Canlı nedir ve nasıl tanımlanır? Canlıların başlıca ortak özellikleri nelerdir? canlıların ortak özelliklerinin maddeler halinde ve kısa açı...
Canlı nedir ve nasıl tanımlanır? Canlıların başlıca ortak özellikleri nelerdir? canlıların ortak özelliklerinin maddeler halinde ve kısa açıklamalar ile anlatıldığı yazımız.
► Canlı kavramı:
Hücrelerden oluşan ve hücrelerinde bulunan DNA molekülleri yardımıyla kendine benzer bireyler oluşturan yapılar için kullanılır.
► Canlıların ortak özellikleri:
1- Hücrelerden oluşma,
2- Belirli bir organizasyonu olma,
3- Uyarılma,
4- Beslenme,
5- Hareket,
6- Enerji kullanma ve elde etme. (Metabolizma),
7- Üreme
olarak belirtilebilir.
Bu özellikler, her canlı grubunda az çok farklılık göstermekle birlikte, temel olarak aynıdır. (Kullanılan moleküller, elde edilen moleküller, bunların düzenlenmesi gibi)
► Canlıların çeşitliliği ve sınıflandırma
Dünyada bilinen yaklaşık iki milyon kadar bitkisel ve hayvansal canlı yaşamaktadır. Bu kadar çok çeşitli canlıları tek tek incelemenin, özelliklerini anlamanın zorluğu kolayca anlaşılabilir. Bu nedenle Taksonomi (Sınıflandırma) (Sistematik) bilimi gelişmiştir. Sınıflandırmada amaç, fazla çeşit ve sayıdaki canlıların incelenmesini kolaylaştırmaktır. Canlıları aralarındaki benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırmaya sınıflandırma denir. Sınıflandırma bilimi Sistematiktir. Sistematikdeki gelişim sürecinde başlıca iki tip sınıflandırma yöntemi olduğu görülmektedir.
Canlıları, yalnızca yüzeysel benzerliklerine göre sınıflandırmak (Ampirik sınıflandırma)
Canlıları, embriyolojik gelişimlerine, doku ve organ yapılarına, evrimsel gelişimlerine göre sınıflandırmak. (Filogenetik sınıflandır-ma-doğal sınıflandırma) Bu iki sınıflandırma içinde doğal sınıflandırma, bilimsel olan ve bugün geçerli olan sınıflandırma sistemidir. Doğal sınıflandırmayı ilk kez Carl Von Linne (1707-1778) gerçekleştirmiştir. Bu sınıflandırmada canlılar iki isimle isimlendirilir. Bu isimlerden biri cins ismi, diğeri, canlıyı belli bir özelliğine göre tanımlayan, tamamlayıcı bir isimdir. İki isim birlikte tür ismi olarak değerlendirilir.
► Tür: Bir çok özellikleri bakımından birbirine benzeyen ve çiftleştiklerinde verimli oğul döl verebilen canlı gruplarına denir.
Doğal sınıflandırmada kullanılan sistematik basamaklar:
1. Tür,
2. Cins,
3. Familya (Aile),
4. Takım,
5. Sınıf,
6. Şube (filum),
7. Alem
olarak düzenlenmiştir. Burada türden aleme doğru gidildikçe canlı sayısı artar, fakat canlıların ortak özellikleri azalır.
Doğal Sınıflandırma Yapılırken Ele Alınacak Temel Özellikler:
1- Hücreleri oluşturan kimyasal moleküllerin, özellikle proteinlerin benzerliği.
2- Embriyolojik gelişim benzerliği.
3- Fosillerden elde edilen kanıtlar.
4- Fizyolojik ve biyokimyasal benzerlikler.
YORUMLAR