Göktürk yazıtları hakkında bilgi. Göktürk Yazıtları ya da öteki adı ile Orhun yazıtlarının önemi, yazıtlarda yazılanlar, Göktürk yazıtlarını...
Göktürk yazıtları hakkında bilgi. Göktürk Yazıtları ya da öteki adı ile Orhun yazıtlarının önemi, yazıtlarda yazılanlar, Göktürk yazıtlarının önemi.
Türk edebiyatının en eski yazılı kaynaklarından biri Göktürk Yazıtları’dır. Taş üstüne, Göktürk alfabesi, ya da Orhun alfabesi isminde olan dikey harflerle kazılarak yazılmıştır.
Göktürk Yazıtları, Ötüken civarlarında, Orhun Irmağı kıyısında bulunmuştur. Bundan dolayı, Orhun Yazıtları adıyla da anılır. Bu yazıtlarda, Türkler’in, Çin boyunduruğundan kurtulup, iyi mi Asya’nın en büyük devleti haline geldiği anlatılır.
Yazıtlarda, eserin yazarı Yuluğ Tigin, Bilge Kağan’m ağzından, şöyleki sesleniyor:
“Ben Tanrı’ya benzer, Tanrı’dan olmuş Türk Bilge Kağan, Tanrı buyurduğu için, kağanlık tahtına oturdum. Ey ulusum! Sözlerimi dikkatle dinle!
İleride gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar tüm uluslar şimdi benim egemenliğim altındadır. Türk Kağanı, şimdiki benzer biçimde, kargaşalık olmaksızın, Ötüken’de oturursa, Türk yurduna sorun olmaz. Ben, Ötüken’de oturarak, tek başıma yurdu yönettim. Çinliler’in altınına, gümüşüne, ipeğine, tatlı sözüne, kıymetli armağanına kapılmadım. Bunlara kapılan nice Türk’ün öldüğünü, Çin boyunduruğuna düştüğünü unutmadım. Tanrı yardım etti; Türk Kağanı oldum. Dağılmış ulusumu bir araya topladım. Yoksul ulusumu varlıklı ettim. Sayısı azalmış ulusumu çoğalttım. Atalarım Bumin Kağan’a, istemi Kağan’a kıymet bir evlât olmaya çalıştım.
«Ey Türk Oğuz Beyleri! Üstten gök çökmedikçe, alttan yer delinmedikçe, bil ki Türk Ulusu, Türk Yurdu, Türk Devleti, Türk Töresi bozulmaz. Ey ölümsüz Türk Ulusu! Kendine dön! Su benzer biçimde akıttığın kanına, dağlar benzer biçimde yığdığın kemiklerine lâyık ol!
«Ey Ulusum! Bil ki, ben, varlıklı, parlak bir ulusa han olmadım. Zayıf, zavallı bir ulusun başına geçip tahta oturdum. Kardeşim Kül Tigin’le, yeğenlerim olan iki prensle and içtik: Babamın, amcamın canlarını verdikleri millet uğrunda ikimiz de tüm gücümüzle çalıştık.
«Başına geçtiğim Türk Ulusu’nun şanı, yüceliği için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Ölesiye, bitesiye çalıştım. Tanrı yardım etti, talihim yar oldu; öldü sanılan ulusumu dirilttim, yoksul ulusumu varlıklı ettim. Türk Ulusu’ nu tüm uluslardan üstün kıldım!”
YORUMLAR