Osmanlı padişahlarından II. Bayezid dönemi siyasi olayları ve Cem Olayı ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız. II. BAYEZİD DÖNEMİ (1481-...
Osmanlı padişahlarından II. Bayezid dönemi siyasi olayları ve Cem Olayı ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız.
Fatih’in ölümü üzerine oğullarından Sultan II. Bayezid tahta geçti. Ancak, sadrazam başta olmak üzere bazı devlet adamları, Fatih’in küçük oğlu Cem’in padişah olmasını istiyorlardı. Bu da “Cem olayı”nın ortaya çıkmasına neden oldu. II. Bayezid, hükümdarlık süresinin yarısını, Cem’le mücadele ile geçirdi.
II. Bayezid dönemi, yeni fetihlere girişilmeden önce çözülmesi gereken ekonomik ve toplumsal sorunların halledildiği ve devletin varlığının pekiştirildigi bir dönem oldu.
CEM OLAYI
Cem, cesur ve savaşçı karakterdeydi. Bu nedenle padişahlıkta onu Bayezid’a tercih eden devlet ileri gelenleri, Cem’i ayaklanmaya teşvik ettiler. Cem birkaç kez ordu hazırlayıp ayaklandıysa da başarılı olamadı. Son çarpışmada Rodos şövalyelerine sığındı.
II. Bayezid şövelyelerle anlaştı. Şövalyeler, Cem’i hapsedecekler, buna karşılık II. Bayezid onlara Cem’in masrafı olarak yılda 45 bin altın verecekti.
Cem’in Karamanoğulları’na, Memlüklere ve Rodos Şövalyelerine sığınması, taht mücadelesini bir dış sorun haline getirdi.
Bu da Osmanlı Devleti’nin aleyhine oldu. Devletin itibarı sarsıldığı gibi, Avrupalı devletlerin Osmanlıların iç işlerine karışmalarına yol açıldı.
Başta Papalık olmak üzere Rodos şövalyeleri ve Fransa, Osmanlı Devleti’nin gücünü kırmak için Cem Olayı’ndan yararlandılar.
II. BAYEZİD DEVRİNİN BAŞLICA DIŞ OLAYLARI
1. Memlüklerin;
• Dulkadiroğulları Beyligi’nin içişlerine karışmaları,
• Cem Olayına karışmaları,
• Karamanoğullarını desteklemeleri,
• Ramazanoğullarını egemenlikleri altına almak istemeleri
vb. nedenlerle Osmanlı – Memluk ilişkileri bozuldu.
Fatih devrinde başlamış olan Hicaz su yolları sorunu da devam ediyordu.
Memluklerle yapılan birkaç savaş sonuçsuz kaldı. Savaş daha çok Çukurova ve Toroslar çevresinde oldu. Osmanlılar Çukurova’yı Memluklere bırakmak zorunda kaldılar.
2. Venediklilerle ilişkiler yeniden bozuldu. Arnavutluk ve Dalmaçya arasında, Venediklilerin elinde bulunan kalelerle İnebahtı, Modon, Koron kaleleri ve Navarin Limanı alındı. Venediklilerle yeni bir barış anlatlaşması imzalandı.
3. Boğdan Seferi, Kili ve Akkerman gibi iki önemli limanın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlandı.
4. İran’da Şah İsmail, Akkoyunlu Devleti’ni yıkıp İran, Irak ve Azerbaycan’da güçlü bir Safevi Devleti kurmuştu. Anadolu’daki Türkmenleri kendine çekmek ve Osmanlı Devleti’ni içten yıkmak amacıyla propagandalara başlamıştı.
II. Bayezid’in gevşek yönetimi, Şah ismail’in Dogu Anadolu’da rahatça ilerlemesine yol açtı.
5. Şiilerin propagandaları sonucunda Tekeli’nde (Antalya ve çevresi) Şahkulu Ayaklanması patlak verdi (1511). Bu ayaklanma pek çok kentte büyük yıkımlara neden oldu, güçlükle bastırıldı. Bu ayaklanmaya II. Bayezid’in yönetiminden memnun olmayan eski sipahiler de katıldı.
6.• II. Bayezid’in gevşek yönetimi,
• halkın durumdan hoşnut olmaması,
YORUMLAR