Sert ünsüz benzeşmesi olan tümce ve kelime benzeşmelerini lütfen gösteriniz ünsüz Benzeşmesi (ünsüz Sertleşmesi) P, ç, t, k, f, ...
Sert ünsüz benzeşmesi olan tümce ve kelime benzeşmelerini lütfen gösteriniz
ünsüz Benzeşmesi (ünsüz Sertleşmesi)
P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile süregelen bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna nazaran; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek
- Kebap-cı...kebapçı,
- Yavaş-ca...yavaşça,
- Ayak-cak...ayakçak,
- ayak-da...ayakta,
- yurt-dan...yurttan,
- ses-deş...sesteş,
- yap-dı...yapmış oldu,
- aç-dır...açtır,
- at-gı...atkı,
- seç-gin...seçkin,
- çalış-gan...çalışkan,
- kıs-gaç...kıskaç...
- kitap-da kitapta...
Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Hususi durumlar
1. Bir takım birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bir takım matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğundan p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonrasında gelse dahi sertleşme kuralına uymaz. Aslına bakarsanız de, da bağlacını -d, -d ekinden ayrıştıran en mühim özelliklerden birisi de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Değişik örnekler
Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
üç -de üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın
yemek-de-yemekte
yavaş-ca-yavaşça
tablet-de-tablette
sözlük-den-sölükten
fülüt-de-fülütte
Örnek:
Kardeş + den = KardeşTen
Hap + dan = HapTan
Polis + de = PolisTe
Kitap + cı = KitapÇı
Dudak ünsüzlerinin Benzeşmesi
:n diş ünsüzü p ve b dudak ünsüzleri önünde m dudak ünsüzüne döner. Bu karşı karşıya gelme Türkçe kelimelerde ender olur.Yabancı dillerden kelimeler ise bu kurala uygun olarak gelmişler ya da Türkçe'de ona uymuşlardır.
Örnek :
anbar -ambar
konposto - komposto
tenbel - tembel
tranpet -trampet şeklinde.
Hususi adlar ve birleşik adlar bu kurala uymaz.
Örnek : Safranbolu, binbaşı, onbaşı, güz...
ünsüz yumuşaması nedir, örnek verir misiniz?
ünsüz türemesi nedir, örnek verir misiniz?
Büyük-küçük ünlü uyumu ve ünsüz yumuşamasına örnek verir misiniz?
Bu ileti 'en iyi çözüm' seçilmiştir.
ünsüz Benzeşmesi (ünsüz Sertleşmesi)
P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile süregelen bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna nazaran; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek
- Kebap-cı...kebapçı,
- Yavaş-ca...yavaşça,
- Ayak-cak...ayakçak,
- ayak-da...ayakta,
- yurt-dan...yurttan,
- ses-deş...sesteş,
- yap-dı...yapmış oldu,
- aç-dır...açtır,
- at-gı...atkı,
- seç-gin...seçkin,
- çalış-gan...çalışkan,
- kıs-gaç...kıskaç...
- kitap-da kitapta...
Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Hususi durumlar
1. Bir takım birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bir takım matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğundan p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonrasında gelse dahi sertleşme kuralına uymaz. Aslına bakarsanız de, da bağlacını -d, -d ekinden ayrıştıran en mühim özelliklerden birisi de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Değişik örnekler
Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
üç -de üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın
yemek-de-yemekte
yavaş-ca-yavaşça
tablet-de-tablette
sözlük-den-sölükten
fülüt-de-fülütte
Örnek:
Kardeş + den = KardeşTen
Hap + dan = HapTan
Polis + de = PolisTe
Kitap + cı = KitapÇı
Dudak ünsüzlerinin Benzeşmesi
:n diş ünsüzü p ve b dudak ünsüzleri önünde m dudak ünsüzüne döner. Bu karşı karşıya gelme Türkçe kelimelerde ender olur.Yabancı dillerden kelimeler ise bu kurala uygun olarak gelmişler ya da Türkçe'de ona uymuşlardır.
Örnek :
anbar -ambar
konposto - komposto
tenbel - tembel
tranpet -trampet şeklinde.
Hususi adlar ve birleşik adlar bu kurala uymaz.
Örnek : Safranbolu, binbaşı, onbaşı, güz...
YORUMLAR