Astronomide astroitlerin yoğunluğunun düştüğü yörüngelere verilen isim. Astroitler Astroitler tıpkı gezegenler gibi Güneş çevresinde ...
Astronomide astroitlerin yoğunluğunun düştüğü yörüngelere verilen isim.
Astroitler
Astroitler tıpkı gezegenler gibi Güneş çevresinde dönen, ancak küçük kütleleri sebebiyle gezegen sayılmayan cisimlerdir. Bu cisimlerin ilk örneği 1801 yılında bulunan Ceres'tir. Ancak kütlesi Ay'ın kütlesinin yaklaşık olarak seksende biri olan Ceres bir gezegen sayılmayacak kadar küçüktür. Daha sonraki yıllarda binlerce astroit daha bulundu. Ancak hepsi de Ceres'ten daha küçüktür. Gözlem araçları geliştikçe daha küçük astroitler bulunmağa devam edilmektedir.
Astroit Yörüngeleri
Astroit yörüngeleri incelenirse, astroitlerin Güneş sisteminin büyük bölümünde bulunduğu, fakat özellikle Mars ve Jüpiter gezegenleri arasında yoğun oldukları görülür. Yani yörünge yarıçapları Mars'ın yörünge çapından büyük, fakat Jüpiter'in yörünge yarı çapından küçüktür.
Mars'ın yörünge yarıçapı 227 937 000, Jüpiter'in yörünge yarıçapı ise 778 547 000 km.dir. (Aslında, yörüngeler tam çember olmadığından burada yarıçap sözü ile yarıbüyük eksen kastedilmektedir.) Genellikle Güneş sistemi içersinde uzaklıklar astronomik birim, yani Dünya yörünge yarıçapı cinsinden hesaplandığı için, bu uzaklıklar yaklaşık olarak sırasıyla, 1.5 ve 5.2 astronomik birim olarak ifade edilir. Yani, astroitlerin büyük çoğunluğunun yörünge yarıçapı r astronomik birim cinsinden,
Ne var ki, 1857 yılında astroit yörünge yarıçapları üzerinde çalışan Amerikalı astronom Daniel Kirkwood (1814-1895) Mars ve Jüpiter arasındaki astroitlerin dağılımını incelerken, bu bölgedeki astroitlerin dağılımının düzgün olmadığını, bazı yarıçaplarda astroit sayısının büyük ölçüde düştüğünü saptadı. Bu gibi astroit yoksunu yörüngeler Kirkwood boşluğu olarak bilinirler.
Başlıca Kirkwood Boşlukları
Astronomik birim cinsinden başlıca Kirkwood bölgelerinin Güneş'ten uzaklıkları (yani bu bölgede ki bir cismin yörünge yarıçapı) şu şekilkde sıralanabilir:
* 2.06
* 2.5
* 2.82
* 2.95
* 3.27
(Ayrıca daha önemsiz bir kaç boşluk daha vardır.)
Kirkwood bu boşlukların astroit ve Jüpiter arasındaki rezonans ile ilgili olduğunu buldu.
Rezonans
Johannes Kepler'in (1572-1630) üçüncü yasasına göre Güneş çevresinde dönen iki cismin yörünge yarıçapı ve yörünge periyodu arsında şu ilişki vardır:
Jupiter'in yörünge yarıçapı ile Kirkwood boşlıkları yarıçapı arasındaki oran periyoda çevrilecek olursa,
Görüldüğü gibi, Kirkwood bölgesinde bulunan bir astroit Jüpiter ile rezonansa gelecektir.Yukarda hesaplanan değerler bir Jüpiter yılı içinde periyodik olarak Güneş astroit ve Jüpiter'in kaç defa bir hizaya geleceğini göstermektedir.Bu periyodik yakınlaşma astroit yörüngesini bozmakta ve bu sebepten Kirkwood bölgesinde astroit sayısı düşmektedir.
Vikipedi
Facebook'ta Farmville oyununda tarla arasındaki boşlukları nasıl kapatabilirim?
İngilizce şiirdeki boşlukları doldurabilir misiniz?
Boşlukları doldurur musunuz?
YORUMLAR