Bayburtlu Zihni Kimdir?

Halk şairlerimizden birisi olan Bayburtlu Zihni’nin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız. XIX. yüzyı...

Halk şairlerimizden birisi olan Bayburtlu Zihni’nin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız.

XIX. yüzyılda yaşamış ünlü halk şairidir. XVIII. yüzyılın sonlarında Bayburt’ta doğdu. Bir süre Erzurum’da, Trabzon’da medrese öğrenimi gördü. 1815’te İstanbul’a gelip on beş yıl kadar burada kaldı. Çeşitli görevlerde, katipliklerde çalıştı, yeniden Bayburt’a döndü. Sonra gene geziye çıktı. Arabistan’a, Mekke’ye gitti. Buradan Mısır’a geçip bir süre de orada kaldı. 1844’te İstanbul’a döndü. O zamanın tanınmış devlet adamı Mustafa Reşit Paşa’nın yanında kâtiplik yaptı. Reşit Paşa ile birlikte, o zaman bizim olan Akkâ kalesine gitti, İstanbul’a gelişlerinden bir süre sonra bu sefer kesin olarak doğum bölgesine gidip yerleşti. Hopa, Karaağaç, Of kasabalarında mal müdürü olarak görev yaptı. Ömrünün bundan sonraki yıllarını Bayburt, Erzurum, Trabzon arasında dolaşmakla geçirdi. Buralarda da çeşitli küçük devlet hizmetleri gördü. Son olarak Trabzon’dan doğum yeri bulunan Bayburt’a dönerken yolda sıtmaya yakalandı, 1859’da bir köyde öldü.

Biraz medrese öğrenimi gördüğü için divan edebiyatına eğilimli bulunan Bayburtlu Zihni, halk şiirlerinin yanında, hatta halk şiirlerinden daha çok divan edebiyatı şiir türlerinde eserler vermiştir. Bununla birlikte, onun Türk edebiyatındaki yeri, bir divan şairi olarak değil, bir halk ozanı olarak daha belirli, daha önemlidir.

Bayburtlu Zihni’nin şiirlerinde canlı doğa tasvirleri, içli duygular, aşk ve özlem konuları büyük yer tutar. Divan edebiyatı tarzındaki şiirlerinde dil eski, ağır, ötekilerde duru, halka dönüktür. Bayburtlu Zihni’nin, 1828 yılında doğu illerimizi işgal eden düşmanların yaptıkları kötülükleri duygusal bir dille anlatan çok güzel koşmaları vardır. Eserleri Zihni Divanı ve Sergüzeşt-name adlı bir çeşit kişisel, çevre anılarından ibarettir.