ahkâm çokluk, isim (ahkâ:mı) Arapça a§kÂ¥m Hükümler. Atasözü, deyim ve birleşik fiiller ahkâm çıkarmak / ahkâm kesmek/ ahkâm yür...
ahkâm
çokluk, isim (ahkâ:mı) Arapça a§kÂ¥m
Hükümler.
ahkâm çıkarmak /ahkâm kesmek/ ahkâm yürütmek
Osmanlı Kurumları - Meclis-i Vala-yi Ahkam-i Adalet sarayı
Ahkâm ul-Kuran
Büyük L.
AHKÂM çoğl. a. (ar. hükm'ün çoğl. ahkam). 1. Yargılar, hükümler 2. Cemiyet düzenini sağlamak amacıyla verilen emirler, çıkarılan yasalar. 3. Ahkâm çıkarmak, bir vaka ya da davranıştan kendi düşüncelerine uygun anlamlar ve sonuçlar çıkarmak. || Ahkâm kesmek, savurmak, yürütmek, yetkili olmadığı bir mevzuda, çekinmeden, kanıtlanması güç yargılar ileri sürmek.
Huk. Ahkâmı şahsiye, kişilerin yeterlik ve durumlarına ilişkin hukuk kuralları,
isl. Ahkâm ayetleri, Kuran'ın hukuk ve ibadetle ilgili ayetleri. Bunlardan bir kısmı direkt, bir kısmı de dolaylı olarak yakarma ve hukuk konularına değinir. Bu yüzden sayıları konsunda değişik değerlendirmeler vardır. Yalnız hukukla ilgili olanların sayısı 200 kadardır. || Ahkâmı teklifiye, müslümanların dinsel bir görevi yapma ya da yapmama mevzusundaki mesuliyet oranını belirleyen hükümler. Sekiz tanedir: farz, vacip, sünnet, müstahab, mendub, mubah, haram, mekruh.
isl. huk. Ahkâmı ahlakiye -* AHLAKİ HüKüMLER. |l Ahkâmı ameliye — AMELİ HüKüMLER. )| Ahkâmı amire
EMİR, FARZ. || Ahkâmı asliye, inanç ve itikatla ilgili hükümler. ( — İMAN.) || Ahkâmı ışık'i- ye, bir müslümanın günlük hayatta görevli bulunmuş olduğu dini komut ve yasaklar (namaz kılmak, oruç tutmak, haram yememek vb.) [- AMELİ HüKüMLER.] || Ahkâmı itikadiye -* İTİKADI HüKüMLER. |j Ahkâmı nahiye
NEHİY, HARAM. || Ahkâmı sultaniye, sultanın hak ve yetkilerini, devlet teşkilatını ve yönetenlerle yönetilenler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı. (Bk. ansikl. böl.) || Ahkâmı şer'ıyye, şer i hükümler. (Bunlar itikadi, ameli ve etik hükümler olmak suretiyle üç kısma ayrılır.)
Kur. tar. Ahkâm defterleri, OsmanlIlar' da Divanı hümayunda tutulan defterlerin bir.türü.(Bk. ansikl. böl.) Ahkâmı şerife, padişahın verdiği yazılı emirler (Divanı hümayun kalemlerinde hazırlanan bu emirler, buyruk, ruus şeklinde adlar da alırdı).
Tar. Ahkâmı esasiye beyannamesi, Tanzimat fermanı'na verilen başka bir ad.
ANSİKL. isl. Ahkâmı sultaniye. Fıkıh kitaplarının çeşitli bölümlerine dağılmış bulunan ahkâmı sultaniye ile ilgili olarak ayrı kitaplar da yazılmıştır. Bunlar içinde en bilinenleri hanefi mezhebinden imam Ebu Yusuf'un (113/731 - 182/798) Kitab ül-harâc'ı, şafii mezhebinden Ali bin Mu- hammed el-Mâverdi'nin (364/974 - 450/1058) El-ahkâm üs-sultaniye' si ve hanbeli mezhebinden Ebu Ya lâ Muhammet bin el-Huseyn bin Muhammet bin el- Ferrâ'nın (380/990 - 450/1066) El-ahkâm üs-sultaniye'sidir. Bu kitaplarda genel hat- larıyla şu mevzular işlenmiştir: halifenin seçilmesi ve hukuksal durumu; vezirlerin atanması, vezirlik kurumu; ordu komutanlığı; adalet sarayı örgütü ve kadıların atanması; nüfus işleri; imamların atanması; hac seferlerinin düzenlenmesi; zekât; cizye, haraç vb. vergilerin toplanması; toprak hukuku; savaşlar sonunda elde edilmiş fey ve ganimetler; divanlar, cürümler ve his- be örgütü; gümrükler; iç güvenliğin ve sınır güvenliğinin sağlanmasıyla ilgili hukuksal düzenlemeler.
Kur. tar. Ahkâm defterleri'ne eyaletlerle ilgili İşler hakkında Divanı hümayundan çıkan hükümler yazılırdı. Başlangıçta mü- himme defterleri içinde ve onlarla beraber değerlendirilen ahkâm defterleri, 1645'te şikâyet defterleri, 1742'den sonrasında ahkâmı şikâyet defterleri adını aldı ve eyaletlere bakılırsa sınıflandırıldı. 1876'dan sonrasında bu tür kayıtlar için mukteza defterleri kullanıldı.
ahkâm ingilizcesi
1. law judgments, decisions, verdicts.
2. law statutes, regulations, provisions, stipulations.
3. predictions based on astrology or soothsaying.
4. colloq. half-baked ideas, baseless conclusions, flimsy speculations.
- çýkarmak colloq. to put forth some half-baked or off-the-cuff ideas (on something one doesn´t know much about).
- kesmek colloq. to put forth a half-baked or off-the-cuff idea as if it were the gospel truth.
- yürütmek colloq. to give one´s opinion (on something one doesn´t know much about).
1. law judgments, decisions, verdicts.
2. law statutes, regulations, provisions, stipulations.
3. predictions based on astrology or soothsaying.
4. colloq. half-baked ideas, baseless conclusions, flimsy speculations.
- çýkarmak colloq. to put forth some half-baked or off-the-cuff ideas (on something one doesn´t know much about).
- kesmek colloq. to put forth a half-baked or off-the-cuff idea as if it were the gospel truth.
- yürütmek colloq. to give one´s opinion (on something one doesn´t know much about).
Osmanlı Kurumları - Meclis-i Vala-yi Ahkam-i Adalet sarayı
Ahkâm ul-Kuran
YORUMLAR