Cumhuriyet döneminde ekonomik alandaki gelişmeler nedir? Cumhuriyet dönemindeki ekonomik inkılaplar hakkında bilgi. Cumhuriyet Dönemindeki ...
Cumhuriyet döneminde ekonomik alandaki gelişmeler nedir? Cumhuriyet dönemindeki ekonomik inkılaplar hakkında bilgi.
Cumhuriyet Dönemindeki Ekonomik Gelişmeler
Ekonomik etkinlik yaşama mücadelesinin sürdürülmesi anlamına gelir. Bir toplumun ekonomik yaşamı, ülkenin yeraltı ve yer üstü kaynaklarının kullanılarak mümkün olan seviyede gereksinimlerini yok etme etkinliğidir. Ekonomik yaşam her alanda üretime dayanır.
►Özetlemek gerekirse Osmanlı İmparatorluğunda ekonomik yaşamı gözden geçirelim.
a) Kuruluştan yıkılışa değin Osmanlı ekonomisi tarıma dayanıyordu. XVI. yüzyıl ortalarına kadar gelişmiş bir ticari yaşamı, el gücü ile çalışan dokuma tezgahları, tarıma dayalı ekonomiyi güçlendiriyordu.
b) XVI. yüzyıl sonları XVII. yüzyıl başlarında dünya ticaretinde Osmanlı Devleti’nin oynadığı rol, yeni tecim yollarının bulunması, doğu ve batıdaki savaşlar, genişlemenin durması, batılı devletlerin yeni ülkeler bulması bolca ve ucuz malların gelmesi Osmanlı ekonomisini etkiledi.
c) Batıda, ana para birikimi arttı. Kapitülasyonların etkisiyle Osmanlı ekonomisine batılı devletler hakim oldu. Osmanlı el sanatları eski önemini yitirdi.
d) XVIII. yüzyılda buharlı makinelerin bulunması, batıda “Endüstri İnkılabına” niçin oldu. Ana para birikimi, sanayiye yöneldi. Batılı devletler bir taraftan yeni pazarlar bulurken sanayileşme sürecine geçmemiş olan devletlerin pazarlarına yerleştiler.
e) 1954’den itibaren batıdan borç para alındı. 1881’de Duyun-u Umumiye yönetimi Osmanlı maliyesine el koydu.
f) Demiryolu yapımları dış borçlanma ile sürdürüldü. Liman ve vapur işletmeleri Avrupalıların denetimine geçti.
g) 1914-1918 Birinci Dünya Savaşına girildi. İnsan gücü üstünde negatif tesirleri oldu.
h) Tecim azınlıkların elinde bulunuyordu. Endüstri ve ziraat alanında yetişmiş eleman ve eleman yetiştirecek okul neredeyse yoktu. Ziraat da çökmüştü.
Not: 1 Mart 1982’de TBMM’si bazı ekonomik önlemler alarak ilkeleri belirledi.
a) Sanayiyi canlandırmak ve çağdaş araçlara haiz olmak.
b) Ormanların bakım ve onarımını yapmak mümkün olan faydayı sağlamak.
c) Direkt kamu yararına olan işletmeleri olanaklarımız nisbetinde devletleştirmek,
d) Madenlerimizi işletmek ve bu alanda çalışmak isteyen sermayeyi korumak.
e) Devletin ekonomik bağımsızlığını sağlamak için bütçeyi her şeyden ilkin ekonomik bünye ile uygun hale getirmek.
Bu ilkelerden hareketle Lozan Konferansında ekonomik gelişmemizi sınırlayıcı kapitülasyonlar üstünde durulmuştur. 18 Şubat 1923’te toplanan İzmir İktisat Kongresi‘nde ulusal iktisat oluşturulması tartışılmış ve Misak-ı İktisadi kabul edilmiştir.
YORUMLAR