Osmanlı Devletinin duraklama döneminde yaşanmış olan isyanlar, isyanların sebepleri neticeleri ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu ...
Osmanlı Devletinin duraklama döneminde yaşanmış olan isyanlar, isyanların sebepleri neticeleri ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız
İsyanların Genel Sebepleri
1. Merkez ve taşra yönetimin giderek bozulması,
2. Yetkisiz çevrelerin devlet işlerine karışması,
3. Yeniçerilerin yönetimde etkili hale gelmesi,
4. Tımarlı sipahilerin dikkatsizlik edilmesi, yeniçeri ve sipahilerin disiplinsizliği, haksızlıkların önlenememesi sonucu halkın devlete olan güveninin sarsılması
5. Savaşların getirmiş olduğu mali sıkıntılar üstüne halktan yeni vergiler alınmaya başlanması
Bu isyanlar üç kategoride ele alınabilir: İstanbul isyanları, Celali isyanları, Eyalet isyanları
1. İstanbul isyanları
Bu isyanları, esas olarak
• Yeniçeriler ve
• Sipahiler çıkarmıştır.
Bu hareketlere bazen ulema ve halk da iştirak etmiştir.
Sebepleri
a. Hazinede para darlığı olduğundan yeniçerilerin aylıklarının tertipli olarak ödenmemesi
b. Ara sıra ayarı az parayla ödemeler yapılması
c. Mesleği askerlik olmayan kişilerin ocağa alınması sonucu yeniçeri ocağının bozulması,
d. Saray ağaları ve kadınlarının yönetime karışmasının yarattığı tepki
Bu ayaklanmalarda; yeniçeriler, kendilerinin devlet içinde büyük bir güç olduklarını anladılar. Devlet, malî bakımdan sarsıldı. Yeniçeriler şımardı. Yeniçeri Ocagı’nda disiplin bozuldu.
XVII. Yüzyılda istanbul isyanlarının en mühimleri II. Osman (Genç Osman), IV. Murat ve IV. Mehmet dönemlerinde görüldü.
2. Celalî İsyanları
Esas olarak Anadolu’daki köylü kitleleri tarafınca çıkarılan isyanlardır.
• Ekonomik kriz ve kıtlıklar
• Adaletsizliğin yaygınlaşması
• Halk üstündeki baskının artması
YORUMLAR