üstün -1- sıfat 1 . Benzerlerine göre daha yüksek bir düzeyde olan, onları geride bırakan: "Bu nazire gazeller muhakkak ki...
üstün
-1-
sıfat
1 . Benzerlerine göre daha yüksek bir düzeyde olan, onları geride bırakan:
2 . Birine veya bir şeye göre nitelik bakımından daha yüksek, daha elverişli olan, faik.
-2-
isim, eskimiş, dil bilgisi
Arap harfli metinlerde bir ünsüzün a, e seslerinden biriyle okunacağını gösteren işaret, fetha.
-1-
1 . Benzerlerine göre daha yüksek bir düzeyde olan, onları geride bırakan:
"Bu nazire gazeller muhakkak ki onlardan çok üstündü."- A. H. Çelebi.
2 . Birine veya bir şeye göre nitelik bakımından daha yüksek, daha elverişli olan, faik.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- üstün bulmak (veya görmek)
- üstün olmak (veya gelmek)
- üstün tutmak
Birleşik Sözler
- üstün yapım
- üstün zekâ
-2-
isim, eskimiş, dil bilgisi
Arap harfli metinlerde bir ünsüzün a, e seslerinden biriyle okunacağını gösteren işaret, fetha.
üSTüN sıf.
1. Bir sıralamada, bir değerlendirmede çok iyi bir düzeyde yer alan, önemli bir konumu olan kimse ya da şey için kullanılır: üstün bir sporcu. üstün bir yetenek. üstün zekâ. Tarihte üstün başarı kazanmak. üstün nitelikli bir sanatçı.
2. Bir kimseden, bir şeyden üstün, nitelikleri, değeri, yetenekleri bakımından bir başkasından, başkalarından daha yüksek bir düzeyde yer alan kimse ya da şey için kullanılır: Rakiplerinden kesinlikle üstün bir sporcu.
3. üstün gelmek, birinden bir şeyden üstün, değerli, iyi ve ileri olduğu kabul edilmek, || üstün görmek, bir kimseyi ya da bir şeyi başkasından daha değerli ve daha iyi bulmak. || üstün tutmak, başkasına göre bir şeye ya da kimseye daha çok değer vermek, yeğlemek.
*Arit. üstün sayı, (D üzerinde cebirsel olmayan karmaşık sayı. (Eşanl. TRANSAN- DANT.) [Bk. ansikl. böl.]
*Bes. san. üstün kalite, kurallara uygun özel koşullara uyularak yapılan ve kalitesi garanti edilen besinlere denir.
*Ceb. Değişmeli bir K cismi üzerinde üstün eleman, K üzerinde cebirsel olmayan eleman. ||Değişmeli bir K cismi üzerinde üstün genişleme, K üzerinde cebirsel olmayan genişleme.
*Hayvc. üstün başatlık, heterozigota iki homozigotunkinden daha üstün bir değer sağlayan kalıtımsal mekanizma.
*Mat. üstte ve sağda küçük bir vurgu (') taşıyan bir harf için kullanılır. (Bu gösterilişten, aynı bir harfle simgelenen birçok varlığı birbirinden ayırt etmede ya da bir fonksiyonun türevini göstermede yararlanılır.)
*Mat. çözlm. üstün denklem, çözümlerin araştırılmasının bir polinomun sıfırlarının araştırılmasına indirgenemediği denklem. (Örneğin x = coax denklemi üstündür.)
*Topol. (x, y)e E2 ne olursa olsun uçları x ve y olan bir doğru parçasının var olduğu bir E metrik uzayı için kullanılır.
*Zool. üstün yapılı hayvanlar, yapıları ve işlevleri bakımından en karmaşık, yerkürede en son ortaya çıkan, uzun bir evrim sonucu hayvanbilimsel öbeklerinin en gelişmiş örneği olarak kabul edilen hayvanlar. (Karada yaşayan türler, aynı öbeğin denizde yaşayan türlerinden genellikle daha gelişmiş olurlar, dolayısıyla da üstün yapılıdırlar.)
*ANSİKL. Arit. Ancak XIX. yy.'da Cantor, gerçek sayılar kümesinin sayılabilir olmadığını, cebirsel sayılar kümesinin ise sayılabilir olduğunu tanıtladığında üstün sayıların varlığı kanıtlanabilmişti. üstün sayıların kurulması kolaydır, ama bir sayının üstün olup olmadığını tanıtlamak güç bir problemdir: e nin üstünlüğü 1872'de Hermite tarafından, x nin üstünlüğü ise 1882'de Lindemann tarafından tanıtlan- mıştır. Bugünkü durumunda kimi problemler olduğu gibi kalmıştır; Euler değişmezinde durum böyledir. Burada birkaç özellik verelim: a sıfır olmayan cebirsel bir sayı ise, hep üstündür; sıkı pozitif ve 1 den farklı her a cebirsel sayısı için ve her oran- dışı (3 karmaşık sayısı için aB üstündür (Guelfond-Schneider teoremi).
üSTüN a. (ar. üstün). Esk. dilbilg. Arap abecesinde ünsüzün a, e okunacağını belirten işaret; fetha.
*Hat. üstünlü-esreli, arap yazısında, sesli harflerin doğru okunabilmesi için, harflerin üstüne ya da altına konulan işaretlere (hareke) verilen ad.
1. Bir sıralamada, bir değerlendirmede çok iyi bir düzeyde yer alan, önemli bir konumu olan kimse ya da şey için kullanılır: üstün bir sporcu. üstün bir yetenek. üstün zekâ. Tarihte üstün başarı kazanmak. üstün nitelikli bir sanatçı.
2. Bir kimseden, bir şeyden üstün, nitelikleri, değeri, yetenekleri bakımından bir başkasından, başkalarından daha yüksek bir düzeyde yer alan kimse ya da şey için kullanılır: Rakiplerinden kesinlikle üstün bir sporcu.
3. üstün gelmek, birinden bir şeyden üstün, değerli, iyi ve ileri olduğu kabul edilmek, || üstün görmek, bir kimseyi ya da bir şeyi başkasından daha değerli ve daha iyi bulmak. || üstün tutmak, başkasına göre bir şeye ya da kimseye daha çok değer vermek, yeğlemek.
*Arit. üstün sayı, (D üzerinde cebirsel olmayan karmaşık sayı. (Eşanl. TRANSAN- DANT.) [Bk. ansikl. böl.]
*Bes. san. üstün kalite, kurallara uygun özel koşullara uyularak yapılan ve kalitesi garanti edilen besinlere denir.
*Ceb. Değişmeli bir K cismi üzerinde üstün eleman, K üzerinde cebirsel olmayan eleman. ||Değişmeli bir K cismi üzerinde üstün genişleme, K üzerinde cebirsel olmayan genişleme.
*Hayvc. üstün başatlık, heterozigota iki homozigotunkinden daha üstün bir değer sağlayan kalıtımsal mekanizma.
*Mat. üstte ve sağda küçük bir vurgu (') taşıyan bir harf için kullanılır. (Bu gösterilişten, aynı bir harfle simgelenen birçok varlığı birbirinden ayırt etmede ya da bir fonksiyonun türevini göstermede yararlanılır.)
*Mat. çözlm. üstün denklem, çözümlerin araştırılmasının bir polinomun sıfırlarının araştırılmasına indirgenemediği denklem. (Örneğin x = coax denklemi üstündür.)
*Topol. (x, y)e E2 ne olursa olsun uçları x ve y olan bir doğru parçasının var olduğu bir E metrik uzayı için kullanılır.
*Zool. üstün yapılı hayvanlar, yapıları ve işlevleri bakımından en karmaşık, yerkürede en son ortaya çıkan, uzun bir evrim sonucu hayvanbilimsel öbeklerinin en gelişmiş örneği olarak kabul edilen hayvanlar. (Karada yaşayan türler, aynı öbeğin denizde yaşayan türlerinden genellikle daha gelişmiş olurlar, dolayısıyla da üstün yapılıdırlar.)
*ANSİKL. Arit. Ancak XIX. yy.'da Cantor, gerçek sayılar kümesinin sayılabilir olmadığını, cebirsel sayılar kümesinin ise sayılabilir olduğunu tanıtladığında üstün sayıların varlığı kanıtlanabilmişti. üstün sayıların kurulması kolaydır, ama bir sayının üstün olup olmadığını tanıtlamak güç bir problemdir: e nin üstünlüğü 1872'de Hermite tarafından, x nin üstünlüğü ise 1882'de Lindemann tarafından tanıtlan- mıştır. Bugünkü durumunda kimi problemler olduğu gibi kalmıştır; Euler değişmezinde durum böyledir. Burada birkaç özellik verelim: a sıfır olmayan cebirsel bir sayı ise, hep üstündür; sıkı pozitif ve 1 den farklı her a cebirsel sayısı için ve her oran- dışı (3 karmaşık sayısı için aB üstündür (Guelfond-Schneider teoremi).
üSTüN a. (ar. üstün). Esk. dilbilg. Arap abecesinde ünsüzün a, e okunacağını belirten işaret; fetha.
*Hat. üstünlü-esreli, arap yazısında, sesli harflerin doğru okunabilmesi için, harflerin üstüne ya da altına konulan işaretlere (hareke) verilen ad.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR