Uyurgezerlik nedir? Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da önerisi değildir. Uyurge...
Uyurgezerlik nedir?
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da önerisi değildir.
Uyurgezerlik, uyku halindeyken meydana getirilen anlaşılmaz hareketlerdir. Bireylerin uyurken, aniden kalkıp normalde uyanıkken yaptıkları hareketleri yapmalarıdır. Yürümek, yiyecek yapmak, enstrüman çalmak hatta otomobil kullanmak gibi…
Uyurgezerlik göz hareketlerinin süratli olmadığı (nREM) durumunda ortaya çıkar. Genel bir yanlış, uyurgezerlerin rüyalarında gördükleri hareketleri yaptıklarıdır, uyurgezerlik rüya aşaması (REM)'in öncesinde olur. Bundan dolayı bu doğru değildir. Uyurgezerlik süresi saniyeden, 30 dakika ve üzerine kadar çıkabilir. Karşınızda zombi şeklinde birisini görmeniz, onun uyurgezer olduğu anlamına gelmez. Bu kişinin gözünün korku filmlerindeki şeklinde açık olması gerekir.
Uyurgezerliğe ne sebep olur?
Uyurgezerliğin sebepleri değişken ve tanımlaması zor olsa gerek, ama bu hastalık yavaş-dalga durumunda(n-REM) daha çok zaman geçirdikleri için genel anlamda çocuklarda yetişkinlerden daha çok görülür. Genel anlamda uyurgezerlik rahatsızlığı minik yaşlardan gelmektedir, erişkin olduktan sonrasında rahatsızlığın oluşumu çok azdır. Uyurgezerlik genel anlamda aynı yumurta ikizlerinde ortaya çıkar. Bitkinlik, uykusuzluk, kaygı, stres, grip, magnezyum eksikliği uyurgezerliği tetikleyebilir. Alkol ve yatıştırıcı ilaçlarda uyurgezerliğe niçin olabilir, en azından yetişkinlerde. Kalp ritim bozukluğu, reflu, astım, apne, travma sonrası stres, ürkü girişken ya da çok kişilik uyurgezerliği yanında getirebilir.
Uyurgezerliğin semptomları nedir?
•Gözler sonuna kadar açık, sabitlenmiş nazar
•Yüzlerinde hiçbir ifade yoktur
•Sual sorulduğunda yavaş yanıt verme, ya da saçma yanıt verme
•Etrafındaki insanlara ve eşyalara karşı dikkatsiz bir tutum
•Oturup, uykudayken uyanık görünmek
•Etrafta dolaşabilir ya da ayrıntılı aktivitelerin çoğunu uykudayken uygulayabilirler
•Uyandırıldığında kafası karışı
•Uyurken yaptıklarını uyanınca anımsamaz
Uyurgezerlikte ne yapılmalı?
Tedaviden ilkin ailenizden birisi ya da arkadaşlarınız uyurgezer olduğunuza tanıklık etmeli, ya da siz bir yaralanma sonucu uyurgezer olduğunuzu kabul etmelisiniz. Çünkü doktorun ofisinde sizin uyurgezer olup olmadığınızı ölçecek hiçbir kontrol ya da uygulama bulunmamaktadır. Mühim olan ferdin stresini azaltma ve sakatlıkları engelleyecek güvenli yerlerde bulunmalarını sağlamaktır. Kafi dinlenmeler, rahatlama egzersizleri, alkol kısıtlaması, ve uyku öncesi uyarıcıların alınmaması gerekmektedir. Kimi zaman uyku ilaçları önerilir.
Kişinin güvenliğini sağlamak için ne yapılmalı?
Kapı ve pencereleri kapatın
Odanızdaki engelleri kaldırın
Odanıza zil ya da hareket detektörü yerleştirin
Pencerelere kalınca perde asın
Yerde yatın
Uyurgezerlik ile iyi mi başa çıkarım?
Bir uyurgezer ile uğraşmanız sizin hayatınızda yaşayacağınız en gülünç tecrübe olabilir. İnançların tersine uyurgezeri uyandırmak tehlikeli değildir. Size sinirlenmeyeceklerdir hatta kim bilir onların yaşamını kurtarmış olacaksınız. Uyurgezerleri uyandırdığınızda, kafaları karışmış, uyandırılmaktan rahatsız olmuş hatta bulundukları yere gore utanmışta olabilirler. Ama dikkatli olun, uyurgezeri uyandırmak çok zor olabilir. Eğer yürüyorsa, bu durumu güvenli bir mekanda ve üstünde az güç uygulayarak denetim altına alın. Genel anlamda kibar hareketlerle uyurgezeri yatağına yönlendirin. Ama kimi zaman uyurgezer kalkıp, yapmakta oldukları işi tamamlamak isteyebiliriler. Bu durumda uyurgezerin yapmış olduğu işi güvenli bir biçimde bitirmesine yardım edin.
Uyanın
Uyurgezerlik yaşla azalabilen acayip bir rahatsızlıktır. Eğer uyurgezerlik disiplinli bir sakatlanmaya niçin olmadıysa ya da disiplinli bir rahatsızlıktan dolayı ortaya çıkmadıysa, mesele yoktur.
Doğal uyurgezerliğin çılgın ve tehlikeli tarafları vardır: Düşüp ölmek ya da vincin kolunda uyanmak şeklinde..
Uyurgezerlik Emareleri Nedir?
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, hekim uyarısı ya da önerisi değildir.
Uyurgezerlik, uyku halindeyken meydana getirilen anlaşılmaz hareketlerdir. Bireylerin uyurken, aniden kalkıp normalde uyanıkken yaptıkları hareketleri yapmalarıdır. Yürümek, yiyecek yapmak, enstrüman çalmak hatta otomobil kullanmak gibi…
Uyurgezerlik göz hareketlerinin süratli olmadığı (nREM) durumunda ortaya çıkar. Genel bir yanlış, uyurgezerlerin rüyalarında gördükleri hareketleri yaptıklarıdır, uyurgezerlik rüya aşaması (REM)'in öncesinde olur. Bundan dolayı bu doğru değildir. Uyurgezerlik süresi saniyeden, 30 dakika ve üzerine kadar çıkabilir. Karşınızda zombi şeklinde birisini görmeniz, onun uyurgezer olduğu anlamına gelmez. Bu kişinin gözünün korku filmlerindeki şeklinde açık olması gerekir.
Uyurgezerliğe ne sebep olur?
Uyurgezerliğin sebepleri değişken ve tanımlaması zor olsa gerek, ama bu hastalık yavaş-dalga durumunda(n-REM) daha çok zaman geçirdikleri için genel anlamda çocuklarda yetişkinlerden daha çok görülür. Genel anlamda uyurgezerlik rahatsızlığı minik yaşlardan gelmektedir, erişkin olduktan sonrasında rahatsızlığın oluşumu çok azdır. Uyurgezerlik genel anlamda aynı yumurta ikizlerinde ortaya çıkar. Bitkinlik, uykusuzluk, kaygı, stres, grip, magnezyum eksikliği uyurgezerliği tetikleyebilir. Alkol ve yatıştırıcı ilaçlarda uyurgezerliğe niçin olabilir, en azından yetişkinlerde. Kalp ritim bozukluğu, reflu, astım, apne, travma sonrası stres, ürkü girişken ya da çok kişilik uyurgezerliği yanında getirebilir.
Uyurgezerliğin semptomları nedir?
•Gözler sonuna kadar açık, sabitlenmiş nazar
•Yüzlerinde hiçbir ifade yoktur
•Sual sorulduğunda yavaş yanıt verme, ya da saçma yanıt verme
•Etrafındaki insanlara ve eşyalara karşı dikkatsiz bir tutum
•Oturup, uykudayken uyanık görünmek
•Etrafta dolaşabilir ya da ayrıntılı aktivitelerin çoğunu uykudayken uygulayabilirler
•Uyandırıldığında kafası karışı
•Uyurken yaptıklarını uyanınca anımsamaz
Uyurgezerlikte ne yapılmalı?
Tedaviden ilkin ailenizden birisi ya da arkadaşlarınız uyurgezer olduğunuza tanıklık etmeli, ya da siz bir yaralanma sonucu uyurgezer olduğunuzu kabul etmelisiniz. Çünkü doktorun ofisinde sizin uyurgezer olup olmadığınızı ölçecek hiçbir kontrol ya da uygulama bulunmamaktadır. Mühim olan ferdin stresini azaltma ve sakatlıkları engelleyecek güvenli yerlerde bulunmalarını sağlamaktır. Kafi dinlenmeler, rahatlama egzersizleri, alkol kısıtlaması, ve uyku öncesi uyarıcıların alınmaması gerekmektedir. Kimi zaman uyku ilaçları önerilir.
Kişinin güvenliğini sağlamak için ne yapılmalı?
Kapı ve pencereleri kapatın
Odanızdaki engelleri kaldırın
Odanıza zil ya da hareket detektörü yerleştirin
Pencerelere kalınca perde asın
Yerde yatın
Uyurgezerlik ile iyi mi başa çıkarım?
Bir uyurgezer ile uğraşmanız sizin hayatınızda yaşayacağınız en gülünç tecrübe olabilir. İnançların tersine uyurgezeri uyandırmak tehlikeli değildir. Size sinirlenmeyeceklerdir hatta kim bilir onların yaşamını kurtarmış olacaksınız. Uyurgezerleri uyandırdığınızda, kafaları karışmış, uyandırılmaktan rahatsız olmuş hatta bulundukları yere gore utanmışta olabilirler. Ama dikkatli olun, uyurgezeri uyandırmak çok zor olabilir. Eğer yürüyorsa, bu durumu güvenli bir mekanda ve üstünde az güç uygulayarak denetim altına alın. Genel anlamda kibar hareketlerle uyurgezeri yatağına yönlendirin. Ama kimi zaman uyurgezer kalkıp, yapmakta oldukları işi tamamlamak isteyebiliriler. Bu durumda uyurgezerin yapmış olduğu işi güvenli bir biçimde bitirmesine yardım edin.
Uyanın
Uyurgezerlik yaşla azalabilen acayip bir rahatsızlıktır. Eğer uyurgezerlik disiplinli bir sakatlanmaya niçin olmadıysa ya da disiplinli bir rahatsızlıktan dolayı ortaya çıkmadıysa, mesele yoktur.
Doğal uyurgezerliğin çılgın ve tehlikeli tarafları vardır: Düşüp ölmek ya da vincin kolunda uyanmak şeklinde..
Uyurgezerlik Emareleri Nedir?
*Çoğu zaman uykunun ilk devresinde ortaya çıkmaktadır. Uyku esnasında yataktan kalkma ve gezinme olarak tanımlanabilir
*Şahıs uyurgezerken boş boş ve gözünü dikerek bakar. Başkalarıyla iletişime geçmez, tepkisizdir.
*Uyurgezer çok zor uyandırılır
*Uyurgezerin uyandıktan sonrasında davranışlarında bir anarmallik olmaz.
*Uyurgezerlik belirgin bir fizyolojik rahatsızlığa bağlı değildir
*Uyurgezerlik bir madde kullanımına ve ya ilaç kullanımına bağlı değildir
*Uyurgezerlik kişinin toplumsal ve mesleki yaşantısını zorlaştırır.
Uyurgezerlik bir takım karmaşa davranıştan oluşur. Uyurgezerlik bilgisizce ve hatırlamadan yatağı terk etme ve yürümeye başlamadır. Hasta ayağa kalkar, adım atma, banyoya gitme, giyinme, konuşma, feryat atma hatta otomobil kullanma şeklinde hareketler yapar. Davranış kimi zaman uyanarak sonuçlanırken, çoğu zaman yatağa geri dönmeyle son bulur.
Çocuklarda daha sık görülen uyurgezerlik; 5-8 yaşlarında ortaya çıkar ve adam çocuklarda kızlardan daha yaygındır. Uyurgezerlik nörolojik tabanlı da olabilir. Stresli dönemlerde çoğalmaktadır. Çok fazla bitkinlik uyurgezerliğin sertliğini arttırır. Uyurgezerlik mühim bir rahatsızlıktır çünkü kaza, yaralanma, camdan düşme… ile neticelenmesi çok tehlikelidir.
Tedavisi
En başarıya ulaşmış tedavi ilaç tedavisi olup stres kaynağıyla ilgili psikoterapi de yararlı netice verir.
UYURGEZERLİK
Uyku esnasında bilgisizce gezme hâli; somnanbülizm. Daha çok çocukluk ve erişkinlik çağlarında görülür. Şahıs yaptıklarının bilincinde olmaksızın kalkıp dolaşır ve bazı davranışlarda bulunmaktadır. Çoğu zaman gözleri açıktır. Uyandırıldığındaysa hiçbir şey anımsamaz. Büyük bölümü vakit bir süre sonrasında geçer. Devamlı hâle gelmesi ve bir hastalık biçimini alması isteri ve sara nöbeti geçirenlerde olur. Tedavisinde ruhsal yöntemler uygulanır.
MsXLabs Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Uyku esnasında bilgisizce gezme hâli; somnanbülizm. Daha çok çocukluk ve erişkinlik çağlarında görülür. Şahıs yaptıklarının bilincinde olmaksızın kalkıp dolaşır ve bazı davranışlarda bulunmaktadır. Çoğu zaman gözleri açıktır. Uyandırıldığındaysa hiçbir şey anımsamaz. Büyük bölümü vakit bir süre sonrasında geçer. Devamlı hâle gelmesi ve bir hastalık biçimini alması isteri ve sara nöbeti geçirenlerde olur. Tedavisinde ruhsal yöntemler uygulanır.
MsXLabs Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Uyurgezerlik, tıp için sır olmaya devam ediyor
Gaziantep üniversitesi (GAZü) Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Ilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Altındağ, uyurgezerliğin, bilinmeyen nedenlerle genetik yatkınlıktan ya da gündüz yaşanmış olan sorunların geceye yansımasından dolayı ortaya çıkabildiğini söylemiş oldu.
Altındağ, uyurgezerliğin bir uyku bozukluğu şartları bulunduğunu ve bu problemi yaşayan kişilerin uykuda normalde beklenmeyen, amaçsız hareketler yaptığını belirtti.
Uyurgezer kişilerin uykuda amaçsız bir biçimde yürüdüğünü, dolaştığını, başka bir odaya geçebildiğini ve ender de olsa sorunla ilgili, dışarı çıkıp otomobille dolaşma şeklinde daha karışık olguların da ortaya çıktığını ifade eden Altındağ, şöyleki konuştu:
"Uyurgezerlik, bilinmeyen nedenlerle, genetik yatkınlıktan ya da gündüz yaşanmış olan sorunların geceye yansımasından dolayı ortaya çıkabiliyor.
Sebepleri mevzusunda hemen hemen netleşmiş bir bilgi yok. Fakat bir takım olgularda tam açıklanamayan genetik bir yatkınlık var. Ailede bir kişide uyurgezerlik var ise onun çocuğunda ya da aynı soydan gelen bir kişide uyurgezerlik görülebiliyor.
Bir takım hastalarda ise gündüz yaşanmış olan sıkıntılar geceye yansıyabiliyor. Fakat bu vaziyet, genellikle tek başına bir niçin olmuyor."
Altındağ, uyurgezer bir kişinin uykuda hareket ederken yarı uykulu bir durumda bulunduğunu ve bu kişideki uyku durumunun devam ettiğini ifade etti.
Bir kişiyle uyurgezerlik halindeyken haberleşme-iletişim kurulmaya çalışıldığında, çoğu zaman ya yanıt alınmadığını ya da rahat yanıtlar alınabildiğini ve uyurgezer kişinin yaptıklarının bilincinde olmadığını bildiren Altındağ, şunları söyledi:
"Uyurgezer kişiler telkine yatkındır. Onlardan yatağına dönmesini istediğinizde pozitif yönde cevap verirler. Taşkınlık ve sert bir yanıt söz mevzusu değildir. Uyandıklarında ise ne yaptıklarını hatırlamazlar.
Çoğu zaman hastalar kendilerince güvenli hareket edeler. Çok ender durumlarda hastanın bir biçimde yaralanması ya da zarar görmesi söz mevzusu olabilir."
Tedavi ve ailelere düşen vazife
Altındağ, genellikle 4-8 yaş içinde başlamış olan ve çocuklarda yüzde 10, erişkinlerde ise yüzde 1 oranında görülen uyurgezerliğin tedavisi mümkün bir hastalık bulunduğunu açıkladı.
Bu rahatsızlığın erişkin yaşlarda kendiliğinden azalabildiğini, bu yaşlar sonrasında da nadiren devam eden olgulara rastlandığını dile getiren Altındağ, uyurgezerlik problemininin tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar alındığını bildirdi.
Uyku ve uykuyla ilgili sorunlarla bir çok disiplinin ilgilendiğini, bu tür durumlar içinde başta psikiyatri olmak suretiyle nöroloji, kulak burun boğaz, göğüs hastalıkları, endokrinoloji ve kardiyolojinin geldiğini belirten Altındağ, açıklamasını şöyleki sürdürdü:
"Ama temelde uykuyla ilgili problemler psikiyatri ve nörolojinin alanı ve çoğu zaman hastalar bu konudaki sorunlarıyla ilgili olarak psikiyatra başvurur.
Uyurgezerlik, uykunun süratli göz hareketlerinin olmadığı fazın 3 ve 4'üncü evresinde görülüyor. Tedavide, bu süreci baskılayacak, süresini ve yoğunluğunu azaltacak ilaçlar kullanılıyor. Hastanın günlük problemlerinden lanan ya da psikiyatrik bir mesele söz mevzusu ise buna yönelik bir tedavi ve ilaç tedavisiyle hastaların mühim bir bölümü bu sorununundan kurtuluyor."
Altındağ, yakınları uyurgezerlik problemi yaşayan ailelerin, bu kişilerin kendilerine zarar verecek bir ortam oluşmasının önüne geçmek için önlem alması icap ettiğini ifade ederek, "Bilhassa sıcak bölgelerde bir sürü kişinin damlarda ya da evlerinin balkonlarında yatmış olduğu biliniyor. Bu vaziyet, uyurgezerler açısından risk oluşturabilmektedir" dedi.
Kaynak:
Gaziantep üniversitesi (GAZü) Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Ilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Altındağ, uyurgezerliğin, bilinmeyen nedenlerle genetik yatkınlıktan ya da gündüz yaşanmış olan sorunların geceye yansımasından dolayı ortaya çıkabildiğini söylemiş oldu.
Altındağ, uyurgezerliğin bir uyku bozukluğu şartları bulunduğunu ve bu problemi yaşayan kişilerin uykuda normalde beklenmeyen, amaçsız hareketler yaptığını belirtti.
Uyurgezer kişilerin uykuda amaçsız bir biçimde yürüdüğünü, dolaştığını, başka bir odaya geçebildiğini ve ender de olsa sorunla ilgili, dışarı çıkıp otomobille dolaşma şeklinde daha karışık olguların da ortaya çıktığını ifade eden Altındağ, şöyleki konuştu:
"Uyurgezerlik, bilinmeyen nedenlerle, genetik yatkınlıktan ya da gündüz yaşanmış olan sorunların geceye yansımasından dolayı ortaya çıkabiliyor.
Sebepleri mevzusunda hemen hemen netleşmiş bir bilgi yok. Fakat bir takım olgularda tam açıklanamayan genetik bir yatkınlık var. Ailede bir kişide uyurgezerlik var ise onun çocuğunda ya da aynı soydan gelen bir kişide uyurgezerlik görülebiliyor.
Bir takım hastalarda ise gündüz yaşanmış olan sıkıntılar geceye yansıyabiliyor. Fakat bu vaziyet, genellikle tek başına bir niçin olmuyor."
Altındağ, uyurgezer bir kişinin uykuda hareket ederken yarı uykulu bir durumda bulunduğunu ve bu kişideki uyku durumunun devam ettiğini ifade etti.
Bir kişiyle uyurgezerlik halindeyken haberleşme-iletişim kurulmaya çalışıldığında, çoğu zaman ya yanıt alınmadığını ya da rahat yanıtlar alınabildiğini ve uyurgezer kişinin yaptıklarının bilincinde olmadığını bildiren Altındağ, şunları söyledi:
"Uyurgezer kişiler telkine yatkındır. Onlardan yatağına dönmesini istediğinizde pozitif yönde cevap verirler. Taşkınlık ve sert bir yanıt söz mevzusu değildir. Uyandıklarında ise ne yaptıklarını hatırlamazlar.
Çoğu zaman hastalar kendilerince güvenli hareket edeler. Çok ender durumlarda hastanın bir biçimde yaralanması ya da zarar görmesi söz mevzusu olabilir."
Tedavi ve ailelere düşen vazife
Altındağ, genellikle 4-8 yaş içinde başlamış olan ve çocuklarda yüzde 10, erişkinlerde ise yüzde 1 oranında görülen uyurgezerliğin tedavisi mümkün bir hastalık bulunduğunu açıkladı.
Bu rahatsızlığın erişkin yaşlarda kendiliğinden azalabildiğini, bu yaşlar sonrasında da nadiren devam eden olgulara rastlandığını dile getiren Altındağ, uyurgezerlik problemininin tedavisinde yüz güldürücü sonuçlar alındığını bildirdi.
Uyku ve uykuyla ilgili sorunlarla bir çok disiplinin ilgilendiğini, bu tür durumlar içinde başta psikiyatri olmak suretiyle nöroloji, kulak burun boğaz, göğüs hastalıkları, endokrinoloji ve kardiyolojinin geldiğini belirten Altındağ, açıklamasını şöyleki sürdürdü:
"Ama temelde uykuyla ilgili problemler psikiyatri ve nörolojinin alanı ve çoğu zaman hastalar bu konudaki sorunlarıyla ilgili olarak psikiyatra başvurur.
Uyurgezerlik, uykunun süratli göz hareketlerinin olmadığı fazın 3 ve 4'üncü evresinde görülüyor. Tedavide, bu süreci baskılayacak, süresini ve yoğunluğunu azaltacak ilaçlar kullanılıyor. Hastanın günlük problemlerinden lanan ya da psikiyatrik bir mesele söz mevzusu ise buna yönelik bir tedavi ve ilaç tedavisiyle hastaların mühim bir bölümü bu sorununundan kurtuluyor."
Altındağ, yakınları uyurgezerlik problemi yaşayan ailelerin, bu kişilerin kendilerine zarar verecek bir ortam oluşmasının önüne geçmek için önlem alması icap ettiğini ifade ederek, "Bilhassa sıcak bölgelerde bir sürü kişinin damlarda ya da evlerinin balkonlarında yatmış olduğu biliniyor. Bu vaziyet, uyurgezerler açısından risk oluşturabilmektedir" dedi.
Kaynak:
Uyurgezerlik problemini ben de yaşıyorum ve ne yazık ki oğlumda da var, gece kalkmışsam sabah yıkıntı şeklinde uyanıyorum, genellikle böyle fakat ertesi gün farkına varıyorum
UYURGEZERLİK a Uyku içinde ortaya çıkan ve şu ya da bu seviyede uyarlanma gösteren otomatik davranış.
—ANSİKL. Uyurgezerlik, adam çocuklar da kızlarda olduğundan daha sıktır ve 7-8 yaşlarına doğru başlar. Çocuk açık gözler ve durağan bakışlarla yer değiştirir Yatırılmaya karşı koymaz ya da az ya da çok uzun bir süre sonrasında yatağına girer. Uyurgezerlik çocuklarda hiçbir hususi zihinsel patalojiye bağlı değildir. Oysa erişkinlerde disiplinli bir zihinsel patalojinin emaresidir.
—ANSİKL. Uyurgezerlik, adam çocuklar da kızlarda olduğundan daha sıktır ve 7-8 yaşlarına doğru başlar. Çocuk açık gözler ve durağan bakışlarla yer değiştirir Yatırılmaya karşı koymaz ya da az ya da çok uzun bir süre sonrasında yatağına girer. Uyurgezerlik çocuklarda hiçbir hususi zihinsel patalojiye bağlı değildir. Oysa erişkinlerde disiplinli bir zihinsel patalojinin emaresidir.
Kaynak: Büyük Larousse
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR