Hipokondriazis bir kişinin zamanının büyük bir kısmını alacak şekilde hastalık ve sıhhat mevzuları ile çok fazla uğraşmasını belirtir. Bu ol...
Hipokondriazis bir kişinin zamanının büyük bir kısmını alacak şekilde hastalık ve sıhhat mevzuları ile çok fazla uğraşmasını belirtir. Bu olgularda fizyolojik bir bozukluk olmadığı halde samimi bir şekilde hasta olduğu kaygısı vardır. Devamlı olarak ustalaşmış yardım ararlar. Gereksiz girişimlere maruz kalabilir, ilaç kullanabilirler.
Sıklık
Birinci basamak hastaları içinde hipokondriazis prevalansı % 3 kadardır.
Psikiyatrik hastalar içinde % 1 oranındadır.
Her yaşta olabilmekle beraber 30-40 yaşlar arasındaki erkekler, 40-50 yaşlar arasındaki hanımlarda daha sıktır.
Türkiye ruh sağlığı profili çalışmasında 12 aylık hipokondriazis yaygınlığı hanımlarda % 0.8, erkeklerde % 0.3, tüm nüfusta % 0.6 olarak verilmektedir.
Sebepleri
Genel olarak hipokondriyak belirtilerin ruhsal çatışmalara karşı uyuma yaramayan çabaları yansıttığı kabul edilir.
Bu kişilerin çoğunun mazokistik bir yaşam seçimi vardır: Bir yönü ile bu emareler az kişilik saygısının fizyolojik olarak ifadesidir. Bir yönü ile de bireyi başkalarına karşı yıkıcı dürtülerden korur.
Başka bir dinamik izah etme da bu belirtilerin hasta için ehemmiyet taşıyan ve benzer emareler gösteren kişilerle özdeşim ile olduğu şeklindedir.
Bu kişilerde ağrıya ve başka emarelere karşı yapısal bir duyarlılık olabilir.
Ailesel yatkınlık
Stres karşısında ruhsal açıklamaları önemsemeyen kültürlerde somatizasyon eğilimi daha fazladır.
Hipokondriazis oluşumunda başka bir çevresel etken de psikososyal streslerdir. Stres içinde olan insanlarda bedensel emarelere duyarlılık artışı olur.
Emare ve bulgular
Temel emare samimi bir fizyolojik hastalığı olduğu korkusu ve inancıdır.
Ama bu inançtan görevli olacak bir fizyolojik hastalık için kafi kanıt bulunmaz.
Ağırbaşlı bir hastalığı olduğu korkusu, tıbbi güvencelere rağmen devam eder.
Hastalık kaygısı pek çok organ sistemi ile ilgili olabileceği şeklinde bir organ sistemini de tutabilir. Yalnız kalp ile ilgili olanı kalp nevrozu olarak bilinir.
Ek incelem yapılmasını isterler. Aynı anda fizyolojik bir hastalığın bulunması hipokondriazisi dışlamaz.
Ayırıcı tanı
Depresyonla karışabilir.
Hipokondriazis şizofreniden de ayrılmalıdır.
Anksiyete ve ürkü bozukluklarının da hipokondriazis ile karışması ihtimaller içindedir.
Patolojik yas ve uzamış yas reaksiyonları kendini hipokondriazis şeklinde izah edebilir.
Kişilik bozukluklarından bilhassa de narsisistik kişilik bozukluğunda olgular narsisistik bir kaybın arkasından dağılmayı önlemek için somatik emareler gösterebilirler.
Hipokondriazis ile obsesyonel bozuklukları ayırmak zor olabilir. Ayırım önde gelen emarelere bakılırsa yapılır.
Hipokondriazis psikojenik ağrı-sancı bozuklukları ile beraber olabilir.
Somatizasyon bozukluğu da ayırıcı tanıda düşünülmelidir.
Psikotrop olmayan ilaçlar
Psikotrop ilaçlar.
Madde fena kullanımı
Tıbbi hastalıklar
Cerrahi komplikasyonlar
Fizyolojik travma
Tabii seyir ve prognoz
Çoğu zaman erişkinlik çağlarında başlar. Erkeklerde 30-40 yaş, hanımlarda ise 40-50 yaşa kadar geç başlama ihtimaller içindedir. Süregen bir hastalık olup dalgalanan bir seyir gösterir.
Genel olarak prognozunun fena olduğu kabul edilir.
Tedavi
Bir takım olgularda psikoterapi etkin olabilir.
Destekleyici doktor tutumu hastanın anksiyetesini yatıştırabilir. Toplumsal ve mesleki işlevsellikte düzelme sağlanabilir. Gereksiz girişimler engellenmelidir.
Fizyolojik egzersiz cesaretlendirilmelidir. Birlikte rol alan emarelere bakılırsa ilaç seçilir.
Dr.Murat Eren ÖZEN
YORUMLAR