Mineral nedir tanımı nasıldır? Mineraller ile ilgili olarak genel ve temel bilgi ve tanımlamaların yer almış olduğu yazımız. MİNERALLER , c...
Mineral nedir tanımı nasıldır? Mineraller ile ilgili olarak genel ve temel bilgi ve tanımlamaların yer almış olduğu yazımız.
MİNERALLER, canlıların haricinde yer kabuğunu oluşturan tüm kimyasal maddeler. Yan yana eklendikten sonra yerkabuğunu oluşturan kayaların ana maddesi olan mineraller, temelde değişmez ve benzeşik yapılıdırlar. Kimyasal bileşimleri belirgin olmamasına rağmen naturel olarak, bu kuralın da ayrıcası vardır.
Bazı mineraller izomorf (eş biçimli) diziler oluştururlar. Bu dizilerin uç birimleri durumundaki bileşenlerin değişik oranlarda karışarak (çoğunlukla devamlı) belli yapılar ortaya çıkarmaları vakasıdır. Çoğunlukla merkezden dışa doğru olan bu değişiklik, yavaş ya da birden oluşabilir. Değişimin birden oluşması durumunda katmanlı kristaller ortaya çıkar. Naturel bileşikler, bilhassa de silikatlar (silisli mineraller) çok çeşitli oluğundan, minerallerin sayısı da oldukça yüksektir. Sadece, binlerce değişik türün yalnız birkaç düzinesi sık görülür. Minerallerin bir çok doğada pek azca görülür. Doğadaki binlerce türle yetinmeyen insanoğlu, birçok bakımdan gerçek minerallerle benzeyen, sadece mineral sayılmayan bazı maddeler geliştirmiştir. Cam ve bazı seramik türleri bu maddelere örnek gösterilebilir. Yalnız belli kristal yapıları olan maddeler mineral sınıfı içinde ele alındığından, tüm dünyanın minerallerden oluştuğu söylenemez.
Yerkabuğunun altındaki sıvı (mesela, su ve petrol) ve erimiş kaya (magma) tabakalarının ana maddesi mineral değildir. Yerkürenin “katı toprak” adı da verilen, katı maddelerden oluşmuş kısmı için durum değişiktir. Sert ya da yumuşak (granit ve kil benzer biçimde) tüm kayalar, bir ya da daha çok mineralin birleşimidir. Bazı kireçtaşı ve kuvarsit yatakları, kayatuzu ve kükürt çözeltileriyle grafit benzer biçimde, derhal tümü tek bir 4 mineral türünden oluşmuş kayalara nadir rastlanır. Mineraller yalnız dünyada bulunmaz başka gökcisimlerinin yapı taşları da minerallerden oluşmuştur. Aydan getirilen kaya örneklerinde mineraller bulunmuş olduğu ve bunların dünyadakilerle çok benzediği ortaya çıktı. Genel olarak mineraller oluşum esnasında, bir kristal biçimi alma eğilimindedir. Bu şekil, kristalin iç yapısıyla da uyumludur. Oluşumdan sonrasında kaya parçacıkları olarak birbirine kenetlenen ya da ayrı kalabilen kristaller, aşınmadan etkilenirler. Bu süreç sonunda, kristallerin tipik biçimi tümden yok olur. Gerçekte de kristallerin bir çok ilk oluştuklarından sadece mikroskopla görülebilecek büyüklüktedir. Bu nedenlere bağlı olarak kayalar, emsalsiz kristal yapıları olan minerallerden oluştukları izlenimini uyandırmazlar. Başlıca kristalleşme biçimleri magmanın katılaşması, kimyasal çökelme, başkalaşım ve bazı elementlerin fazlaca bulunmuş olduğu yeraltı sularında görülebilecek türden kimyasal tepkimelerdir.
YORUMLAR