Dünya üstünde son olarak keşfedilen Kutup Keşifleri ne süre iyi mi ve kim tarafınca yapılmıştır? Kutup Keşiflerinin hikayesinin anlatıldığı ...
Dünya üstünde son olarak keşfedilen Kutup Keşifleri ne süre iyi mi ve kim tarafınca yapılmıştır? Kutup Keşiflerinin hikayesinin anlatıldığı yazımız.
KUTUP KEŞİFLERİ
İnsanların en fazlaca merak ettikleri yerlerden biri de kutuplardı. Dünyanın bu en uzak köşeleri acaba iyi mi yerler-
di? Oralarda ne benzer biçimde hayvanlar, var ise ne benzer biçimde insanoğlu yaşıyordu?
Bu merak daha çok eski çağlardan beri gemicileri, denizcileri bu soğuk ülkelere doğru yelken açmaya sürüklemişti. Bu heyecanlı seferlere çıkan ilk denizciler Vikingler denilen iskandinavyalılar oldular. XI. yüzyıldan XII. yüzyıla kadar Avrupa’nın şimal denizlerinde korsanlık eden bu Viking gemicileri en önce izlanda’ya ayak bastılar, sonrasında da Grönland Adası’nı keşfettiler. Bundan dolayı Vikingler Şimal Kutup Bölgesi’nin ilk kâşifleri sayılırlar.
Kolomb’un ABD’yı keşfinden sonrasında denizden dünyanın kuzeyine ulaşmak düşüncesi kâşifler içinde yerleşmeye başladı. Birçok serüven meraklısı, Hindistan’a yeni yol bulmak amacıyla, kuzeye doğru çıkmışsa da bu şekilde bir yol bulamadan geri dönmüştür. Kâşifler, dünyanın güneyine, doğusuna ulaştıran deniz yolları buldukları benzer biçimde, kuzeyine, batısına da giden bir yol olduğuna inanmışlardı. Ondokuzuncu yüzyıla kadar bunun imkânlarını aradılar.
Kuzeybatı Yolu’nun ilk kâşifleri In-gilizler’dir. 1497’de John Cabot (con ka-bot)’un şimal gezisinden sonrasında, Sebas-tian Cobat Frobisher, Davis benzer biçimde birçok gemiciler de şimal geçidini aradılar. 1806’da William Scoresby (skorzbi) 81′. inci enlem derecesine kadar gidebildi, o güne kadar Grönland üstüne elde e-dilen bilgilere yenilerini ekledi.
FOKLARIN, BALİNALARIN PEŞİNDEN
XVIII. yüzyılda fok ve balina avcıları, bu balıkları bulabilmek için şimal denizlerinde araştırmalar yapmak zorunda kalıyorlardı. 1845’te Sir John Franklin idaresindeki bulgu heyeti, Kuzeybatı Geçidi’ni bulmakla görevlendirilmişi. Heyetin tüm üyeleri yolda kayboldu, tam on yıl bunlardan bir haber alınamadı.
Gerek ingiliz, gerekse Amerikalı kâşifler, Franklin’le arkadaşlarının izini bulabilmek amacıyla çeşitli geziler düzenlediler. 1875’te-kuzeyde 83’üncü enleme kadar gidildi.
KUZEY KUTBU’NA AYAK BASILDI
Amerikalı kâşif Robert E. Peary 15 şubat 1909’da Şimal Kutbu’na vararak yüzyıllardan beri meydana getirilen araştırmaları başarıyla neticelendirdi.
Bir başka kutup gezgini de Nansen’ dir. Bu Norveçli kâşif hayvanlar üstünde incelemeler meydana getiren bir bilgindi. 1888’de Grönland sularında balina avına çıkan bir gemide vazife aldı, İzlanda’ya gitti. Oradan Grönland’a geçti. Bir yıl devam eden araştırma gezisinde, Eskimo’ların yaşamını yakından tanıdı. Hemen sonra resmî makamlara başvurup Şimal Kutbu’na gidebilmek için yardım istedi. 1893’te yola çıktı. Arktika Denizi’nin bilinmeyen kesimlerini keşfetti. 1896’da Norveç’e döndüğünde, büyük bir törenle karşılandı. 1910’da izlanda’ya bir sefer daha yapmış oldu.
GEMİ BUZLAR ARASINA SIKIŞIYOR!
Nansen, 1893 senesinde Şimal Kutbu’ na gitmek suretiyle Oslo’dan yola çıkmıştı. Nansen’in binmiş olduğu «Fram» adlı vapur, Buz Denizi’nin dalgalarına dayanacak halde yapılmıştı. Nansen, yola çıkarken yanma çok güvenilmiş olduğu otuz arkadaşından başka kimseyi almamıştı. O senenin eylül ayında Nansen’in gemisi buz dağlan içinde sıkışıp kaldı. Ertesi senenin mart ayına kadar, onsekiz ay, gemide mahsur kaldılar.
KIZAKLA KUTUP YOLCULUĞU
Nansen, ayrıca yanına bir arkadaşını alıp kızakla kutup noktasına gitmek suretiyle yola çıktı. Bu son aşama zor, tehlikelerle dolu bir yolculuktu. Nansen, binbir zorlukla 86’ncı enlem dairesine kadar gidebildi. Daha ileri gitmesine imkân yoktu. Hava şartlarının imkânsızlığı yüzünden iki arkadaşı ile Franz Josef Adası denilen yerde kışı geçirmek mecburiyetinde bırakıldı. 19 mayıs 1896′ da Spizbergen’e gitmek suretiyle yola çıktı. Flora Burnu’nda, bir İngiliz bulgu heyetinin gemisine rastladılar. Geminin kaptanı, Nansen’le dostum da gemiye aldı. Şimal Denizi’nde uzun bir bulgu yolculuğuna çıktılar.
Nansen, üç yıl devam eden bulgu gezisi esnasında kutup noktasının da 320 km. yakınına kadar gelebildi. O devirde, bu, büyük bir başarı sayılıyordu; şundan dolayı, o güne kadar asla kimse kutup noktasına 450 km.’den fazla yaklaşamamıştı.
BİLİNMEDİK ÜLKELERE GİTMEK İSTEYEN ÇOCUK
Amerikalı kâşif Peary de, Şimal Kut-bu’nda mühim bulgu gezileri yapmıştır. Peary mühendisti. Ufak yaştan beri bilinmedik ülkelere gitmeye hevesliydi. Donanmaya girdikten bir yıl sonrasında, Grönland’a gitti. Bu seyahat, onda daha kuzeye gitme hevesini uyandırmıştı. 1891, 1893 yıllarında yapmış olduğu yolculuklarda Grönland üstüne çok mühim bilgiler elde etti. 1902 senesinde Şimal Kut-bu’nu keşfetmek suretiyle yola çıktı. 3 yılda sadece 87’nci enleme kadar gidebildi.
1908’de New York’tan gene yola çıktı. Kuzeye doğru, buzlar üstünde yorucu, tehlikeli bir yolculuktan sonrasında, 6 nisan 1909’da bitkin bir halde Şimal Kutbu’na vardı.
Peary, ABD’ya dönüşünde çok büyük bir törenle karşılandı, rütbesi yükseltildi fakat, kâşifi ABD’da cansıkı-cı bir haber bekliyordu. Cook (kuk) a-dında bir ingiliz kâşifi, Peary’den ilkin Şimal Kutbu’na vardığını iddia ediyordu. Bu yüzden iki kâşif içinde şiddetli tartışmalar oldu. Sonunda Peary coğrafî keşifler evveliyatına Şimal Kutbu’ nun kâşifi olarak geçti.
ZOR BİR YOLCULUK
Peary’nin büyük bir başarıyla sonuçlanan kutup yolculuğunun hikâyesini kendi ağzından dinleyelim:
CILIZ KÖPEKLERİ ÖLDÜRÜP SAĞLAM KÖPEKLERE YEDİRTİYOR
YORUMLAR