Gurlular Devleti Hakkında Bilgi

Ortaçağ dönemlerinde şimdiki Pakistan dolaylarında kurulmuş olan bir Türk devleti olan Gurlular Devleti ile ilgili bilgiler. Ortaçağ’ın müh...

Ortaçağ dönemlerinde şimdiki Pakistan dolaylarında kurulmuş olan bir Türk devleti olan Gurlular Devleti ile ilgili bilgiler.

Ortaçağ’ın mühim Türk devletlerinden biridir. En geniş durumunda Garp Horasan, Afganistan, Pencap, Belucistan, Sind, Pathanistan, Racistan, Gucarat, Bihar, Bengal, Assam, Dehli, Agra, Ud, Allahabad bölge ve ülkeleri bu devletin sınırları içindeydi. (3.759.000 km2 kadar; bugün bu topraklarda 365 milyon nüfus yaşamaktadır).

«Şensebânîler» ismini da taşıyan Gur hanedanının ismi, bugün Afganistan’da kalan Gur bölgesinden gelir. Başkent Firuzkuh şehriydi ki, yıkıntıları bugün Herat’ın batısındadır. Bu dağlık bölgenin Türk prensleri, 1009’da İslam dinini kabul ettiler, sonraları da Farsça’yı resmî dil haline getirdiler. 1099’da mühim bir krallık haline yükseldiler. Devlet 1214’e kadar 115 yıl sürdü. 1187- 1206 içinde cihanın sayılı imparatorluklarından biri haline geldilerse de, bu vaziyet az sürdü. Bu 19 yıl haricinde, Gazneliler’i, Selçuklular’ı Harzem-Şahlar’ı, doğrusu en büyük Türk imparatorluklarını, yüksek egemen olarak tanımışlardır.

Ismi ilk malum Gur prensi Sûrî’dir. Bunun oğlu ölümüne doğru İslam dinini kabul edip Muhammet ismini aldı. Bu sonuncunun torunu olan İzzettin Hüseyin, 49 senelik saltanatında devleti yüceltti. İzzettin’in torunu Muizzuddin Muhammet, «sultânu’l-muazzam» sanını takındı, Hindistan İmparatoru oldu.

Gurlular’ın Afganistan’daki topraklarına da Harzemşahlar, Hindistan topraklarına da Hindistan Türk Memlûkleri vâris olmuşlardır. Gurlular, o bölgedeki Müslüman Türk egemenliğinin en mühim safhalarından birinin yaratıcısı olmuşlardır.