Tuzluca, Iğdır Tuzluca , Iğdır ilinin bir ilçesidir. 1992'de Iğdır'ın Kars'tan ayrılarak il olmasından önce bu ilçe Kar...
Tuzluca, Iğdır
Tuzluca, Iğdır ilinin bir ilçesidir. 1992'de Iğdır'ın Kars'tan ayrılarak il olmasından önce bu ilçe Kars'a bağlıydı.
Genel Bilgiler
Eski adı Kulp'tur. Tuzluca, ilin batısında yer almaktadır. Yer yüzü şekilleri bakımında dağlar çoğunluktadır. Suyunun bol ve lezzetli olması, her türlü sebze ve meyvenin yetişebilmesi bölgeye ayrı bir önem katmaktadır.
Türkiye'ye İran, Azerbaycan ve Ermenistan'a bağlanan karayolu Tuzluca'dan geçer. Yaklaşık 1,254 km²'lik bir alana sahip ilçe, Iğdır ili topraklarının (3,539 km²) yaklaşık % 35,4'ünü oluşturmaktadır. Bilinen ilk ismi Kulp olan daha sonradan Tuzluca'ya ismini veren, kaya tuzu madenleridir. Bu maddenin yıllarca işlenmesinden sonra oluşan tuz mağaralarında astım hastalarına hizmet veren şifa merkezi mevcuttur. İlçeye bağlı 81 köy bulunmaktadır.
Nüfus yapısı
DİE tarafından yapılan en son Genel Nüfus Sayımına (2007) göre ilçenin toplam nüfusu 25.682'dir. Şehirde toplam 11.239 kişi oturmakta olup; bu nüfusun 6.122'si erkek, 5.117'si kadındır. Köylerde toplam 14.443 kişi oturmakta olup; bu nüfusun 7.233'ü erkek, 7.210'u kadındır. Ancak nüfus hareketlerinin çok hızlı olduğu Tuzluca'da 2003 yılında Sağlık Müdürlüğü'nün yaptığı hane halkı sayımlarına göre nüfusu 25.987 kişiden oluşmaktaydı. Aradan geçen üç yıla rağmen nüfusunda bir değişme olmamıştır. Tuzluca, Iğdır ilinin (Iğdır ilinde 157 köy yerleşmesi bulunmakta) en fazla köy yerleşmesine sahip olan ilçesidir. Tuzluca ilçesine bağlı 81 köy yerleşmesi bulunurken, yine bu köylere bağlı olarak 19 mahalle bulunmaktadır. İlçe, göç veren bir konumdadır. Yaz aylarında il dışına giden Tuzlucalılar yayla tatili için gelirler.
Göç Sorunu ve tarih
Uzun yıllar esaret altında kalan bu yöre 1920 yılında tekrar anavatana katılmıştır. Yörenin nüfusu ile ilgili ilk bilgiler Rus işgali döneminde yapılan (1908) sayımlardan edinilen bilgilerdir. Bu sayımda Tuzluca ilçesinde sadece erkek nüfus sayılmış ve ilçedeki erkek nüfus sayısı 25,520 kişiden oluşmaktaydı. Bu sayı kadarda kadın nüfusunun olduğu düşünüldüğünde yörenin bu yıllarda ne kadar canlı ve kalabalık olduğu kanısına varılabilinir. Sonraki yıllarda cumhuriyet dönemiyle birlikte 1927 yılında yapılan nüfus sayımında nüfusunun 10,527 kadara indiğini görülür. Bu dönemde yörede Ermeni çetelerinin yaptığı zulüm, işkence ve katliamın boyutunu sadece bu nüfus bilgilerinden anlaşılabilir. Bu yıllardan sonra insanlar toparlamış, hızlı bir gelişme sağlanmış ve nitekim 1950, 1960 ve 1970 yıllarında Tuzluca ilçe merkezinden başka Aliköse, Gaziler, Güzeldere Güllüce, üçkaya, gibi köy merkezleri oluşmuş, bu merkez köyler etrafındaki köyler için birer ekonomik, ticaret, sağlık ve eğitim merkezleri olmuşlardır. Yine bu dönemde Iğdır'da, Tuzluca'da satılan eşyaların çoğunluğunu bu köylerde de bulmak mümkündü. 1960 yılında 24,137 kişi olan yöre nüfusu 1980 yılında 33,297 kişiye çıkmış ve çeşitli sebeplerden dolayı 2000 yılında 25,954 kişiye inmiştir. Ve nüfus sürekli bir azalma içerisindedir.
Ekonomik durum
Ekonomi, tarımdan çok hayvancılık, madencilik ve yaylacılığa dayanmaktadır. Tuzluca'da Iğdır'ın meşhur kayısısı ile beraber değişik meyve ve sebzelerin tarımı yapılır. Tuzluca'nın güneyinde Ağrı ili ile arasında sınır oluşturan dağlık kuşak üzerinde Aslanlı, Kırahtin, Hıdık, Güllük, Yassıbulak, Kızılziyaret, Guh (Çıngıl), Davul, Mirgemir, Barbaro, Sinek yaylası gibi birçok yayla bulunmaktadır. Bütün bu yaylalar yaz mevsimi boyunca yeşil çayırlıkların bulunduğu geniş otlaklardan oluşmaktadır. Açık berrak havası ve su larının fazla olduğu bu alanlar hayvancılık faaliyetleri için çok cazip imkânlar sunmaktadır.
Ulaşım
Tuzluca ilçesinin bulunduğu alan, ulaşım sistemi açısından çok önemli bir konuma sahiptir. ülkemizin üç ülkeye birden ortak sınırı olan Iğdır ilinin diğer il ve bölgelere karayolu bağlantısı Tuzluca üzerinden geçmektedir. Bunun yanında Kars ilini Ağrı iline bağlayan en kısa karayolu bağlantısı ve yine Kars üzerinden, Karadeniz limanları (Hopa, Trabzon) ile İran'a, Azerbaycan'a olan karayolu bağlantısı buradan geçmektedir.
Tuzluca, Iğdır ilinin bir ilçesidir. 1992'de Iğdır'ın Kars'tan ayrılarak il olmasından önce bu ilçe Kars'a bağlıydı.
Genel Bilgiler
Eski adı Kulp'tur. Tuzluca, ilin batısında yer almaktadır. Yer yüzü şekilleri bakımında dağlar çoğunluktadır. Suyunun bol ve lezzetli olması, her türlü sebze ve meyvenin yetişebilmesi bölgeye ayrı bir önem katmaktadır.
Türkiye'ye İran, Azerbaycan ve Ermenistan'a bağlanan karayolu Tuzluca'dan geçer. Yaklaşık 1,254 km²'lik bir alana sahip ilçe, Iğdır ili topraklarının (3,539 km²) yaklaşık % 35,4'ünü oluşturmaktadır. Bilinen ilk ismi Kulp olan daha sonradan Tuzluca'ya ismini veren, kaya tuzu madenleridir. Bu maddenin yıllarca işlenmesinden sonra oluşan tuz mağaralarında astım hastalarına hizmet veren şifa merkezi mevcuttur. İlçeye bağlı 81 köy bulunmaktadır.
Nüfus yapısı
DİE tarafından yapılan en son Genel Nüfus Sayımına (2007) göre ilçenin toplam nüfusu 25.682'dir. Şehirde toplam 11.239 kişi oturmakta olup; bu nüfusun 6.122'si erkek, 5.117'si kadındır. Köylerde toplam 14.443 kişi oturmakta olup; bu nüfusun 7.233'ü erkek, 7.210'u kadındır. Ancak nüfus hareketlerinin çok hızlı olduğu Tuzluca'da 2003 yılında Sağlık Müdürlüğü'nün yaptığı hane halkı sayımlarına göre nüfusu 25.987 kişiden oluşmaktaydı. Aradan geçen üç yıla rağmen nüfusunda bir değişme olmamıştır. Tuzluca, Iğdır ilinin (Iğdır ilinde 157 köy yerleşmesi bulunmakta) en fazla köy yerleşmesine sahip olan ilçesidir. Tuzluca ilçesine bağlı 81 köy yerleşmesi bulunurken, yine bu köylere bağlı olarak 19 mahalle bulunmaktadır. İlçe, göç veren bir konumdadır. Yaz aylarında il dışına giden Tuzlucalılar yayla tatili için gelirler.
Göç Sorunu ve tarih
Uzun yıllar esaret altında kalan bu yöre 1920 yılında tekrar anavatana katılmıştır. Yörenin nüfusu ile ilgili ilk bilgiler Rus işgali döneminde yapılan (1908) sayımlardan edinilen bilgilerdir. Bu sayımda Tuzluca ilçesinde sadece erkek nüfus sayılmış ve ilçedeki erkek nüfus sayısı 25,520 kişiden oluşmaktaydı. Bu sayı kadarda kadın nüfusunun olduğu düşünüldüğünde yörenin bu yıllarda ne kadar canlı ve kalabalık olduğu kanısına varılabilinir. Sonraki yıllarda cumhuriyet dönemiyle birlikte 1927 yılında yapılan nüfus sayımında nüfusunun 10,527 kadara indiğini görülür. Bu dönemde yörede Ermeni çetelerinin yaptığı zulüm, işkence ve katliamın boyutunu sadece bu nüfus bilgilerinden anlaşılabilir. Bu yıllardan sonra insanlar toparlamış, hızlı bir gelişme sağlanmış ve nitekim 1950, 1960 ve 1970 yıllarında Tuzluca ilçe merkezinden başka Aliköse, Gaziler, Güzeldere Güllüce, üçkaya, gibi köy merkezleri oluşmuş, bu merkez köyler etrafındaki köyler için birer ekonomik, ticaret, sağlık ve eğitim merkezleri olmuşlardır. Yine bu dönemde Iğdır'da, Tuzluca'da satılan eşyaların çoğunluğunu bu köylerde de bulmak mümkündü. 1960 yılında 24,137 kişi olan yöre nüfusu 1980 yılında 33,297 kişiye çıkmış ve çeşitli sebeplerden dolayı 2000 yılında 25,954 kişiye inmiştir. Ve nüfus sürekli bir azalma içerisindedir.
Ekonomik durum
Ekonomi, tarımdan çok hayvancılık, madencilik ve yaylacılığa dayanmaktadır. Tuzluca'da Iğdır'ın meşhur kayısısı ile beraber değişik meyve ve sebzelerin tarımı yapılır. Tuzluca'nın güneyinde Ağrı ili ile arasında sınır oluşturan dağlık kuşak üzerinde Aslanlı, Kırahtin, Hıdık, Güllük, Yassıbulak, Kızılziyaret, Guh (Çıngıl), Davul, Mirgemir, Barbaro, Sinek yaylası gibi birçok yayla bulunmaktadır. Bütün bu yaylalar yaz mevsimi boyunca yeşil çayırlıkların bulunduğu geniş otlaklardan oluşmaktadır. Açık berrak havası ve su larının fazla olduğu bu alanlar hayvancılık faaliyetleri için çok cazip imkânlar sunmaktadır.
Ulaşım
Tuzluca ilçesinin bulunduğu alan, ulaşım sistemi açısından çok önemli bir konuma sahiptir. ülkemizin üç ülkeye birden ortak sınırı olan Iğdır ilinin diğer il ve bölgelere karayolu bağlantısı Tuzluca üzerinden geçmektedir. Bunun yanında Kars ilini Ağrı iline bağlayan en kısa karayolu bağlantısı ve yine Kars üzerinden, Karadeniz limanları (Hopa, Trabzon) ile İran'a, Azerbaycan'a olan karayolu bağlantısı buradan geçmektedir.
Iğdır
Anıtlar - Iğdır Soykırım Anıtı
Aralık - Iğdır
TUZLUCA
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Iğdır iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe, Iğdır Ovası'nın kuzeybatı ucunda kurulmuştur. Kars-Ardahan-Iğdır-Doğubeyazıt karayolu buradan geçer. İlçe halkı geçimini tarım, hayvancılık ve az miktarda da pamuk ekiminden sağlar.
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
- Yüzölçümü 1.236 km2, ilçe
- nüfusu 26.491,
- merkez nüfusu 10.634 (1997).
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR