bilgiler.
TÜRKLER, Asya ve Şark Avrupa’da yaşayan, Türkçenin türlü lehçelerini konuşan, Ural-Altay kavimlerinin Altay grubunda Moğollar ve Mançu-Tunguzlarla beraber yer edinen, ak ırktan brakisefal halk (millet).
İlkçağ tarihçilerinden Herodotos, eserlerinde Türkleri Targita, İskit ülkesinde yaşayan halk olarak da Trykae adlarıyla belirtir. Çin ve Hint kaynaklarında ise değişik isimler göze çarpar. Göktürk yazıtlarında, Türk adının Türük şeklinde yazıldığı, 6. ve 8. yüzyıllarda ise sözcüğün Törük-Türük-Türk değişimi sonucunda şimdiki biçimini almış olduğu anlatılır. Son zamanlarda meydana getirilen emekler sonucunda şimdiki biçimini almış olduğu anlatılır. Son zamanlarda meydana getirilen emekler sonucunda, Türklerin ak ırktan, Europid ismi verilen grubun Turanid tipinde brakisefal tipin karakterini taşımış olduğu anlaşıldı.
Turan tipine örnek olan Orta Asya, Maveraünnehr ve diğeri Yakındoğu Türkleri ak tende, koyu parlak gözlü, değirmi yüzlü (ay yüzlü, badem gözlü) sağlam yapılı insanoğlu olarak tanımlanır. Son araştırmalar, göçlerden ilkin Altay Dağları ile Urallar arasındaki geniş bölgenin Türklerin aslolan anayurtları bulunduğunu ortaya koydu. İÖ 2 binli yıllardan önceki zamanlarda, Türklerin anayurdunun Altay-Sayan Dağları’nın kuzeybatı bölgesi olduğu kanıtlandı. Taş Çağı’nın ilk dönemlerinde Türklerin kitleler halinde çevrelerine egemen olmaya başladığı, bu egemenliğin, İÖ 1700’lerde belirginlik kazanılmış olduğu bilinir. Gene bu zamanda Proto-Türklerin Kazakistan üstünden Maveraünnehr Bölgesi’ne kadar uzandıkları, buralarda Akdeniz tipi kitlelerle ilişki kurmuş oldukları görülür. İÖ 1100’lü yıllardan başlayarak da kalabalık kitleler halinde, Çin’in kuzeybatısındaki Kansu, Ordos bozkırlarına doğru kaydıkları, Moğollarla Tibetlilerle karşılaştıkları, aynı yıllarda değişik Türk kitlelerinin de Harizm ve Türkistan bölgelerine yayıldılar.
İÖ 1. binyıl başlarında İndus-Pencap bölgesine bir takım Türk kitleleri gelip yerleştiler, daha sonraki yıllarda da büyük kitleler halinde, Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa’ya geçtiler. İsa’dan sonraki yıllarda ise, Avrupa ortalarına kadar uzanan yayılmasının, İslâmlığın Türkler içinde gelişip yerleşmesinden sonrasında, Ön-Asya ve Afrika’ya kadar geçmiş olduğu görülür.
Bilhassa 10. yüzyıldan sonrasında, Türk yayılmacılığı, arka arkaya imparatorluklarla, Asya Kıtası’nın neredeyse tümü Türk egemenliğine girdi. Osmanlı Devleti’nin batıdaki ilerlemesi sonucunda da Avrupa ve Şimal Afrika ve Atlas Okyanusu’na kadar uzanan geniş alan, Türk yayılmasına sahne oldu. Bu yayılmanın sonucu olarak, Türk tarihinde bir sürü devleti görmek ihtimaller içindedir. Bununla birlikte, eski ana karalar üstünde, Türk toplulukları beş-on devlet halinde yaşadılar.
YORUMLAR