Haklar, özgürlük ve sorumluluk kavramları ile ilgili olarak genel bilgi ve açıklamaların yapıldığı demokrasi kavramına atıfta bulunan yazımı...
Haklar, özgürlük ve sorumluluk kavramları ile ilgili olarak genel bilgi ve açıklamaların yapıldığı demokrasi kavramına atıfta bulunan yazımız.
Haklar, özgürlükler ve sorumluluklar birbirlerine zıt değildir. Hatta birbirinin tamamlayıcısıdır.
Hak
Hak, bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilerdir. Eğitim hakkı, yaşama hakkı, oyun hakkı vb. Eğer bir kişinin bir konuda hakkı var ise, o kişi devletten veya diğer kişilerden onun yerine getirilmesini isteme yetkisine sahip demektir.
Özgürlük
Her türlü dış etkiden bağımsız olarak kişinin kendi iradesine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumudur Seyahat özgürlüğü, yerleşme özgürlüğü, haberleşme özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü gibi.
Sorumluluk
Sorumluluk, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur. Örneğin öğrencilerin dersi dinleme, okul araç-gereçlerini özenli kullanma, başkalarının hakkına saygı duyma, yaşadığı çevreyi temiz tutma vb. sorumlulukları vardır.
Anayasa insanın temel hak ve hürriyetlerini güvence altına almıştır. Ancak bu güvenceniryanı sıra vatandaşlara da bazı ödevler yüklemiştir.
İnsanlar toplum halinde yaşadıkları için başına buyruk hareket edemezler. Toplum halinde yaşamak bir düzeni gerektirir. Düzenin sağlanması ve sürdürülmesi kurallar çerçevesinde kişilere sorumluluklar yükler.
Sorunlar haklar, özgürlükler ve sorumluluklar çerçevesinde ele alınmadığında çözümsüzlüğe gider ve birlikte yaşamayı olanaksız hale gelir. Kendi ihtiyaçlarını karşılarken sorumsuz davranan dişiler kaçınılmaz olarak başkalarının hak ve’ özgürlüklerinin ihlal edilmesine neden olabilmektedirler. Onun içindir ki haklar, özgürlükler ve sorumluluklar sorunların çözümünde anahtar olmalıdır.
Haklarımızı kullanırken başkalarının haklarını dikkate almarrtanın ya da sorumluluklarımızı yerine getirmemenin hem kendi hem de başkalarının hayatını nasıl etkileyeceğine yönelik bilince sahip olmamız gerekir.
Vatandaşlar kendilerine tanınan temel hak ve hürriyetlerini toplumun huzurunu bozmak için kullanamazlar.
Özgürlük, bir haktır; fakat bütün haklar özgürlük değildir. Hak, özgürlüklerin temeli ve konusu, özgürlük ise hakkın gerçekleşme aracıdır.
Hak, ancak özgürlükle gerçekleşebilir. Bunlardan biri olmadan diğeri olamaz. Gerçekleştirilecek bir hak yoksa özgürlüğün anlamı kalmayacağı gibi, özgürlük yoksa hakkın da bir anlam ve değeri yoktur. Örneğin “hak arama özgürlüğü”, “dava hakkı” ile gerçekleşir. Hak ve özgürlük bir hukuki gerçeğin iki yönüdür.
YORUMLAR