Şimal ve Orta ABD içinde kalmış olan Meksika devletinin zamanı ile ilgili kısa ve temel bilgiler. 1519’da H. Cortes, Meksika topraklarını İ...
Şimal ve Orta ABD içinde kalmış olan Meksika devletinin zamanı ile ilgili kısa ve temel bilgiler.
1519’da H. Cortes, Meksika topraklarını İspanyol egemenliğine soktu, önceki yüzyılda ülkenin ortasındaki dağlık mıntıkalar Azteklerin elindeydi. Ülkenin güneyi ise oldukça ileri bir kültür düzeyi olan Mayaların egemenliğindeydi. İspanyol egemenliği 1824’de son buldu. 1830-1850 içinde Meksika, ulusal topraklarının yarısını ABD’ye kaptırdı. 1833’te Santa Anna devlet başkanı seçildi.
1850’ler de Meksika ile ilişkilerini geliştirmeye başlamış olan Fransa, ülkede imparatorluk kurmaya çalıştı. Kısa bir süre sonrasında da Maximilian taç giydi, fakat 4 yılı sonrasında Benito Juarez tarafınca devrildi. Juarez 1861 ve 1867’de reis seçildi. Ulusal kahraman olarak anılan Juarez, Meksika Devrimi (1910-1930) üstünde büyük tesir yapmış oldu. Juarez’in yerine geçen Porfirio Diaz (1876) ülkede dengeyi sağlayarak halkın refah düzeyini yükseltti. Diaz’ın 1910’da devrilişi, Meksika Devrimi’ni hızlandırdı. Bu zamanda halk önderleri Pancho Villa ve Emiliano Zapata öne çıktılar.
1920’de nihayetlenen devrimle beraber, Devrimci Parti vasıtasıyla ülkeyi yöneten egemen “Devrimci Aile” işbaşına geldi. Devrimci Aile, 1920-1940 içinde konumunu sağlamlaştırarak pek çok etkin politik teşkilat kurdu. Önceleri İspanya şeklinde etkin tek tek cumhuriyetçi ve antifaşist dış siyaset izleyen Meksika, 1945’ten sonrasında ABD’nin sol karşıtı çizgisine gittikçe yaklaştı. Sol karşıtçılık, 1947-1948’de hükümetten ve yönetimdeki partiden köktencilerin uzaklaştırmalarını gerekçe sağlamış oldu. Sendikaların ve silahlı kuvvetlerin gücü büyük seviyede azaltıldı. Reis Echeverria’nın izlediği siyaset iş çevrelerini kaygılandırdı ve iş güvenliğinin yokluğuyla geniş kapsamlı kamu harcamaları tasarıları 1975-1977 ekonomik bunalımını doğurdu.
Aralık 1976’da Echeverria’nın yerine geçen Reis Lopez Portillo, politik özgürlüğü genişletmeyi sürdürdü, daha sağlam ekonomik politikalar benimsedi ve petrol araştırmalarını hızlandırma atılımını gerçekleştirmiş oldu. 1982’de Miguel de la Madrid Hurtado, 1988’de Carlos Salinas de Gortari, 1994’te Ernesto Zedillo Ponce de Leon reis seçildiler.
YORUMLAR