Wright Kardeşler , ilk motorlu uçağı icra eden meşhur kardeşlerdir. Wilbur Wright 1867 senesinde doğmuş, 1912 senesinde ölmüştür. Kardeşi O...
Wright Kardeşler, ilk motorlu uçağı icra eden meşhur kardeşlerdir. Wilbur Wright 1867 senesinde doğmuş, 1912 senesinde ölmüştür. Kardeşi Orville Wright ise 1871 senesinde doğmuş, 1948 senesinde ölmüştür.
Ohio, Daytonlu iki bisiklet ustası olan Wilbur ve Orville Wright, 1899’da kuşların iyi mi uçtukları hakkında kendilerine ipucu verebilecek her şeyi sistematik bir biçimde incelemeye başladılar. Bilimsel eserlerde ve eski insanların deneyimleri içinde kendi işlerine yarayacak hiçbir şey olmadığını kısa sürede anlayan Wright kardeşler bir tek Berlin civarlarındaki bir tepe üstünden planörle uçuş denemeleri icra eden ve bu mevzuda çok dikkatli notlar tutan Alman mühendisi Otto Lilienthal’in emekleri vardı.
Orville Wright
Wilbur WrightLilienthal kuşların uçmalarını çok yakından incelemiş olduğu için planörünün bir kuşu andırmasına fazla şaşmamak gerekir. Fakat o içlerinde meşhur ressam Leonardo Da Vinci’nin de olduğu birçoklarını cezbeden tuzağa, kısaca kuş uçuşunu temsil eden kanat çırpma vakasının albenisine kapılmadı. Lilienthal uçabilecek bir uçağın havayla temas halinde olan durağan bir kanadı olması icap ettiğini gösterdi. Kesin bir uçuşu gerçekleştirebilmek için lüzumlu denetim bir tek onun söylediği bu şekilde bir kanat tarafınca sağlanabilirdi ve bu mevzuda Wright kardeşler de onunla uyuşuyordu.
Wilbur ve Orville Wright bilimsel tahsil görmemişler, liseden sonrasında yüksek bir okulda gitmemişlerdi. Fakat uçma alanındaki çalışmalarını ilerlettirken kendi bilimsel taraflarını de model uçaklar, uçurtmalar, insan taşıyan planörler ile yaptıkları yüzlerce deney yardımıyla bu mevzuda bilimsel bir yaratı hazırlayacak kadar ilerlettiler. Hatta hazırladıkları 200’den çok değişik tipteki kanatları tecrübe etmek için bir rüzgar tüneli dahi yaptılar. Wright kardeşlerin 17 Aralık 1903’te North Carolina’da Orville’in kontrolünde havalanan ilk uçağı aerodinamik ses teorisine bağlı kalınarak yapılmıştı.
Bu tayyare iki pervaneliydi. Pilotla beraber ağırlığı 335 kilo.dı. Bu uçuşun beş tane görgü şahidi vardır. Orville birinci denemede 12 saniye uçtu. Ve bir tek 37 metre mesafe katetti. O günkü son denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmıştı ve 280 metrelik bir mesafeye uçmuştu. Bir süre sonra uçaklarını geliştirdiler ve 1904 senesinde uçağa havada dönüşler yaptırarak, geri dönmek suretiyle kalktıkları noktaya inmeyi başardılar.
Wright kardeşler, iyi bir tayyare tasarımında kanadın birdenbire esen şiddetli rüzgarların zararı olan etkisiyle sert havanın aşağı ve yukarı çekici etkisine rağmen pilotun düzeltmesiyle kanadın daha uygun bir durum almasını elde eden bir mekanizma bulunması icap ettiğini anladılar. Kuşları gözleyerek sert havalarda uçuş düzeylerini korumak için kanat uçlarını iyi mi büktüklerini not aldılar. Kanat bükmeyi planörlerinin kanatlarının uçaklarını bir mekanizma yardımıyla eğerek öykünmek ettiler. Deneylerinden bunun işe yarayacağını tahmin etmişlerdir. Hakikaten de işe yaramıştır. Kanat eğmenin uçuş aerodinamiğini iyi mi etkilediğini doğru bir biçimde tahmin ettiler ve anladılar.
Wright kardeşler bundan sonra uçabilen bir tayyare yaratmışlardı ama onu iyi mi uçuracaklarını bilmiyorlardı. Bu konuyu onlara gösterebilecek ne bir kitap ne de bir öğretmen vardı. Yavaş yavaş ve metotlu bir biçimde uçakla dönüş yapabileceklerinden çok süre ilkin güvenilir olmuşlardı. Daha ilk denemelerinde tayyare tam bir daire dönüşünü rahatlıkla tamamlayarak havalandıkları noktanın yanına indi. Tayyare dizaynı, ötekileri Wright kardeşlerinin seviyesine gelinceye kadar bir süre olduğu yerde saydı. Pilotun kanadın üstüne yatık bir biçimde durmaktan kurtarıp oturmasını sağlayacak bir yer yapılması şeklinde mecburi bağzı şeyler gerekiyordu.
Wright kardeşler pilotun oturabildiği bir tayyare dizaynı hazırladılar. Bununla birlikte bir de iniş ekibi yaparak kendilerini ilk uçuşlarında yanlarında taşıdıkları tekerlekli kriko ve monoraydan kurtardılar.
YORUMLAR