iskenderiye 2000 yılı aşkın suredir,deniz ticaretinde bir tek mısır diil,guney asya ve uzak dogu ile akdeniz ve bati dunyasinin odaklandigi ...
iskenderiye
2000 yılı aşkın suredir,deniz ticaretinde bir tek mısır diil,guney asya ve uzak dogu ile akdeniz ve bati dunyasinin odaklandigi bir liman kenti olan iskenderiye,m.o 332 de buuyk iskender in buyrugu ile kurulmustu.mimar deinoktares'in izgara planli şehir projesini hazirladiginda burasi yoksul bir balikci koyu idi.iskenderin olumunden sonrasında ptolemaios krallari,kentin kurulusunu ve gelismesini surdurerek limani heptastadion sosesi ile pharos adasina bagladilar.burada hellen kultur ve sanatinin mimari yapilari ve kurumlari olan tiyatro,agora ve gymnasium'un şu demek oluyor ki sira unlu serapeium ve poseidon tapinaklari,iskenderiye kutuphanesi,felsefe okulu ve liman tesisleriyle hellenistik dunyanin en onemli tecim,edebiyat,kultur ve sanat merkezi haline geldi.
m.o30'da roma egemenligine gecen iskenderiye,mısır eyaletinin merkezi oldu.imparator augustus'un mısır i kisisel mulku duyuru etmesi ile iskenderiye,mısır ve afrika urunlerinin ihrac edildigi ve depolandigi ayricalikli bir statuye baglandi.bizans zamanindaki hiristiyan monofizit ve kipti patrikliginin merkezi olan şehir 7.yy da musluman araplar tarafindan isgal edildi.bu sirada tahrip edilen şehir sonralari araplar'in onemli tecim limani ve deniz ussu haline donusturuldu.ortacag süresince latin cumhuriyetlerinden venedik,cenova ve pizali deniz tacirlerinin,dogu akdenizde baharat ve hint ticaretini ustlendikleri en onemli liman oldu.1517'de mısırla beraber osmanli egemenligine giren şehir 1798'de napoleon'un komutasindaki fransiz kuvvetleri tarafindan isgal edildi.şehir bu isgalden buyuk zarar gordu ve nufusu 7000'e dustu.1801'de ingiliz ve turkler tarafindan geri alindi.kavalali mehmet ali pasa zamaninda buyuk bayındır faliyetleri baslatildi.kenti korumuş olan surlar tekrardan insa edildi ve onarildi.1819'da mahmudiye kanali acildi.tophane tersane ve res el-din sarayi insa edildi.xix.yy'da buyuk onem kazanan iskenderiye,mısır'i elde etmek isteyen ingilizler tarafindan 11 temmuz 1882'de topa tutuldu ve yagmalandi.ardindan isgal edildi.birinci dunya savasi sonunda osmanli egemenliginden cikan şehir;ingizlilerin deniz ussune donusturuldu.
YORUMLAR