YOKSULLAŞMA a. Yoksullaşmak eylemi. *Fels. Göreli yerleşik yoksullaşma, ulusal zenginleşmeden ücretli sınıfların, öteki sınıflarda...
YOKSULLAŞMA a. Yoksullaşmak eylemi.
*Fels. Göreli yerleşik yoksullaşma, ulusal zenginleşmeden ücretli sınıfların, öteki sınıflardan daha az yararlandıkları durum || Mutlak yerleşik yoksullaşma, ücretlinin gerçek yoksullaşması. || Yerleşik yoksullaşma, sömürülen bir sınıfın ve ötelû egemen olmayan sınıf fraksiyonlarının gitgide derinleşen bir yoksulluğa düşmelerine yol açan toplumsal olay.
*ANSİKL. Fels. Marx ve Engels yerleşik yoksulluğu (alm. Pauperismus) yoksu"aşmaya, yani sermayenin proletaryayı ücretinden, konutundan ve bedensel varlığından başka hiçbir şeyi olmayan bir duruma düşürmesine yol açan tarihsel bir sürece bağlayarak betimledi ve “toplumsal gelişmenin adeta değerden düşürdüğü" kimselerden, ardından "sanayinin dolaysız kurbanlarından, sayısı, tehlikeli makinelerin, maden ocaklarının, kimya manüfaktürlerinin vb. sayısıyla birlikte artan hastalar, sakatlar ve dullardan" söz etti. Bu sürecin sonunda “yerleşik yoksullaşma, salt yıkıma uğrayan proletaryanın durumu, burjuvazinin baskısına direnmekten vazgeçen proleterin içine düştüğü en alt düzey haline geldi [...]†(Alman ideolojisi). Komünist parti manifestosu' nda Marx, yerleşik yoksullaşma sürecini şöyle betimledi. “Çağdaş işçi, sanayinin gelişmesiyle yükselmesi şöyle dursun, tersine dur madan daha aşağıya, sınıfının yaşam koşullarının da altına düşer Emekçi, yoksul duruma gelir ve yoksulluk, nüfus ve zenginlikten daha da hızlı artar." Bu satırlarda Marx, daha sonra mutlak yerleşik yoksulluk olarak adlandırılan yoksulluğu betimliyordu.
Marx'tan sonra bazı bilginler yerleşik yoksullaşmayı, zamanla yükselmeye yetenekli gerçek ücret ve kapitalizmin iktisadi gelişmesinden dolayı emekçinin haklı olarak isteyebileceği iktisadi bakımdan olanaklı ücret arasındaki farkın artması olarak belirlediler (Sombart).
Sanayileşmiş büyük ülkelerde yüz yıldan beri saptanan yaşam düzeylerinin yükselmesi ve çalışma süresinin azalması olgusu, bazı marxçıların bir göreli yerleşik yoksullaşma kuramı geliştirmesine yol açtı. Buna göre belli bir ülkedeki kapitalistlerin gelir paylaşımındaki durumu, emekçilerin büyük bölümüne göre daha hızlı bir iyileşme gösteriyordu.
*Fels. Göreli yerleşik yoksullaşma, ulusal zenginleşmeden ücretli sınıfların, öteki sınıflardan daha az yararlandıkları durum || Mutlak yerleşik yoksullaşma, ücretlinin gerçek yoksullaşması. || Yerleşik yoksullaşma, sömürülen bir sınıfın ve ötelû egemen olmayan sınıf fraksiyonlarının gitgide derinleşen bir yoksulluğa düşmelerine yol açan toplumsal olay.
*ANSİKL. Fels. Marx ve Engels yerleşik yoksulluğu (alm. Pauperismus) yoksu"aşmaya, yani sermayenin proletaryayı ücretinden, konutundan ve bedensel varlığından başka hiçbir şeyi olmayan bir duruma düşürmesine yol açan tarihsel bir sürece bağlayarak betimledi ve “toplumsal gelişmenin adeta değerden düşürdüğü" kimselerden, ardından "sanayinin dolaysız kurbanlarından, sayısı, tehlikeli makinelerin, maden ocaklarının, kimya manüfaktürlerinin vb. sayısıyla birlikte artan hastalar, sakatlar ve dullardan" söz etti. Bu sürecin sonunda “yerleşik yoksullaşma, salt yıkıma uğrayan proletaryanın durumu, burjuvazinin baskısına direnmekten vazgeçen proleterin içine düştüğü en alt düzey haline geldi [...]†(Alman ideolojisi). Komünist parti manifestosu' nda Marx, yerleşik yoksullaşma sürecini şöyle betimledi. “Çağdaş işçi, sanayinin gelişmesiyle yükselmesi şöyle dursun, tersine dur madan daha aşağıya, sınıfının yaşam koşullarının da altına düşer Emekçi, yoksul duruma gelir ve yoksulluk, nüfus ve zenginlikten daha da hızlı artar." Bu satırlarda Marx, daha sonra mutlak yerleşik yoksulluk olarak adlandırılan yoksulluğu betimliyordu.
Marx'tan sonra bazı bilginler yerleşik yoksullaşmayı, zamanla yükselmeye yetenekli gerçek ücret ve kapitalizmin iktisadi gelişmesinden dolayı emekçinin haklı olarak isteyebileceği iktisadi bakımdan olanaklı ücret arasındaki farkın artması olarak belirlediler (Sombart).
Sanayileşmiş büyük ülkelerde yüz yıldan beri saptanan yaşam düzeylerinin yükselmesi ve çalışma süresinin azalması olgusu, bazı marxçıların bir göreli yerleşik yoksullaşma kuramı geliştirmesine yol açtı. Buna göre belli bir ülkedeki kapitalistlerin gelir paylaşımındaki durumu, emekçilerin büyük bölümüne göre daha hızlı bir iyileşme gösteriyordu.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR