GENELLEME Gösterim: 171 Boyut: 19.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/> genelleştirme, olarak da bilinir, p...
GENELLEME
Gösterim: 171Boyut: 19.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
genelleştirme, olarak da bilinir,
psikolojide, benzer uyaranlara aynı şekilde cevap verme eğilimi.
Mesela, belirli bir ton ve yükseklikteki bir sesi işittiğinde tükürük salgılamaya koşullanmış bir köpek, daha alçak ya da daha yüksek perdeden seslere de oldukça tertipli şekilde tükürük salgılayarak cevap verecektir. Buradaki genelleştirilmiş cevap tertipli ve evvelde tahmin edilebilecek türdendir: Köpeğin ilk uyarana verdiği cevap kadar kuvvetli olmayacak ve yeni uyaran ile ilk uyaran arasındaki fark arttıkça sertliği azalacaktır.
Benzer davranışlar insanlarda da gözlenir; mesela, konuşmayı yeni öğrenen çocuklar, üzerine oturulabilen her nesneye “sandalyeâ€, gördükleri her adama “baba†deme eğilimindedirler. Hafifçe bir elektrik şokuyla belirli bir sözcükten korkmaya koşullandırılan yetişkinler de, o sözcükle anlamdaş olan başka bir sözcük duyduklarında aynı bunaltı emarelerini gösterirler; bir çok kez genelleştirmenin temeli olan fizyolojik benzerlik, bu örnekte bundan önceki kadar mühim değildir.
Yanıtların genelleştirilmesi, alışılmış davranışın herhangi bir nedenle olanaksızlaştığı ya da zorla izin verilmediği durumlarda bireye yeni bir davranış seçeneği sağlar. Öğrenme, bir anlamda, genelleştirme ile ayırt etme arasındaki dengenin sonucudur; bu dengenin bozulması negatif sonuçlara yol açabilir. Mesela, sakallı herhangi bir erkekten korkmuş olan bir çocuk, sakallı erkekler içinde fark yapamayarak bu yanıtı genelleştirebilir ve sonuçta tüm sakallı erkeklerden korkmaya adım atar.
: Ana Britannica
BAKINIZ
Genelleme cümleleri hakkında bilgi verir misiniz?
Kavram ve Genelleme Cümleleri
GENELLEME
1. Mevzuyla bağlantısız, azca ya da çok belirsiz olacak kadar genel düşünceler: Genellemeler yanlış değerlendirmelere yol açabilir 2. Kimi olguların gözlenmesinden çıkan sonucu, olabilecek durumların tümüne yayma etkinliği (Genelleme tümevarım varsayımının geçerliliğine dayanır.)
—Haritc Daha şematik ve çoğu zaman daha ufak ölçekte bir yayınlanma sağlamak amacıyla bir haritanın öğelerini seçme ve biçimlerin ayırtedici niteliklerini sadeleştirme.
—Mant. NİCELEME'nin eşanlamlısı. (Mesela Russell bir değişkene ilişkin tümeI ve varoluşsa! genellemeden söz eder.)
Genelleme kuralının ve daha genel olarak tümevarıma mantığın ihtiva ettiği güçlükler mevzusunda Goodman paradoksu bir düşünce verebilir.
1. Mevzuyla bağlantısız, azca ya da çok belirsiz olacak kadar genel düşünceler: Genellemeler yanlış değerlendirmelere yol açabilir 2. Kimi olguların gözlenmesinden çıkan sonucu, olabilecek durumların tümüne yayma etkinliği (Genelleme tümevarım varsayımının geçerliliğine dayanır.)
—Haritc Daha şematik ve çoğu zaman daha ufak ölçekte bir yayınlanma sağlamak amacıyla bir haritanın öğelerini seçme ve biçimlerin ayırtedici niteliklerini sadeleştirme.
—Mant. NİCELEME'nin eşanlamlısı. (Mesela Russell bir değişkene ilişkin tümeI ve varoluşsa! genellemeden söz eder.)
Genelleme kuralı, formülünden çıkartabilmesine yarayan çıkarım kuralı
Tümevarıma genelleme, birkaç kişiyle ilgili bir önermeden, hep beraberce ilgili bir önermeye geçişte başvurulan çıkarım. (
Kavramsal genelleme, bir kavramın geliştirilmesinin, bu terimi bir çokluğa, kısaca bir öğeler sınıfına uygulama olanağını da mecburi olarak içermesi olgusu: bir terimi belli bir genellik düzeyinden daha yüksek bir genellik düzeyine yükselten değişiklik.
Algısal genelleme, uyartı genellemesi vakasına oldukça yakın, fakat algısal bir ilişkiyi, çoğu zaman durağan(durgun) kalan bir karşıtlık içeren uyartı çiftlerini kapsayan vaka.
Anlamsal genelleme, uyartıların anlamlı birimler oluşturdukları, benzerlik ilişkisinin anlamsal özellikte olduğu uyartı genelleme biçimi.
Uyartı genellemesi, koşullanmanın incelenmesiyle ortaya çıkarılan olgu: buna gore, belli bir uyartısı tarafınca koşullu bir tepki oluşturulduğu süre, asla ortaya konmamış, dolayısıyla da asla koşullandırılmamış, fakat ile benzerlik ilişkileri içindeki başka uyartıların da koşullu tepkiyi başlattıkları görülür.
Genelleme kuralının ve daha genel olarak tümevarıma mantığın ihtiva ettiği güçlükler mevzusunda Goodman paradoksu bir düşünce verebilir.
Kaynak: Büyük Larousse
GENELLEMEK
g. f. Varlıklar ya da vakalar arasındaki benzerlikleri tek bir düşüncede toplamak; genelleme yapmak,
♦ genelleşmek dönşl. f. Genele yayılmak: Genelleşen bir töre.
♦ genelleştirmek ettirg f Bir şeyi genelleştirmek, ona genel bir kalite vermek; onun genele yayılmasını sağlamak: Bir yöntemi genelleştirmek Durumunuz hususi, genelleştirmemek gerekir, şu sebeple hepimiz sizin durumunuzda değil.
♦ genelleştirilmek edilg f Genelleştirmek eylemine mevzu olmak.
—Dilbil. Genelleştirilmiş dönüşüm, üretici dilbilgisinde, taban tarafınca üretilen iki (ya da daha çok) dizi üstünde meydana getirilen ve bunlardan birini (oluşturucu cümle) ötekine (temel cümle) geçirerek meydana gelen dönüşüm. (Mesela, ilgi ve tümleyen dönüşümleri genelleştirilmiş dönüşümlerdir: her tür karmaşık cümle oluşumunda etkin işlev üstlenirler, tikel dönüşümlerle karşılaşırlar.)
g. f. Varlıklar ya da vakalar arasındaki benzerlikleri tek bir düşüncede toplamak; genelleme yapmak,
♦ genelleşmek dönşl. f. Genele yayılmak: Genelleşen bir töre.
♦ genelleştirmek ettirg f Bir şeyi genelleştirmek, ona genel bir kalite vermek; onun genele yayılmasını sağlamak: Bir yöntemi genelleştirmek Durumunuz hususi, genelleştirmemek gerekir, şu sebeple hepimiz sizin durumunuzda değil.
♦ genelleştirilmek edilg f Genelleştirmek eylemine mevzu olmak.
—Dilbil. Genelleştirilmiş dönüşüm, üretici dilbilgisinde, taban tarafınca üretilen iki (ya da daha çok) dizi üstünde meydana getirilen ve bunlardan birini (oluşturucu cümle) ötekine (temel cümle) geçirerek meydana gelen dönüşüm. (Mesela, ilgi ve tümleyen dönüşümleri genelleştirilmiş dönüşümlerdir: her tür karmaşık cümle oluşumunda etkin işlev üstlenirler, tikel dönüşümlerle karşılaşırlar.)
Kaynak: Büyük Larousse
GENELLEME
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Genellemek işi.
2. Zihnin genel düşünceler yapması işlemi ya da özelden genele geçiş, tamim:
- “Genellemelere yatkın yapınız sadece bildiğinizi tekrar tanımanıza izin veriyor.” -T. Uyar.
3. Bir işlemin sonucu olan genel kavram, yargı, bilim yasası ya da kuram.
4. Zihnin bazı gözlem ya da örneklere dayanarak genel düşüncelere erişmesi ya da özelden genele geçişi.
5. Organizmanın bir uyaran karşısında genel bir tepki göstermesi.
6. İşçi ya da işveren örgütlerinin kendi uğraşıları alanında kişiliklerine sağlamış olduğu hakların o kuruluşa bağlı olmayanlar için de uygulanılmasını onaylayarak pozitif karşılamaları.
7. Belirli bir küme ya da sınıfın sınırı olan bir parçasından edinilen yaşantılara dayanarak tümü üstünde ileri sürülen yargı.
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Genellemek işi.
2. Zihnin genel düşünceler yapması işlemi ya da özelden genele geçiş, tamim:
- “Genellemelere yatkın yapınız sadece bildiğinizi tekrar tanımanıza izin veriyor.” -T. Uyar.
3. Bir işlemin sonucu olan genel kavram, yargı, bilim yasası ya da kuram.
4. Zihnin bazı gözlem ya da örneklere dayanarak genel düşüncelere erişmesi ya da özelden genele geçişi.
5. Organizmanın bir uyaran karşısında genel bir tepki göstermesi.
6. İşçi ya da işveren örgütlerinin kendi uğraşıları alanında kişiliklerine sağlamış olduğu hakların o kuruluşa bağlı olmayanlar için de uygulanılmasını onaylayarak pozitif karşılamaları.
7. Belirli bir küme ya da sınıfın sınırı olan bir parçasından edinilen yaşantılara dayanarak tümü üstünde ileri sürülen yargı.
Genelleme cümleleri hakkında bilgi verir misiniz?
Kavram ve Genelleme Cümleleri
YORUMLAR