Mercek nedir? Merceklerin türleri ve özellikleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. İçinden geçen bir ışık demeti...
Mercek nedir? Merceklerin türleri ve özellikleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
İçinden geçen bir ışık demetini yaklaştıracak, uzaklaştıracak şekilde hazırlanmış saydam cisimlere «mercek» denir. Genellikle camdan yapılır.
Mercekleri genel olarak İkiye ayırabiliriz: Ortası kenarından kalınca merceklere «yakın sak mercek», ortası kenarından ince mercek lere de «ıraksak mercek» denir.
Bir ışık kaynağından çıkan ışınlar mercek üstüne fikir kırılarak yollarına devam ederler. Aynı vaka mercekten havaya çıkarken de olur. Bir merceğin iki yüzü olduğuna gore mercek üstüne düşen ışınlar, bir kez girerken, bir kez da çıkarken olmak suretiyle, iki kez kırılmaya uğrarlar Bir doğru süresince ileriiyen bir ışık ışınının doğrultusunu değiştirmesine «kırılma» denir .
Mercek, genel olarak, iki kürenin kesişmesiyle elde edilir. Yalnız, birisi yakınsak, birisi de ıraksak olmak suretiyle iki tür mercek bir küreyle bir düzlemden elde edilirler
Merceği doğuran kürelerin merkezini birleştiren doğruya «merceğin asal ekseni» denir. Merceğin asal eksenine paralel olarak bir ışın demetinin mercek üstüne düştüğünü düşünelim. Işıklar kırılacaklardır. Kırılmadan sonrasında yollarına devam eden ışınların asal eksen üstünde bir noktada kesiştiklerini görürüz. Bu noktaya «merceğin odağı» denir ve f harfiyle gösterilir. Iraksak merceklerde ise asal eksene paralel gelen ışınlar uzaklaşarak yollarına devam ederlerse de bu ışınların uzantıları odağında kesişirler. Odak noktasının mercekten olan uzaklığına «odak uzaklığı» denir.
Mercekler gözle ilgili tüm araçlarda kullanılırlar. En kolay kullanılma bölgeleri gözlüklerdir. İnsan gözündeki bozukluklar ya yakınsak, ya da ıraksak merceklerle giderilir.
Bundan başka, mercekler, fotoğraf makinesinin, beyazperde makinesinin, her tür dürbünün, mikroskopun, teleskopun en mühim elemanlarıdır. Bu araçlarda yerine gore merceklerin birden fazla ianesi bir arada kullanılır. Bunlara «mercek sistemleri» denir, görüntüyü istenen yerde, istenen büyüklükte yapmaya yararlar.
YORUMLAR