Georgiy Valentinoviç Plehanov Kimdir?

Rus yazar Georgiy Valentinoviç Plehanov yaşamı ve eserleri ile ilgili bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Georgiy Valentinoviç Plehanov , ...

Rus yazar Georgiy Valentinoviç Plehanov yaşamı ve eserleri ile ilgili bilgilerin yer almış olduğu yazımız.

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus yazarı (Tambov / Gudalovka: Günümüzde Lipetsk/Griazi 1856 – Finlandiya / Teriok: Günümüzde St. Petersburg/Zelenogorsk 1918). Madencilik Enstitüsü’nde okurken Narodnikler’e (Rus Halkçıları: Narodniçestvo) katıldı, bu yüzden okuldan atılınca (1876) politik eylemlere girdi, bireysel terörden yardım uman kümeden ayrılarak tedhişe başvurmayı kabul etmeyen grubun sözcüleri içinde yer aldı (1879), bazı kaçış denemelerinden sonrasında Rus polisinin elinden kurtulmak için Ocak 1880’de İsviçre’ye sığındı.

Ekim Devrimi’ne (1917) kadar geçen 37 yıl süresince ülkesinden uzakta ve sürgünde yaşadı. Bu sürede Marksizmi benimsedi. Komünist Manifestosu’nu (1882) ve bu konudaki lüzumlu tüm kaynak eserleri Rusçaya çevirdi. Narodniklerin Rusya için yararsız saydığı yöntem ve amaçlarını kıyasıya eleştirdi: Socialisme and Political Ştruggle (Sosyalizm ve Siyasal Çatışma) 1883, Our Differences (Ayrılıklarımız) 1884, Engels ile tanıştı, ilişki kurdu. II. Enternasyonel’in çalışmalarına katıldı (1889). 1895’te Lenin ile tanıştı, bir Toplumsal Demokrat Parti’nin kuruluşu için beraber çalıştılar. Bu devrin eserleri: N. C. Çernişevski (1894), Anarchismus und Sozialismus (Anarşizm ve Sosyalizm) 1894, Oçerki po İstoriy Materializma (Materyalizmin Geçmişine Katkı) 1894, Birinci (Monist) Tarih Anlayışı (1895), Devrimci Eylemde Rus İşçisi (1895), Halkçılığın Temelleri (1896) vb. Lenin ile beraber İskra (Kıvılcım) adlı dergiyi çıkardılar (1900); bu, daha ilkin örgütlendikleri partinin (Rusya Toplumsal Demokrat İşçi Partisi: RSDİP, Minsk 1898) gösterim organı oldu.

1903’teki ikinci kongrede ilke ayrılıkları suyun yüzüne çıkınca Plehanov ilkin Bolşeviklerin, sonrasında İskra’nın yönetimi mevzusundaki haklı isteklerinden dolayı Menşeviklerin yanında yer alınca çözülüş başladı. 1905 eyleminin başarısızlıkla neticelenmesinden sonra Plehanov, ulusçu bir tutumla zafere kadar harp ilkesine sarıldı, 1917 Şubat’ından sonrasında Rusya’ya döndüğü vakit bile, vazife almadığı halde, zafere götürecek savaşı sürdürmeye kesin olan Kerenski Hükümeti’ni destekledi; aynı tutumla silahlı devrim eylemine de karşı çıktı, fakat devrime karşıt olan direniş cephelerine de kesinlikle katılmadı, orta yolu izlemeyi sürdürdü.

Başlıca eserleri : Tarihe Maddeci Bakış (1897), Tarihte Ferdin Görevi (1898), İşçi Sınıfı Hareketi ve Burjuva Sanatı (1905), Sanat ve Sosyalizm (1912), Rus Toplumsal Düşüncesinin Zamanı (3. cilt, 1914), Eserler (öl.s. 24, cilt, 1923-1927), Derslik Mücadelesi (Manifestoya önsöz, Türkçe çev. 1969).