Hava kanalıyla meydana getirilen süratli seyahatler esnasında yaşanmış olan ve vücut üstünde tesirleri olan değişimler mevzusunda ara sıra b...
Hava kanalıyla meydana getirilen süratli seyahatler esnasında yaşanmış olan ve vücut üstünde tesirleri olan değişimler mevzusunda ara sıra bazı problemler ortaya çıkar. Bu duruma Jet-Lag adı verilir. Bir başka ifadeyle Jet-Lag; uçakla gezi esnasında dünyanın vakit dilimleri geçilirken insan vücudunun bu süratli vakit değişimine adapte olamamasıdır. Özetlemek gerekirse, mahalli saatle beynimizin hipotalamus bezi tarafınca düzenlenen vücudun biyolojik saatinin uyumsuzluğu olarak da bilinir
Araştırmalar, bilhassa bu durumun batıdan doğuya doğru uçuşlarda daha çok ortaya çıktığını göstermiştir. Gene, meydana getirilen araştırmalara nazaran uzun soluklu gündüz uçuşlarında bu sorun, gece uçuşarına nazaran daha fazladır. Organik olarak insan vücudu geceleri uyumaya, gündüzleri ise uyanık doğrusu etken durumda bulunmaya alışmıştır. Tayyare seyahatleri esnasında naturel ritm (Circadian Clock) bozulur ve bazı emareler ortaya çıkar.
Jet-Lag, gençlerde ve çocuklarda daha azca görülür. Bunun sebebi, gençlerin değşimlere yaşlılara nazaran daha acele adapte olması nedeniyledir.
Jet Lag Belirtileleri
Aşırı bitkinlik, uykusuzluk, mide ve baş ağrıları, oryantasyon bozukluğu, iştahsızlık, alınganlık genel belirtilerdir. Düzensiz kalp aışları ve koordinasyon bozuklukları da görülen belirtilerdendir.
Ortaya çıkan bu tüm negatif etkisinde bırakır şu şekilde kategorize edilirler; Jetlag, insanları fizyolojik, zihinsel ve duygusal olarak etkilerler. Fizyolojik tesir olarak ayaklarda şişkinlik, zihinsel etkiye örnek şaşkınlık (bilhassa, yönlerin şaşırılması) ve duygusal etkiyede korku ve kaygı benzer biçimde kuruntular örnek verilebilir.
Jet Lag'ın Sebepleri
Vücut ritminin bozulmasının bir çok sebebi olup, başlıcaları şunlardır;
• Vakit dilimlerinin geçilmesi esnasında vücut saati diyebileceğimiz iç ritmin bu duruma uyumsuzluğu.
• Uykusuzluk ve stresli durumlar.
• Tayyare içindeki kuru havanın insanoğlunun derisinde, boğazında ve burun nefes borularında kurumaya yol açarak öksürüğe, burun akıntısına, boğaz ağrılarına niçin olması.
• Öteki bir etken olan kabin basıncının hantallık, bitkinlik ve uyuşukluk yaratması.
• Uzun uçuşlardaki hareketsizliğin oluşturduğu olumsuzluklar.
Jet-Lag’dan iyi mi korunulur
Uçağın havalanışında ya da inişlerinde kulak ve baş ağrıları olabileceğinden soğuk algınlığı rahatsızlığı olanlar tayyare yolculuğunu tercih etmemelidir.Gezi öncesinde iyi bir dinlenme tavsiye edilen öteki bir durumdur. Ayakkabıların çıkarılarak ayakların rahatlatılarak, gezi esnasında gerçekleştirilecek uykular bu problemin hafifçe atlatılmasına destek sağlar. Uyku hapı alınarak uyumak, uzmanlar tarafınca şiddetle önerilmemektedir. Sebebi de, bu şekildeki ağır bir uyku sonucunda hareketsiz hale gelen vücuttaki kan dolaşımının çok yavaşlamasıdır. Bu mevzuda bir çok negatif sonuçlar yaşanmış ve kayıtlara da geçmiştir .
YORUMLAR