KADEH a. (ar. kadeh). 1. içki içmek için kullanılan cam, kristal vb. bardak (içilen içkiyi belirten bir tamlayanla da kullanılır):â...
KADEH a. (ar. kadeh).
1. içki içmek için kullanılan cam, kristal vb. bardak (içilen içkiyi belirten bir tamlayanla da kullanılır):—Kadehiniz boşalmış, doldurayım mı? Rakı, likör, şampanya kadehi.
2. Kadehteki içki: —Kaç kadeh içtiniz? Son kadehi de içip kalktı.
3. Kadeh arkadaşı, içki arkadaşlığı meydana getiren, beraber içki içilen kimse. || Kadeh kaldırmak, bir kimse, bir durum ya da bir şeyi onurlandırmak ereğiyle hep beraber kadehleri içmeden ilkin yukarı doğru kaldırarak "şerefe†demek. || Kadeh tokuşturmak, içki içerken bir sevgi göstergesi olarak içmeden ilkin kadehleri karşılıklı birbirine değdirmek.
—Esk. Kadeh-keş, kadeh çeken; içki içen, sarhoş. || Kadeh-şiken, kadeh kıran; sarhoş. || Kadeh-nuş, kadeh içen; içki düşkünü: ‘ 'Ezvâka sarıldılar kadeh-nûş olarak'' (Y. K. Beyatlı).
—Esk. bot. Kadeh-i meryem, saksıgüzeli.
—ANSİKL. Ed. Divan edebiyatında cam, ayak, sağar, sağrak, peymane ve piyale sözcükleriyle anlamdaş olarak kullanılır. Bezm denilen içki meclisinin araçların- dandır. Kadehsiz meclis düşünülemez. Bade (şarap, mey) ve ilgili diğeri sözcüklerle beraber anılır; ek olarak sevgilinin ağzına (dehen, dehan) benzetilir. Kadehteki şarap iyi mi acı ise, sevgilinin de ağzı sövgü ile, acı sözlerle doludur ve bu sözler âşığın beklediği şeydir. Sevgilinin ağzı kadeh, dudakları kadehin kenarlarıdır. Kimi süre dudaklar bu içki meclisinde mezedir. Aşk şarap olarak hayal edildiğinde şarabı sunan kadeh, sevgilinin dudaklarıdır. Güneş'in ve Ay'ın kadehe benzetilmesi ise Güneş'in ve Ay'ın durmadan dönmesi, rengi, parıltısı ve şekli dolayısıyladır. Biçim ve renk bakımından gül ve lale kadehe; kadeh de gönüle benzetilir: '‘Hem kadeh hem bade hem bir şuh sakidir gönül / Ehl-i aşkın hâsılı sahibmezakıdır gönül (Gönül hem kadeh, hem şuh bir saki, hem de şaraptır. Sözün kısası gönül âşıkların en ince zevklisidir)
Kaynak: Büyük Larousse
1. içki içmek için kullanılan cam, kristal vb. bardak (içilen içkiyi belirten bir tamlayanla da kullanılır):—Kadehiniz boşalmış, doldurayım mı? Rakı, likör, şampanya kadehi.
2. Kadehteki içki: —Kaç kadeh içtiniz? Son kadehi de içip kalktı.
3. Kadeh arkadaşı, içki arkadaşlığı meydana getiren, beraber içki içilen kimse. || Kadeh kaldırmak, bir kimse, bir durum ya da bir şeyi onurlandırmak ereğiyle hep beraber kadehleri içmeden ilkin yukarı doğru kaldırarak "şerefe†demek. || Kadeh tokuşturmak, içki içerken bir sevgi göstergesi olarak içmeden ilkin kadehleri karşılıklı birbirine değdirmek.
—Esk. Kadeh-keş, kadeh çeken; içki içen, sarhoş. || Kadeh-şiken, kadeh kıran; sarhoş. || Kadeh-nuş, kadeh içen; içki düşkünü: ‘ 'Ezvâka sarıldılar kadeh-nûş olarak'' (Y. K. Beyatlı).
—Esk. bot. Kadeh-i meryem, saksıgüzeli.
—ANSİKL. Ed. Divan edebiyatında cam, ayak, sağar, sağrak, peymane ve piyale sözcükleriyle anlamdaş olarak kullanılır. Bezm denilen içki meclisinin araçların- dandır. Kadehsiz meclis düşünülemez. Bade (şarap, mey) ve ilgili diğeri sözcüklerle beraber anılır; ek olarak sevgilinin ağzına (dehen, dehan) benzetilir. Kadehteki şarap iyi mi acı ise, sevgilinin de ağzı sövgü ile, acı sözlerle doludur ve bu sözler âşığın beklediği şeydir. Sevgilinin ağzı kadeh, dudakları kadehin kenarlarıdır. Kimi süre dudaklar bu içki meclisinde mezedir. Aşk şarap olarak hayal edildiğinde şarabı sunan kadeh, sevgilinin dudaklarıdır. Güneş'in ve Ay'ın kadehe benzetilmesi ise Güneş'in ve Ay'ın durmadan dönmesi, rengi, parıltısı ve şekli dolayısıyladır. Biçim ve renk bakımından gül ve lale kadehe; kadeh de gönüle benzetilir: '‘Hem kadeh hem bade hem bir şuh sakidir gönül / Ehl-i aşkın hâsılı sahibmezakıdır gönül (Gönül hem kadeh, hem şuh bir saki, hem de şaraptır. Sözün kısası gönül âşıkların en ince zevklisidir)
Kaynak: Büyük Larousse
Rüyada Kadeh Görmek
kadeh
isim Arapça
1 . İçki içmeye yarar ufak bardak:
"Şimdi kadehleri masaya diziyordu."- R. H. Karay.
2 . Kadehte bulunan içki:
"İkinci kadehler bile yarılanmıştı."- T. Buğra.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
kadeh kaldırmak
kadeh tokuşturmak
Birleşik Sözler
kadeh arkadaşı
kadeh arkadaşlığı
isim Arapça
1 . İçki içmeye yarar ufak bardak:
"Şimdi kadehleri masaya diziyordu."- R. H. Karay.
2 . Kadehte bulunan içki:
"İkinci kadehler bile yarılanmıştı."- T. Buğra.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
kadeh kaldırmak
kadeh tokuşturmak
Birleşik Sözler
kadeh arkadaşı
kadeh arkadaşlığı
kadeh ingilizcesi
1. goblet; wineglass; liqueur glass.
2. bot. calyx.
- kaldýrmak to raise one´s glass in a toast.
- tokuþturmak to clink glasses in a toast.
1. goblet; wineglass; liqueur glass.
2. bot. calyx.
- kaldýrmak to raise one´s glass in a toast.
- tokuþturmak to clink glasses in a toast.
Rüyada Kadeh Görmek
YORUMLAR