Mağaracılık nedir? Iyi mi bir spordur? Mağaracılık nerede yapılır, kullanılan malzemeler, hakkında bilgi. MAĞARACILIK Mağaralar, toprağın ...
Mağaracılık nedir? Iyi mi bir spordur? Mağaracılık nerede yapılır, kullanılan malzemeler, hakkında bilgi.
MAĞARACILIK
Mağaralar, toprağın kalkerli kesimlerinden geçen suyun bu tabakaları oymasıyla ortaya çıkan yer altı boşluklarıdır. Konumuzu oluşturan “mağaracılık” ise, mağaraların derinliklerine ulaşmayı amaçlayan, yürüyüş, kampçılık benzer biçimde bir sürü alt disiplini içeren bir tabiat sporudur. Mağaraları tüm yönleriyle inceleyen, araştıran ve ortaya çıkaran mağara ilim (speleoloji) ile yakın ilgisi vardır. Mağaracılık, speleolojinin sportif kolunu oluşturmaktadır.
Çağdaş anlamdaki mağaracılık sporu, 1723 senesinde Çekoslovakya’da Macocha Mağarası’na Nagel tarafınca (-138 m) inilmesiyle adım atmıştır. Peşinden Avusturyalı Lindler ise, 1841’de İtalya’da Trebiciana Mağarası’nda -328 m’ye inmiştir. Bin metrenin altına inilen ilk yer, 1956’da Fransa’nın Berger Mağarası’dır.
1975-85 yılları arasındaki yoğun emekler sonucunda Amerikalı dalgıçlar, 10222 m uzunluktaki içi tamamen suyla dolu Cathedral Falmounth Mağarası’nı keşfetmişlerdir. Gene aynı yıllarda, 1981’de üç İngiliz araştırmacı, Borneo ve Malezya topraklarında bulunan, uzunluğu 600 m, yüksekliği 100 m ve eni 415 m olan Sarawak Odası, Berrak Su ve Keçi Mağarası benzer biçimde kısımları olan bir mağara kompleksini keşfettiler.
Vatanımızda mağaracılık ve mağara bilimin sınırları birbirine karışmıştır. Spor olarak mağaracılık, 1964’te Türkiye Mağara Araştırma, Tanıtma ve Gezim Derneği (TMATTD)’nin kurulmasıyla adım atmıştır. Kurucusu Temuçin Aygen olan bu derneğe, günümüzde özetlemek gerekirse “Mağara Araştırma Derneği” denilmektedir. Peşinden 1973’te Boğaziçi Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (BÜMAK) kurulmuştur. 1978 senesinde ise MTA bünyesinde bir birim kurularak mağaracılıkla ilgili ilk resmi emekler adım atmıştır.
Türk Mağaracılığının en mühim başarılarından birisi olan -330 m’lik Düdencik Mağarası’na 1976 senesinde Nesip Aral ve Mustafa Aktar inmişlerdir. Sami Çiprut ve Barlas Çağlayan da 1979 senesinde -192 m derinlikteki dikey bir mağara olan Pünekdibi Obruğu’na inmeyi başarmışlardır.
Karstik haritalarına dayanarak meydana getirilen tahminlere nazaran ortalama 40 bin mağaranın bulunmuş olduğu yurdumuzda mağaraların büyük çoğunluğu Orta ve Şark Toroslar’da, kuzey-batıda Kastamonu ve Zonguldak çevresinde, az miktarlarda da Cenup Marmara’da Bursa çevresi, Trakya’da Kırklareli ve çevresi, kuzey-doğu-da Gümüşhane ve çevresinde mevcuttur.
Günümüz mağaracılık sporunda en mühim faaliyetleri MAD, MTA, UKAM, BÜMAK, Tabiat Araştırmaları Derneği, Zonguldak Mağara Araştırma Derneği ve türlü üniversitelerdeki dağcılık koluna bağlı mağaracılık grupları sürdürmektedir.
Mağaracılıkta en temel araç-gereç aydınlatma aletleridir. Aydınlatma için kaska monte edilebilen pilli lamba ve karpit lambaları kullanılmaktadır. Mağaralarda sıkça karşılaşılan gölleri geçmekte kullanılan şişme botlar ve su geçirmez giysiler de bu sporun olmazsa olmaz malzemeleridirler. Dikey mağaralarda mağaracılık yapmak, yatay mağaralardakine oranla daha zor olsa gerek. Daha fazla teknik ve araç-gereç gerektirir, inişler, hususi bir dubel ile duvara monte edilen 11 mm kalınlıkta, esnekliği az ve 2,5 ton çekebilen iplerle sürtünerek yapılır. Çıkışlardaysa yaylı dişleri ile kaymayı önleyen bir çift gereç kullanılır.
YORUMLAR