YüZEYKüRE 1. Yerkürenin tümünü iki yarıküre biçiminde düzlem harita üzerinde gösterme. 2. Yer'i gösteren coğrafi küre. *ANSİKL...
YüZEYKüRE
1. Yerkürenin tümünü iki yarıküre biçiminde düzlem harita üzerinde gösterme.
2. Yer'i gösteren coğrafi küre.
*ANSİKL. Yüzeykürede sorun, küre biçiminde olan Yer yüzeyinin özgün niteliklerini bir düzlem üzerinde göstermektir, ilk yüzeykürelerin eksikliği ve çizimlerindeki biçim bozuklukları düzlem-küre çelişkisinden lanır. XV. yy.'dan başlayarak matematiksel izdüşümlere başvuruldu. Ortogonal izdüşüm'de ekvator düzlemi bir düzlem biçiminde göz önüne alınır ve Yer yüzeyinin herhangi bir noktasının düzlem içindeki izdüşümünün bu noktanın kendisini gösterdiği varsayılır. Böylece iki yarıküre iki daire şeklinde çizilir; meridyenler kutuptan yaldız biçiminde yayılan doğrulardan, paraleller ise çemberlerden oluşur. Bu izdüşümün sakıncası, kutup bölgesinin açılımının çok iyi vermesine karşılık ekvator bölgesini göz ardı etmesidir. Ayrıca izdüşüm düzlemi olarak bir meridyen alınabilir. Bu yöntemde meridyenler elipslerden, paraleller de doğrulardan oluşur.
Stereografik izdüşüm iyi bir yüzeyküre sağlar; kürenin bir noktası merkez alınarak, izdüşüm teğet düzleme ya da büyük daire üzerine düşürülür Bu ters çevirerek dönüştürmedir: açılar aynen korunur ve çemberlerin izdüşümü her birini izleyerek alınır. Bu çizim, ekvator, bir meridyen, ufuk çizgisi vb. üzerinde uygulanabilir.
1. Yerkürenin tümünü iki yarıküre biçiminde düzlem harita üzerinde gösterme.
2. Yer'i gösteren coğrafi küre.
*ANSİKL. Yüzeykürede sorun, küre biçiminde olan Yer yüzeyinin özgün niteliklerini bir düzlem üzerinde göstermektir, ilk yüzeykürelerin eksikliği ve çizimlerindeki biçim bozuklukları düzlem-küre çelişkisinden lanır. XV. yy.'dan başlayarak matematiksel izdüşümlere başvuruldu. Ortogonal izdüşüm'de ekvator düzlemi bir düzlem biçiminde göz önüne alınır ve Yer yüzeyinin herhangi bir noktasının düzlem içindeki izdüşümünün bu noktanın kendisini gösterdiği varsayılır. Böylece iki yarıküre iki daire şeklinde çizilir; meridyenler kutuptan yaldız biçiminde yayılan doğrulardan, paraleller ise çemberlerden oluşur. Bu izdüşümün sakıncası, kutup bölgesinin açılımının çok iyi vermesine karşılık ekvator bölgesini göz ardı etmesidir. Ayrıca izdüşüm düzlemi olarak bir meridyen alınabilir. Bu yöntemde meridyenler elipslerden, paraleller de doğrulardan oluşur.
Stereografik izdüşüm iyi bir yüzeyküre sağlar; kürenin bir noktası merkez alınarak, izdüşüm teğet düzleme ya da büyük daire üzerine düşürülür Bu ters çevirerek dönüştürmedir: açılar aynen korunur ve çemberlerin izdüşümü her birini izleyerek alınır. Bu çizim, ekvator, bir meridyen, ufuk çizgisi vb. üzerinde uygulanabilir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR