Dram nedir? Dramın özellikleri ve tarihçesi nedir? Tiyatroda dram ve zamanı gelişimi hakkında bilgi. DRAM Bir tiyatro eseri (piyes) çeşidi...
Dram nedir? Dramın özellikleri ve tarihçesi nedir? Tiyatroda dram ve zamanı gelişimi hakkında bilgi.
DRAM
Bir tiyatro eseri (piyes) çeşididir. Yunanca, «meydana getirilen İş, kıpırdanış, canlılık» anlamında olan «drama» sözünden gelir.
Dram, trajedi kadar olmamakla birlikte, gene de oldukça acıklı bir vakası sahneye koyar. «Duygusal dram» ise komediyle trajedinin karışımıdır. Kimi zaman opera için de «lirik dram» deyimi kullanılır.
Dram uzun zamanı süresince pek çok değişimler geçirmiş, şimdiki şekline XVII. ve XVIII. yüzyıldan itibaren girmeye adım atmıştır.
Eskiden, tiyatro eserleri başlıca «komedya» (güldürü); «tragedya» (trajedi) olarak iki çeşitti. Ortaçağ’ın sonunda komedya çeşitlendi. Tragedya ise Shakespeare’in eserlerinde, eski «klâsik» denilen Yunan tragedyasından ayrı bir gelişmeye uğradı, kati kurallardan uzaklaşmaya başladı.
XIX. yüzyılda tam şeklini bulan dram tarzının özellikleri şunlardı: Yaratı düzyazı halinde yazılıyordu. Toplumda rastlanan hepimiz bir dramın kişiler arasına katılıyordu. Tragedyanın bağlandığı yer ve süre birliklerinden vazgeçilmişti. Hepimiz, toplumda hangi sınıftansa o tabakanın diliyle konuşuyordu. Nihayet, sonu acıklı da olsa, dramlarda komedya unsurlarına da kucak kucak rastlanıyordu.
XIX. yüzyılda Fransa’da «duygusal dram» dünyaya geldi. Bunun öncüsü Victor Hugo‘ydu. Hugo eski tiyatro kaidelerini yıkıyor, sahneye yepyeni bir ruh getiriyordu. 1830’da oynanan «Hernani» adındaki duygusal dramı pek çok tartışmalara yol açtı. Bu tartışmalar o denli şiddetliydi ki edebiyat tarihinde «Hernani» yüzünden olan gürültüler «Bataille d’Hernani» (Hernani Savacı) diye anılır. Bununla birlikte, bu tür piyesler büyük başarı kazanmıştır. XIX. yüzyılın sonlarına doğru da yerini natüralist ve gerçekçi eserlere bıraktı.
XIX. yüzyılın sonuna doğru, dram sanatında daha çok fazla bir gidiş görüldü. Müzik de işe karıştı. Kişilerin kalıplaştığı, çok fazla bir dram nev’i ortaya çıktı ki «buna melodram» denildi.
Dram, tiyatronun tarihteki gelişmesi içinde bir aşama, bir durak olarak doğmuştur. Bugün kelime, belirgin bir tiyatro nev’ini anlatmaz. Onun yerine «piyes» sözü kullanılır. «Dram» kelimesi, bundan böyle bir tek acıklı vaka anlamına kullanılıyor.
YORUMLAR