Kamulaştırma İsim Kamulaştırmak işi, devletleştirme, kamulaştırma: "Kamulaştırma bedeli nakden ve peşin olarak ödenir."- ...
Kamulaştırma
İsim
İsim
- Kamulaştırmak işi, devletleştirme, kamulaştırma:
"Kamulaştırma bedeli nakden ve peşin olarak ödenir."- Anayasa.
Kamulaştırma
İsim
Kamulaştırma
Hukuk Terimi
Devletin ve tüzel kişiliklerin kamu yararı öne sürülen sebebi ile kişilerin arazi ya da taşınmazlarını karşılık ödeyerek almasına “kamulaştırma†denir.
Kamulaştırılan arazi ya da taşınmazın bedeli ilgili devlet kurumu tarafınca belirlenerek, mal sahibine teklif götürülür. Karşılık üstünde uzlaşmaya gidilmesi halinde yargı süreci başlar ve mahkeme tarafınca belirleme edilen uzman/uzmanlar tarafınca yeni bir karşılık belirlenir. Gene uzlaşmaya gidilememesi halinde, mülk sahibi yine dava açabilir.
İsim
Kamulaştırma
Hukuk Terimi
Devletin ve tüzel kişiliklerin kamu yararı öne sürülen sebebi ile kişilerin arazi ya da taşınmazlarını karşılık ödeyerek almasına “kamulaştırma†denir.
Kamulaştırılan arazi ya da taşınmazın bedeli ilgili devlet kurumu tarafınca belirlenerek, mal sahibine teklif götürülür. Karşılık üstünde uzlaşmaya gidilmesi halinde yargı süreci başlar ve mahkeme tarafınca belirleme edilen uzman/uzmanlar tarafınca yeni bir karşılık belirlenir. Gene uzlaşmaya gidilememesi halinde, mülk sahibi yine dava açabilir.
KAMULAŞTIRMA a. ida. huk. Devlet ve diğeri kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği durumlarda, karşılıklarını ödemek koşuluyla, hususi iyelik mevzusu taşınmaz mallara elkoyması. (Eşanl. İSTİMLAK.) [Bk. ansikl. böl.]
—Bayınd. Kamulaştırma planı, imar hizmetlerinin yürütülebilmesi için kamulaştırılması ihtiyaç duyulan alanları gösteren plan.
—ANSİKL. Kamulaştırma, devlet ve diğeri kamu tüzel kişilerine, kamu çıkarlannın korunması ve kamu hizmetlerinin görülmesi için tanınmış bir yetkidir. Bu yetki, hususi kişilerin taşınmaz mallar üstündeki iyelik ve diğeri ayni haklarını kullanmalarına sınırlamalar getirmiş olduğu için sıkı kurallara bağlanmıştır, yönetim'nin kamulaştırma işlemini hukuka uygun duruma getiren gaye, kamu çıkarı ve kamu hizmetlerinin görülmesi mevzusundaki zorunluluktur. İdare'nin tüm işlem ve eylemleri benzer biçimde, kamulaştırma da hukuk kurallarına uygun bir şekilde yapılır. Kamulaştırma işlemi yargının denetimi altındadır, ilgili kişiler kamulaştırma işlemine karşı, bildiri tarihinden başlayarak otuz gün içinde, iptal için yönetimsel yargı organlarına başvurabilirler. Kamulaştırılan yer için yönetim'nin biçtiği değere ve maddi hatalara karşı da adli yargı organlarında dava açılabilir, yönetim'nin kamulaştırma yetkisi, Anayasa'nın 46. maddesinde düzenlenmiştir Kamulaştırma işleminin nasıl yapılacağı ve diğeri ayrıntılar da 4 kasım 1983 tarih ve 2942 sayılı Kamulaştırma kanunu'nda yer alır. Temelde yönetimsel bir işlem olan kamulaştırmanın adli yargıyla ilgili yönü de vardır (yönetim'nin biçtiği değere ilişkin uyuşmazlıklar, mülkiyetin Yönetim'ye geçmesi için tapuda yapılacak işlemler adli yargıyı ilgilendirir), yönetimsel işlem olarak kamulaştırma şu aşamalardan geçer: kamu yararı sonucu, taşınmazın belirlenmesi, kıymet saptama, kamulaştırma sonucu. Kamu yararı kararını ilgili yönetim makamları verir. Bu makamlar Kamulaştırma k.'nda belirtilmiştir (md. 5). Kamu yararı sonucu yasada belirtilen makamlarca onaylanır. Bakanlar ya da Bakanlar kurulu tarafınca verilen kamu yararı kararlarının, bununla birlikte onaylanmasına gerek kalmamıştır (md. 6). Kamu yararı kararından sonrasında yönetim kamulaştrılacak taşınmazın sınırını, yüzölçümünü ve cinsini gösterir ölçekli bir planını yapar. Taşınmaz malın haiz ya da zilyetlerini saptar. Taşınmazın değerinin saptanması bu iş için oluşturulan bir komisyon vasıtasıyla yapılır. Kıymet saptanmasında gözetilecek ilkeler yasada belirtilmiştir (md. 11). Kamulaştrılacak taşınmazın kıymeti saptandıktan sonrasında, ilgili yönetim organı kamulaştırma sonucu alır. Bu karar ve kamulaştırma bedeli noter vasıtasıyla ilgili kişilere bildiri edilir, bununla birlikte duyuru kanalıyla duyurulur.
Kamulaştırma bedellerinin nakit ve peşin olarak ödenmesi genel kuraldır. Ama ziraat reformunun uygulanması, büyük enerji ve sulama projeleriyle iskân projelerinin gerçekleştirilmesi, yeni ormanların yetiştirilmesi, kıyıların korunması ve gezim amacıyla meydana getirilen kamulaştırmalarda taksitle ödeme yapılabilir. Kamulaştırmayı meydana getirecek yönetim, kamulaştırma işleminin her aşamasında taşınmazın sahibiyle anlaşarak iyelik irtifak ya da hakkını satın alabilir. Bu yolla meydana getirilen satın alma, kamulaştırma kanalıyla alınmış sayılır. Ama bu durumda kamulaştırmaya ve bedeline itiraz davaları açılamaz (Kamulaştırma k. md. 8). yönetim, kamulaştırmanın her aşamasında, kamulaştırma sonucu veren ve onaylayan yetkili organın kararıyla kamulaştırmadan cayabilir. Ama dava esnasında kamulaştırmadan cayılması halinde, dava harç ve giderleri yönetim'ye yükletilir (md. 21). Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden başlayarak beş yıl içinde kamulaştırmayı icra eden yönetim kamulaştırılan taşınmaz malı kamu yararına yönelik bir gereksinmede kullanmaz ve olduğu benzer biçimde bırakırsa, mal sahibi ya da mirasçıları, kamulaştırma bedelini faiziyle beraber ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. Geri alma hakkı, doğmasından başlayarak bir sene içinde kullanılmazsa, düşer.
—Bayınd. Kamulaştırma planı, imar hizmetlerinin yürütülebilmesi için kamulaştırılması ihtiyaç duyulan alanları gösteren plan.
—ANSİKL. Kamulaştırma, devlet ve diğeri kamu tüzel kişilerine, kamu çıkarlannın korunması ve kamu hizmetlerinin görülmesi için tanınmış bir yetkidir. Bu yetki, hususi kişilerin taşınmaz mallar üstündeki iyelik ve diğeri ayni haklarını kullanmalarına sınırlamalar getirmiş olduğu için sıkı kurallara bağlanmıştır, yönetim'nin kamulaştırma işlemini hukuka uygun duruma getiren gaye, kamu çıkarı ve kamu hizmetlerinin görülmesi mevzusundaki zorunluluktur. İdare'nin tüm işlem ve eylemleri benzer biçimde, kamulaştırma da hukuk kurallarına uygun bir şekilde yapılır. Kamulaştırma işlemi yargının denetimi altındadır, ilgili kişiler kamulaştırma işlemine karşı, bildiri tarihinden başlayarak otuz gün içinde, iptal için yönetimsel yargı organlarına başvurabilirler. Kamulaştırılan yer için yönetim'nin biçtiği değere ve maddi hatalara karşı da adli yargı organlarında dava açılabilir, yönetim'nin kamulaştırma yetkisi, Anayasa'nın 46. maddesinde düzenlenmiştir Kamulaştırma işleminin nasıl yapılacağı ve diğeri ayrıntılar da 4 kasım 1983 tarih ve 2942 sayılı Kamulaştırma kanunu'nda yer alır. Temelde yönetimsel bir işlem olan kamulaştırmanın adli yargıyla ilgili yönü de vardır (yönetim'nin biçtiği değere ilişkin uyuşmazlıklar, mülkiyetin Yönetim'ye geçmesi için tapuda yapılacak işlemler adli yargıyı ilgilendirir), yönetimsel işlem olarak kamulaştırma şu aşamalardan geçer: kamu yararı sonucu, taşınmazın belirlenmesi, kıymet saptama, kamulaştırma sonucu. Kamu yararı kararını ilgili yönetim makamları verir. Bu makamlar Kamulaştırma k.'nda belirtilmiştir (md. 5). Kamu yararı sonucu yasada belirtilen makamlarca onaylanır. Bakanlar ya da Bakanlar kurulu tarafınca verilen kamu yararı kararlarının, bununla birlikte onaylanmasına gerek kalmamıştır (md. 6). Kamu yararı kararından sonrasında yönetim kamulaştrılacak taşınmazın sınırını, yüzölçümünü ve cinsini gösterir ölçekli bir planını yapar. Taşınmaz malın haiz ya da zilyetlerini saptar. Taşınmazın değerinin saptanması bu iş için oluşturulan bir komisyon vasıtasıyla yapılır. Kıymet saptanmasında gözetilecek ilkeler yasada belirtilmiştir (md. 11). Kamulaştrılacak taşınmazın kıymeti saptandıktan sonrasında, ilgili yönetim organı kamulaştırma sonucu alır. Bu karar ve kamulaştırma bedeli noter vasıtasıyla ilgili kişilere bildiri edilir, bununla birlikte duyuru kanalıyla duyurulur.
Kamulaştırma bedellerinin nakit ve peşin olarak ödenmesi genel kuraldır. Ama ziraat reformunun uygulanması, büyük enerji ve sulama projeleriyle iskân projelerinin gerçekleştirilmesi, yeni ormanların yetiştirilmesi, kıyıların korunması ve gezim amacıyla meydana getirilen kamulaştırmalarda taksitle ödeme yapılabilir. Kamulaştırmayı meydana getirecek yönetim, kamulaştırma işleminin her aşamasında taşınmazın sahibiyle anlaşarak iyelik irtifak ya da hakkını satın alabilir. Bu yolla meydana getirilen satın alma, kamulaştırma kanalıyla alınmış sayılır. Ama bu durumda kamulaştırmaya ve bedeline itiraz davaları açılamaz (Kamulaştırma k. md. 8). yönetim, kamulaştırmanın her aşamasında, kamulaştırma sonucu veren ve onaylayan yetkili organın kararıyla kamulaştırmadan cayabilir. Ama dava esnasında kamulaştırmadan cayılması halinde, dava harç ve giderleri yönetim'ye yükletilir (md. 21). Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden başlayarak beş yıl içinde kamulaştırmayı icra eden yönetim kamulaştırılan taşınmaz malı kamu yararına yönelik bir gereksinmede kullanmaz ve olduğu benzer biçimde bırakırsa, mal sahibi ya da mirasçıları, kamulaştırma bedelini faiziyle beraber ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. Geri alma hakkı, doğmasından başlayarak bir sene içinde kullanılmazsa, düşer.
Kaynak: Büyük Larousse
kamulaştırma ingilizcesi
- nationalization, expropriation
YORUMLAR