Fon ışıması evrenin en uzak geçmişinden geldiği fikredilen mikro dalga ışımadır. Bu ışımayı bir sürü radyo gökbilimci ve fizikçi Bü...
Fon ışıması evrenin en uzak geçmişinden geldiği fikredilen mikro dalga ışımadır. Bu ışımayı bir sürü radyo gökbilimci ve fizikçi Büyük Patlamanın en büyük kanıtı sayarlar. Bu mikro dalga kırılgan olarak 160.2 GHz frekansında ve 1.9 mm dalga boyundadır.
1948 senesinde George Gamow, Ralph Alpher ve Robert Herman tarafınca varlığı kuramsal olarak öne sürülmüş ve 5 K sıcaklığında bir kara nesnenin yaymış olduğu ışıma ile aynı dalga uzunlukta olması gerektiği hesap edilmişti. 1960 senesinde radyo astronomlar bu dalga uzunlukta ışımayı farkettiklerinde öncelikle antenlerdeki kuş pisliklerinden şüphelendiler ve temizlik yapmış olup ölçümleri tekrarladılar. Yine aynı sonucu başka astronomlar da keşfetti ve makalelerinde yayınladı. NASA tarafınca atmosfer şartlarından etkilenmeden doğru ölçüm yapması için bu işe hususi COBE (COBE:cosmic Background Explorer - kozmik arkaplan araştırıcısı) uydusu uzaya gönderildi.
Doppler etkisine nazaran daha uzaktaki gökadalar daha kırmızı dalga boyuna kayar. Yaklaşan trenin düdüğünün sesinin tiz perdeden gelmesi ve uzaklaşan trenin düdüğünün sesinin kalınca perdeden gelmesi şeklinde uzaklaşan ışığın dalga boyu da kırmızıya kayar (daha uzun dalga boyuna doğru). Uzaktaki gökadaların bizlerden daha büyük hızlarla uzaklaştığı gözlemlenmiştir. Mantıken evren büyük patlama neticesinde genişlerken gökadalar birbirlerinden benzeşik hızlarda genişlemeliydi. Uzaktaki gökadaların daha büyük hızlarla birbirlerinden uzaklaşması benzeşik genişlemeyi de doğrular.
O vakit en uzaktaki gökadaların dalga boyu ne olmalıydı. Hususi görelik kuramına nazaran ışık hızı aşılamayacağına nazaran en uzaktakiler ışık hızından minik sonlu bir hızla uzaklaşmalıydı. En uzaktaki gökadadan gelen ışık hem en süratli uzaklaşan hem de en uzak geçmişten gelen ışıktır. En uzak geçmiş ise evrenin oluştuğu zamandan gelen ışıktır. Deneysel gözlemlerde bu şekilde bir ışımaya rastlanmış ve ilk önceleri buışımanın naturel olmayan bir tan gelen parazit olduğu sanılmıştı. Sonrasında ışımanın uzayda her doğrultudan geldiği tesbit edildi ve sonrasında evrenin en uzak geçmişinden gelen kozmik fon ışıması olduğuna hükmedildi. Fon ışıması en uzak geçmişten gelen en uzun dalga boylu ışımadır.
Evren ilk oluştuğunda ışıma serbestçe yayılma fırsatı bulduğunda doğrusu ilk madde yapıtaşlarından sızabildiği kadarıyla gözlemlenebilimektedir. Uzayda her doğrultuda benzeşik bir ışıma olmadığı gözlemlenmiştir. Fon ışımasının haritası gözenekli bir yapı sergiler.
1948 senesinde George Gamow, Ralph Alpher ve Robert Herman tarafınca varlığı kuramsal olarak öne sürülmüş ve 5 K sıcaklığında bir kara nesnenin yaymış olduğu ışıma ile aynı dalga uzunlukta olması gerektiği hesap edilmişti. 1960 senesinde radyo astronomlar bu dalga uzunlukta ışımayı farkettiklerinde öncelikle antenlerdeki kuş pisliklerinden şüphelendiler ve temizlik yapmış olup ölçümleri tekrarladılar. Yine aynı sonucu başka astronomlar da keşfetti ve makalelerinde yayınladı. NASA tarafınca atmosfer şartlarından etkilenmeden doğru ölçüm yapması için bu işe hususi COBE (COBE:cosmic Background Explorer - kozmik arkaplan araştırıcısı) uydusu uzaya gönderildi.
Doppler etkisine nazaran daha uzaktaki gökadalar daha kırmızı dalga boyuna kayar. Yaklaşan trenin düdüğünün sesinin tiz perdeden gelmesi ve uzaklaşan trenin düdüğünün sesinin kalınca perdeden gelmesi şeklinde uzaklaşan ışığın dalga boyu da kırmızıya kayar (daha uzun dalga boyuna doğru). Uzaktaki gökadaların bizlerden daha büyük hızlarla uzaklaştığı gözlemlenmiştir. Mantıken evren büyük patlama neticesinde genişlerken gökadalar birbirlerinden benzeşik hızlarda genişlemeliydi. Uzaktaki gökadaların daha büyük hızlarla birbirlerinden uzaklaşması benzeşik genişlemeyi de doğrular.
O vakit en uzaktaki gökadaların dalga boyu ne olmalıydı. Hususi görelik kuramına nazaran ışık hızı aşılamayacağına nazaran en uzaktakiler ışık hızından minik sonlu bir hızla uzaklaşmalıydı. En uzaktaki gökadadan gelen ışık hem en süratli uzaklaşan hem de en uzak geçmişten gelen ışıktır. En uzak geçmiş ise evrenin oluştuğu zamandan gelen ışıktır. Deneysel gözlemlerde bu şekilde bir ışımaya rastlanmış ve ilk önceleri buışımanın naturel olmayan bir tan gelen parazit olduğu sanılmıştı. Sonrasında ışımanın uzayda her doğrultudan geldiği tesbit edildi ve sonrasında evrenin en uzak geçmişinden gelen kozmik fon ışıması olduğuna hükmedildi. Fon ışıması en uzak geçmişten gelen en uzun dalga boylu ışımadır.
Evren ilk oluştuğunda ışıma serbestçe yayılma fırsatı bulduğunda doğrusu ilk madde yapıtaşlarından sızabildiği kadarıyla gözlemlenebilimektedir. Uzayda her doğrultuda benzeşik bir ışıma olmadığı gözlemlenmiştir. Fon ışımasının haritası gözenekli bir yapı sergiler.
Kozmik Nedir?
Kozmik Şuur
Kozmik Bilinch - Kozmik Senfoni
Kozmik mikrodalga arkaplan ışıması
Fon ışımasının evrensel haritası ve gözenekli yapısı
Kozmik mikrodalga arkaplan ışıması (özetlemek gerekirse:Fon ışıması ya da fon radyasyonu) 1964 senesinde keşfedilen tüm evreni dolduran bir elektromanyetik dalga biçimidir. 2.725 kelvin sıcaklığındaki siyah nesnenin termal ışınımına karşılık eden 160.2 GHz frekansında ve 1.9 mm dalga uzunlukta olduğu COBE uydusu tarafınca havaküre haricinde kırılgan olarak ölçülmüştür. Fon ışıması, evrenin en uzağından doğrusu Büyük Patlama'dan geldiği fikredilen elektromanyetik ışımadır. Bu ışımayı bir sürü radyo gökbilimci ve fizikçi Büyük Patlama'nın en büyük kanıtı sayarlar.
Keşifi
1948 senesinde George Gamow, Ralph Alpher ve Robert Herman tarafınca varlığı kuramsal olarak öne sürülmüş ve 5 K sıcaklığında bir kara nesnenin yaymış olduğu ışıma ile aynı dalga uzunlukta olması gerektiği hesap edilmişti. 1964 senesinde Amerikalı radyo astronomlar Arno Allan Penzias ve Robert Woodrow Wilson bu dalga boyundaki ışımayı keşfederek 1978 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmışlardır. NASA tarafınca atmosfer şartlarından etkilenmeden doğru ölçüm yapması için bu işe hususi COBE sondası 18 Kasım 1989'da uzaya gönderildi. COBE'nin gönderilmiş olduğu fotoğraf teferruatlı değildi. Çıkardığı fotoğraf evrenin kabaca bir kozmik arkaplan ışımasını gösteriyordu. 1993'de görevi sonlanmış olan COBE sondası yerine 30 Haziran 2001'de WMAP sondası uzaya gönderildi. WMAP, COBE'ye oranla daha teferruatlı bir fotoğraf çıkarmıştır ve günümüzde hala bu fotoğraf kullanılmaktadır. WMAP halen etken olarak vazife yapmaktadır.
COBE'nin göndermiş olduğu Kozmik Arkaplan Işıması resmi.
WMAP'in göndermiş olduğu Kozmik Arkaplan Işıması resmi.
Kuramsal İzahı
Gökadaların drawradar benzeşik genleşmesi
Doppler etkisine nazaran daha uzaktaki gökadalar daha kırmızı dalga boyuna kayar. Yaklaşan trenin düdüğünün sesinin tiz perdeden gelmesi ve uzaklaşan trenin düdüğünün sesinin kalınca perdeden gelmesi şeklinde uzaklaşan ışığın dalga boyu da kırmızıya kayar (daha uzun dalga boyuna doğru). Uzaktaki gökadaların bizlerden daha büyük hızlarla uzaklaştığı gözlemlenmiştir. Mantıken evren büyük patlama neticesinde genişlerken gökadalar birbirlerinden benzeşik hızlarda genişlemeliydi. Uzaktaki gökadaların daha büyük hızlarla birbirlerinden uzaklaşması benzeşik genişlemeyi de doğrular.
O vakit en uzaktaki gökadaların dalga boyu ne olmalıydı. Hususi görelik kuramına nazaran ışık hızı aşılamayacağına nazaran en uzaktakiler ışık hızından minik sonlu bir hızla uzaklaşmalıydı. En uzaktaki gökadadan gelen ışık hem en süratli uzaklaşan hem de en uzak geçmişten gelen ışıktır. En uzak geçmiş ise evrenin oluştuğu zamanlardan gelen ışıktır. Deneysel gözlemlerde bu şekilde bir ışımaya rastlanmış ve ilk önceleri bu ışımanın naturel olmayan bir tan gelen parazit olduğu sanılmıştı. Sonrasında ışımanın uzayda her doğrultudan geldiği tesbit edildi ve sonrasında evrenin en uzak geçmişinden gelen kozmik fon ışıması olduğuna hükmedildi. Fon ışıması en uzak geçmişten gelen en uzun dalga boylu ışımadır.
Evren ilk oluştuğunda ışıma serbestçe yayılma fırsatı bulduğunda doğrusu ilk madde öncesi yapıtaşlarının boşluklarından sızabildiği kadarıyla gözlemlenebilmektedir. Uzayda her doğrultuda benzeşik bir ışıma olmadığı gözlemlenmiştir. Fon ışımasının haritası gözenekli bir yapı sergiler.
COBE Uydusu'ndaki FIRAS aleti ile ölçülen kozmik mikrodalga arkaplan tayfı tabiatta siyah cisim tayfı ile kati olarak ölçülür. Kuramsal eğriyi oluştumak için bu grafikte toplanan veri noktaları ve standart hata çizgileri dikkatsizlik edilmiştir.
İlgili emekler
1989 senesinde NASA'nın COBE adlı uydusundan gelen verilerle harekete geçen ve evrenin 380.000 yıl önceki halini keşfeden George Smoot ve John C. Mather adlı iki Amerikalı araştırmacı,2006 yılı Nobel Fizik Ödülü'ne haiz olmuşlardır.Bu şekilde kozmik arkaplan ışımalarının varlığı ve Big Bang Teorisi'nin doğruluğu daha çok netlik kazanmıştır.
Fon ışımasının evrensel haritası ve gözenekli yapısı
Kozmik mikrodalga arkaplan ışıması (özetlemek gerekirse:Fon ışıması ya da fon radyasyonu) 1964 senesinde keşfedilen tüm evreni dolduran bir elektromanyetik dalga biçimidir. 2.725 kelvin sıcaklığındaki siyah nesnenin termal ışınımına karşılık eden 160.2 GHz frekansında ve 1.9 mm dalga uzunlukta olduğu COBE uydusu tarafınca havaküre haricinde kırılgan olarak ölçülmüştür. Fon ışıması, evrenin en uzağından doğrusu Büyük Patlama'dan geldiği fikredilen elektromanyetik ışımadır. Bu ışımayı bir sürü radyo gökbilimci ve fizikçi Büyük Patlama'nın en büyük kanıtı sayarlar.
Keşifi
1948 senesinde George Gamow, Ralph Alpher ve Robert Herman tarafınca varlığı kuramsal olarak öne sürülmüş ve 5 K sıcaklığında bir kara nesnenin yaymış olduğu ışıma ile aynı dalga uzunlukta olması gerektiği hesap edilmişti. 1964 senesinde Amerikalı radyo astronomlar Arno Allan Penzias ve Robert Woodrow Wilson bu dalga boyundaki ışımayı keşfederek 1978 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmışlardır. NASA tarafınca atmosfer şartlarından etkilenmeden doğru ölçüm yapması için bu işe hususi COBE sondası 18 Kasım 1989'da uzaya gönderildi. COBE'nin gönderilmiş olduğu fotoğraf teferruatlı değildi. Çıkardığı fotoğraf evrenin kabaca bir kozmik arkaplan ışımasını gösteriyordu. 1993'de görevi sonlanmış olan COBE sondası yerine 30 Haziran 2001'de WMAP sondası uzaya gönderildi. WMAP, COBE'ye oranla daha teferruatlı bir fotoğraf çıkarmıştır ve günümüzde hala bu fotoğraf kullanılmaktadır. WMAP halen etken olarak vazife yapmaktadır.
COBE'nin göndermiş olduğu Kozmik Arkaplan Işıması resmi.
WMAP'in göndermiş olduğu Kozmik Arkaplan Işıması resmi.
Kuramsal İzahı
Gökadaların drawradar benzeşik genleşmesi
Doppler etkisine nazaran daha uzaktaki gökadalar daha kırmızı dalga boyuna kayar. Yaklaşan trenin düdüğünün sesinin tiz perdeden gelmesi ve uzaklaşan trenin düdüğünün sesinin kalınca perdeden gelmesi şeklinde uzaklaşan ışığın dalga boyu da kırmızıya kayar (daha uzun dalga boyuna doğru). Uzaktaki gökadaların bizlerden daha büyük hızlarla uzaklaştığı gözlemlenmiştir. Mantıken evren büyük patlama neticesinde genişlerken gökadalar birbirlerinden benzeşik hızlarda genişlemeliydi. Uzaktaki gökadaların daha büyük hızlarla birbirlerinden uzaklaşması benzeşik genişlemeyi de doğrular.
O vakit en uzaktaki gökadaların dalga boyu ne olmalıydı. Hususi görelik kuramına nazaran ışık hızı aşılamayacağına nazaran en uzaktakiler ışık hızından minik sonlu bir hızla uzaklaşmalıydı. En uzaktaki gökadadan gelen ışık hem en süratli uzaklaşan hem de en uzak geçmişten gelen ışıktır. En uzak geçmiş ise evrenin oluştuğu zamanlardan gelen ışıktır. Deneysel gözlemlerde bu şekilde bir ışımaya rastlanmış ve ilk önceleri bu ışımanın naturel olmayan bir tan gelen parazit olduğu sanılmıştı. Sonrasında ışımanın uzayda her doğrultudan geldiği tesbit edildi ve sonrasında evrenin en uzak geçmişinden gelen kozmik fon ışıması olduğuna hükmedildi. Fon ışıması en uzak geçmişten gelen en uzun dalga boylu ışımadır.
Evren ilk oluştuğunda ışıma serbestçe yayılma fırsatı bulduğunda doğrusu ilk madde öncesi yapıtaşlarının boşluklarından sızabildiği kadarıyla gözlemlenebilmektedir. Uzayda her doğrultuda benzeşik bir ışıma olmadığı gözlemlenmiştir. Fon ışımasının haritası gözenekli bir yapı sergiler.
COBE Uydusu'ndaki FIRAS aleti ile ölçülen kozmik mikrodalga arkaplan tayfı tabiatta siyah cisim tayfı ile kati olarak ölçülür. Kuramsal eğriyi oluştumak için bu grafikte toplanan veri noktaları ve standart hata çizgileri dikkatsizlik edilmiştir.
İlgili emekler
1989 senesinde NASA'nın COBE adlı uydusundan gelen verilerle harekete geçen ve evrenin 380.000 yıl önceki halini keşfeden George Smoot ve John C. Mather adlı iki Amerikalı araştırmacı,2006 yılı Nobel Fizik Ödülü'ne haiz olmuşlardır.Bu şekilde kozmik arkaplan ışımalarının varlığı ve Big Bang Teorisi'nin doğruluğu daha çok netlik kazanmıştır.
Kozmik Nedir?
Kozmik Şuur
Kozmik Bilinch - Kozmik Senfoni
YORUMLAR