MAHABHARATA Destanı'nda öncelikle görülenler, Vishnu inancının egemen olmadığı zamanların baş tanrıları Vedik tanrılar, İndra, Agni, Som...
MAHABHARATA Destanı'nda öncelikle görülenler, Vishnu inancının egemen olmadığı zamanların baş tanrıları Vedik tanrılar, İndra, Agni, Soma vs. dir. Destan, sonrasında, Vishnu mezhebine bağlı din adamlarının egemenliği altında tekrardan biçimlendirilmiştir. Sadece destanda, erdem ve hakkaniyet tanrısı Dharma'nın ve "Dharma Anlayışı"nın da büyük bir önemi olduğu görülmektedir.
Hintliler atalarına "Bharata" derler. Mahabharata "Büyük Bharata" savaşını anlatır. Ne vakit olmuştur? Zamanı pek kim bilir; sadece savaşın gelişimi ve oluşumu çok güzel anlatılır. Kahramanlar ilkin söz, sonrasında da ok atışırlar kucak kucak... Yudhishthira bilgeliğin temsilcisidir. Tanrı Dharma'nın oğlu olarak kabul edilir. Bhima'nın babası Vayu, Arcuna'nın İndra'dır. Nakula ve Sahadeva ise, ikiz oldukları için, ikiz tanrı Aşvin'den türemişlerdir. Tanrısal yanları bu şekilde! Oysaki babaları Pandu isminde nefes tende bir insandır. Kardeşi Dhrtarashtra ise kördür. Her ikisi de Kuru soyundandır. Fakat yalnız Dhrtarashtra oğulları "Kurular" diye çağrılır. Ötekiler "Pandu Oğulları"dır. Kurular, fena kalpli Duryodhana ile 99 kardeşinden oluşur. Anlaşmazlıklar ve bunu izleyen harp, işte bu iki akraba kral evlatları içinde olur.
Mahabharata'nın mevzusundan esinlenerek yaratı yaratmış birçok sanatçı vardır. Mesela Harsha, Magha ve Bhasa. Bunların içinde en dikkat çeken ozan, Kalidasa'dır (MS 3-4. yüzyıl). Onun, destan içindeki bir öyküden (I, 68-75) yola çıkarak yarattığı Şžakuntala adlı eseri çok ünlüdür.
Mahabharata'yı ilk okuyanlar Sutalar'dı (Arabacılar) Suta, kralın baş danışmanı ve en güvenilmiş olduğu kişiydi. Hukuksal sorunlara karışır, soykütüğü meblağ ve saz şairliği yaparlardı. Krshna da bir arabacıdır ve destanda, aklı ve doğaüstü kabiliyetleriyle, Pandu kardeşlere büyük yardımlarda bulunur. Bilhassa Bhishmaparvan (25-42) bölümünde Arcuna'ya okumuş olduğu "Tanrısal Şžarkı" (Bhagavadgita) çok önemlidir, izleyen dönemlerde din adamları (brahmanlar), sutaları, bulundukları kuvvetli konumdan indirerek, yerlerine geçmişler ve destan anlatıcılığı işini de tekellerine almışlardır.
700 beyitten oluşan Bhagavadgita'nın yazarı belli değildir ve büyük bir olasılıkla destana sonradan eklenmiştir. Krshna, tıpkı Rama şeklinde, tanrı Vishnu'nun insan olarak bedenleşmiş halidir. Bu duruma Avatara denir. Cenk öncesi, cesaretini yitirmiş olan Arcuna'ya cesaret vermek için, ona felsefesini açıklar ve onu yüreklendirir. Buna bakılırsa "kişilik" diye bir şey yoktur. Sen-ben hep aynı varlığın parçalarıyızdır. Bugün muharebede öldürülecek kişiler, yarın bir başka bedende tekrardan doğacaklardır. Bilge şahıs, Krshna tarafınca belirlenen Yoga yolunu izlemelidir.
Bhagavadgita'da Vedalardan, Brahmanalardan, Aranyakalardan ve bilhassa de Upanishadlardan izler bulmak ihtimaller içindedir. Dolayısıyla bu kitap için "Hint düşüncesinin aynasıdır" diyebiliriz.
Mahabharata destanında yer yer hayvanların konuşturulduğu (fabl türü) masallara da rastlanır. Bunlar, sonrasında ortaya çıkan Pançatantra masal serisine kaynaklık etmiş olabilir. Peri masallarına ya da kahramanlarla ilgili masallara da rastlanır. Bunlara en iyi örnek, Nala ile Damayanti ve Savitri ile Satyavan öyküleridir. Brahmanların enerjisini öven ve egemenliklerini pekiştiren brahman efsanelerine en iyi örnekler ise Çyavana öyküsü ile Parikshit öyküsüdür.
YORUMLAR